Bezsenność – przyczyny, objawy, wpływ na urodę. Jak lepiej spać?

Bezsenność (łac. insomnia) to dolegliwość objawiająca się zbyt krótkim snem w stosunku do potrzeb organizmu. Rozpoznaje się ją także wtedy, gdy sen jest nieefektywny, nie powoduje uczucia wypoczęcia i regeneracji. Bezsenność prowadzi do pogorszenia ogólnego funkcjonowania w ciągu dnia. Wpływa na zdrowie, psychikę i urodę, powodując wiele niepożądanych efektów.

Wyróżnia się trzy główne rodzaje bezsenności:

• bezsenność przygodna – trwa do kilku dni,
• bezsenność krótkotrwała – może trwać od kilku dni do kilku tygodni,
• bezsenność przewlekła – trwa ponad miesiąc, dzieli się na bezsenność przewlekłą pierwotną i wtórną.

Ile snu potrzebujesz?

Każdy potrzebuje innej ilości snu. Dorosły człowiek najczęściej regeneruje się, śpiąc 7-8 godzin, dzieci potrzebują zwykle 9-13 godzin, a niemowlęta 12-17 godzin.

Najczęstsze objawy bezsenności to:

• trudności w zasypianiu,
• częste wybudzanie w nocy,
• wczesne budzenie rano,
• płytki sen uniemożliwiający pełną regenerację.

Bezsenność, niezależnie od etiologii, prowadzi do pogorszenia jakości życia. U osób zmagających się z bezsennością w ciągu dnia pojawiają się następujące symptomy:

• złe samopoczucie,
• drażliwość i zaburzenia nastroju,
• spadek koncentracji,
• brak energii, zmniejszona produktywność,
• ciągłe obawy o sen.

Co powoduje bezsenność? Najczęstsze przyczyny problemu to:

• nieprawidłowe zwyczaje związane z zasypianiem,
• zbyt późne i długie drzemki,
• szkodliwe wieczorne nawyki żywieniowe,
• stres, niepokój, zamartwianie się,
• depresja,
• zespół abstynencyjny,
• przyjmowanie niektórych leków lub substancji psychoaktywnych,
• przyjmowanie substancji stymulujących w godzinach wieczornych (alkoholu, kofeiny, nikotyny),
• niektóre choroby somatyczne lub psychiczne,
• choroby objawiające się bólem,
• praca zmianowa,
• hałas.

Bezsenność w ciąży

Czasem bezsenność może być też związana z ciążą. W tym czasie trudności w zasypianiu wynikają ze zmian hormonalnych, czy zmian w ciele, które zachodzą w organizmie ciężarnej. Związane są też często z nasilającymi się dolegliwościami ciążowymi.

Problemy ze snem przede wszystkim wpływają niekorzystnie na kondycję skóry, gdyż bezsenność osłabia jej zdolność do samoregeneracji. Skóra ma zmniejszoną elastyczność, staje się blada, poszarzała, sucha i matowa. Ponadto cera staje się bardziej podatna na czynniki zewnętrzne.

Przewlekłe problemy ze snem wpływają też na wzrost poziomu hormonu stresu (kortyzolu), który w nadmiarze hamuje syntezę kolagenu. Kolagen jest budulcem skóry, dzięki któremu staje się ona grubsza, elastyczna i bardziej wytrzymała. Dlatego też zaburzenia snu powodują wzrost drobnych zmarszczek. Mogą także przyczyniać się do opadania powiek, czy wiszących kącików ust.

Inną konsekwencją bezsenności są cienie pod oczami. Brak snu sprawia, że wokół oczu pojawiają się obrzęki, worki, czy sińce. Czasem obserwuje się też przekrwienie i suchość oczu. Zmiany te negatywnie wpływają na wygląd twarzy, która wydaje się starsza niż w rzeczywistości, zmęczona i smutna.

Długotrwała bezsenność sprzyja także zaburzeniom metabolicznym, przez co może prowadzić do problemów z wagą.

Jak leczyć bezsenność? Jeśli zaburzenia snu mają charakter przewlekły i są objawem jednostki chorobowej, ważne jest ustalenie podstawowej przyczyny problemu. Na tej podstawie lekarz dobiera terapię indywidualnie do pacjenta. Często w terapii bezsenności wykorzystuje się leki nasenne. Jednak działają one jedynie objawowo.

W leczeniu sporadycznych problemów ze snem pomocne mogą być ziołowe leki na bezsenność, czy domowe sposoby. Dobrze sprawdzają się uspokajające napary, które ułatwiają zasypianie, np. melisa lekarska. Ważne jest także zadbanie o właściwą higienę snu, regularne pory zasypiania oraz zdrową dietę. Zaleca się także unikanie drzemek w ciągu dnia.