10 rzeczy, które musisz wiedzieć o trądziku

Aż 85 proc. z nas co najmniej raz w życiu cierpiało na trądzik. Zwykle jako nastolatkowie przechodzimy przez trądzik młodzieńczy, ale coraz częściej pojawia się on u dorosłych. Czy wiesz, że winę za wypryski ponoszą miliony bakterii, które mieszkają w porach skóry? Oto 10 faktów o trądziku, które musisz znać.

1. Pryszcz niejedno ma imię

Komórki naszej skóry żyją tylko przez określony czas. Wciąż powstają kolejne warstwy, które wypierają martwy naskórek, a ten zatyka pory. W tym miejscu gromadzą się bakterie, dochodzi do stanu zapalnego i tworzy się grudka, którą znamy jako bolący i mało estetyczny pryszcz.

Na naszej skórze możemy znaleźć więcej nieprzyjaciół. Bardzo często musimy zmierzyć się z zaskórnikami, czyli zatkanymi ujściami mieszków włosowych. To drobne zmiany, które pojawiają się najczęściej na nosie, brodzie i czole.

Jeśli dokładnie przyjrzysz się swojej skórze, zauważysz, że mamy dwa rodzaje zaskórników. Wągry, czyli zaskórniki czarne, są otwarte, a ich ciemny kolor to wynik utleniania się sebum. Zaskórniki białe to zamknięty pod powierzchnią skóry łój oraz bakterie, które tworzą małe, jasne plamki.

Zobacz film: "Jak pielęgnować cerę trądzikową?"

Dlaczego jedni mają trądzik, a inni mogą się cieszyć zdrową skórą bez wyprysków? Dużą rolę odgrywa genetyka – niektórzy z nas mają po prostu większą tendencję do trądziku. Na pojawienie się pryszczy wpływją też hormony (zwłaszcza testosteron), przez które gruczoły wydzielają więcej zapychającego pory sebum.

2. Trądzik zapisany w DNA?

Badania przeprowadzane na bliźniętach sugerują, że geny mogą mieć wpływ na powstawanie trądziku. Testy są na razie we wczesnym stadium, ale naukowcy znaleźli kilka wariacji genowych, które mogą być odpowiedzialne za pryszcze i zaskórniki.

Pomimo wielu lat badań nad trądzikiem wciąż do końca nie wiadomo, dlaczego niektórzy z nas cierpią na tę dolegliwość, a inni mogą się cieszyć zdrową skórą bez niespodzianek. Mechanizmy pozostają niejasne, ale specjaliści nie ustają w dochodzeniu do przyczyn ego problemu.

3. Co się kryje w porach?

Na powierzchni skóry każdego człowieka żyją bakterie Propionibacterium acnes, które żywią się łojem produkowanym przez gruczoły. Zwykle są nieszkodliwe i nie powodują problemów ze skórą. Jednak u niektórych osób połączenie tych bakterii z martwym naskórkiem i nadmiarem sebum kończy się zatkanymi porami.

Dlaczego tylko niektórzy z nas mają wypryski? Badania naukowców wykazały, że istnieją konkretne szczepy bakterii, które znaleziono w skórze osób z trądzikiem. Wciąż jednak nie wiadomo, jak te szczepy blokują pory i skąd biorą się na skórze.

4. Bakterie przyjaciółmi pięknej skóry

Porównując cerę osób z trądzikiem z normalną, naukowcy zauważyli również inne szczepy bakterii występujące przy dobrym stanie skóry. Nadal trwają badania nad tymi organizmami, które w przyszłości mogą stać się podstawą do lekarstwa na trądzik. Pożyteczne bakterie mogłyby pokonać złe szczepy i w ten sposób odblokować pory.

5. Trądzik dotyczy tylko ludzi?

Na potrzeby przemysłu kosmetycznego naukowcy wszczepiali bakterie wywołujące trądzik myszom i innym zwierzętom, ale tylko u ludzi ta choroba pojawia się samoistnie.

Dlaczego tak się dzieje? Biolodzy podejrzewają, że to jeden ze skutków ewolucji. Pierwotnie gruczoły wytwarzały sebum, aby nawilżyć owłosioną skórę. Na drodze ewolucji straciliśmy owłosienie, ale nadmiar sebum pozostał.

6. Brud nie ma nic wspólnego z trądzikiem

Myślisz, że masz trądzik, bo źle albo za rzadko myjesz twarz? Okazuje się, że nie ma dowodów na to, że brud i zanieczyszczenia są przyczyną trądziku. Eksperci radzą myć twarz nie częściej niż dwa razy dziennie.

Zbyt częste oczyszczanie skóry twarzy oraz używanie nieodpowiednich kosmetyków kończy się przesuszeniem naskórka. Wtedy skóra zaczyna produkować większe ilości sebum, aby zapewnić odpowiednie zabezpieczenie przed czynnikami zewnętrznymi. I tak koło się zamyka – większa ilość sebum to większa szansa na pojawienie się na skórze pryszczy.

7. Mleko wrogiem twojej cery

Pewnie słyszałeś, że jedzenie tłustych i mocno przyprawionych potraw skończy się wysypem krostek na twarzy. To samo często mówi się o czekoladzie. Okazuje się, że to tylko mity, niepoparte żadnymi dowodami naukowymi.

Chociaż dania fast food prawdopodobnie nie zagrażają cerze, to i tak lepiej ich nie jeść. Najnowsze badania sugerują, że zagrożeniem dla pięknej skóry może być... mleko odtłuszczone. Podobno istnieje związek pomiędzy trądzikiem a konsumpcją nabiału. Poza tym żywność o wysokim indeksie glikemicznym może powodować pojawianie się zaskórników i pryszczy.

8. Chorobliwe wyciskanie pryszczy

Powiedzmy to sobie szczerze – pokusa jest zwykle tak duża, że jej ulegamy. Wiemy, że to złe dla naszej skóry, ale i tak to robimy. Są nawet osoby, które nałogowo wyciskają i rozdrapują krostki oraz zaskórniki – ich dolegliwość to trądzik neuropatyczny (zwany również trądzikiem przeczosowym).

Cierpią na niego osoby, które nadmiernie dążą do perfekcji, są znerwicowane, mają zaburzenia lękowe oraz problemy emocjonalne. Dla nich każda, nawet drobna zmiana skórna to wielki kłopot, którego próbują się samodzielnie pozbyć, wyciskając krostki. Niestety, nałogowe usuwanie wyprysków na własną rękę zwykle kończy się jeszcze gorzej – pojawiają się blizny i zmiany skórne.

Dlaczego należy trzymać dłonie z dala od wyprysków? Wyciskanie pryszczy często kończy się bliznami potrądzikowymi. To znamiona na skórze, których ciężko się pozbyć. Jeśli nie chcesz, żeby blizny przez resztę życia przypominały ci o kroście, nigdy nie wyciskaj pryszczy.

Wyciskanie ma również inny minus – usuwając wyprysk, przy okazji przenosimy bakterie i zanieczyszczenia w inne miejsca. Manualne oczyszczanie skóry najlepiej zostawić profesjonalistom i zapisać się na ten zabieg do kosmetyczki.

9. Antybiotyki na trądzik – dobre czy nie?

Dermatolodzy czasem przepisują antybiotyki pacjentom, którzy mają mocno nasilone objawy trądziku. Substancje zawarte w lekarstwach mają za zadanie zabić bakterie i usunąć stany zapalne skóry. W wielu przypadkach kuracja nie przynosi oczekiwanych rezultatów, a może się skończyć uodpornieniem organizmu na antybiotyki.

Antybiotyki często nie działają na bakterie wywołujące trądzik i przy okazji zabijają dobre szczepy bakterii. W ten sposób nie tylko nie usuwamy problemu, ale nawet go zaostrzamy.

10. Leki na trądzik z... drogerii

Jeśli walczysz z trądzikiem, nie musisz iść od razu do dermatologa. Wiele kosmetyków zawiera bardzo skuteczną substancję – nadtlenek benzoilu. Testy potwierdziły, że działa ona równie dobrze, co antybiotyki. Nadtlenek benzoilu występuje w produktach do twarzy w różnych stężeniach – im wyższe, tym większa skuteczność, ale również ryzyko przesuszenia naskórka.

Stosujesz preparaty punktowe na pryszcze? Większość tych kosmetyków wcale nie sprawia, że krostki szybciej znikają. Kwas salicylowy czy nadtlenek benzoilu zapobiegają pryszczom, ale jeśli wyprysk się pojawi, to musi po prostu zniknąć naturalnie po kilku dniach.

Trądzik to problem estetyczny, który wciąż pozostaje tajemnicą dla lekarzy i naukowców. Zanim znajdziesz kosmetyki, które skutecznie poradzą sobie z niedoskonałościami, pewnie minie sporo czasu. Skóra każdego z nas jest inna i ma różne potrzeby, dlatego tak trudno znaleźć jeden uniwersalny lek na trądzik. 

Przy trądziku bardzo ważne jest aby lekarz zlecił wykonanie badań: helicobacter pylori oraz badanie na posiew. Aby leczenie trądziku było skuteczne, należy połączyć terapię doustną, z lekami do smarowania na skórę oraz zabiegami. Najczęściej stosuje się u pacjentów zabiegi laserowe i peelingi medyczne.