Blizna - charakterystyka, rodzaje
Blizny powstają na skutek różnych urazów, a także często są pamiątką po zabiegu operacyjnym. Blizna wytwarza się na skórze, gdy ubytek sięga do skóry właściwej i do dalszych warstw skóry. Jest stanem zejściowym po zagojeniu się ubytku tkanki. Stan zejściowy polega na bliznowaceniu, czyli wytworzeniu się zbitej, słabo unaczynionej tkanki łącznej. Niektórzy pacjenci mają indywidualną skłonność do tworzenia przerosłych i brzydkich blizn. Co warto wiedzieć o bliznach? Jakie są ich rodzaje i czym się różnią?
1. Blizna - charakterystyka
Jej kształt zależy od takich czynników, jak:
- przyczyna urazu (skaleczenie, oparzenie, zmiażdżenie, blizny po cięciu nożem itp.),
- miejsce na ciele,
- czas trwania gojenia,
- indywidualne skłonności do bliznowacenia.
Blizny powstałe na skutek skaleczenia nożem są zwykle mało widoczne, zwłaszcza gdy znajdują się w naturalnych fałdach skórnych i bruzdach. Dużo wyraźniejsze są blizny płaszczyznowe, które mają nierówną powierzchnię i zabarwienie. Mogą one powodować przykurcze i napięcia. Tego typu blizny powstają zwykle na skutek oparzeń, zmiażdżeń i ciężkich urazów. Blizna początkowo ma kolor różowy, następnie blednie i przybiera kolor perłowy. Czerwona blizna nie zawiera pierwotnego barwnika skóry, dlatego właśnie jej odcień już zawsze będzie różnił się od koloru zdrowej skóry. Ponadto blizna nie zawiera mieszków włosowych, nawet jeśli pojawiła się w miejscu wcześniejszego owłosienia, jest zawsze bezwłosa.
2. Blizna - rodzaje
- Blizny zwykłe – pojawiają się zazwyczaj u dzieci, czasem u dorosłych. Powstają na skutek ran pourazowych i pooperacyjnych, na skutek przedłużonego czasu gojenia. Ten rodzaj blizn kształtuje się nawet do 6 miesięcy czy roku od urazu. W tym czasie dochodzi do formowania się blizny, jej kształtu i barwy. Na początku blizny przerostowe zwykłe są pogrubiałe i twarde, mogą wywoływać swędzenie lub pieczenie, mają sinoczerwone zabarwienie. Z czasem miękną, jaśnieją i stają się mało widoczne, a uczucie swędzenia ustępuje.
- Blizny przerosłe – pojawiają się na skutek zaburzenia procesu gojenia, np. przez zakażenie rany pooperacyjnej czy rozdrapywanie blizny. Te zmiany są twarde i szerokie, a jeśli pojawią się na miejscu zgięcia stawów, mogą utrudnić normalne funkcjonowanie.
- Bliznowce (keloidy) – narastają po zagojeniu rany. Narośla tworzą się ponad poziomem otaczającej skóry i przybierają kształt wybrzuszeń powstałych ponad brzegami rany. Bliznowiec przybiera barwę od różowego do ciemnoczerwonego i może być bardzo bolesny. Jego powstanie jest związane z nadmierną produkcją kolagenu, który pojawia się przy okazji drobnych skaleczeń lub zranień. Bliznowce mogą pojawić się w różnych miejscach na ciele, jednak najczęściej występują na ramieniu, w okolicy mostka i płatków usznych.
- Przykurcze bliznowate – silne urazy powodują duży ubytek obszarów skóry. Niektóre blizny przyciągają brzegi skóry do siebie, tworząc przykurcze. Niestety, przykurcze mogą obejmować przyległe mięśnie i ścięgna, a to powoduje ograniczenie ruchu w stawach. Przykurcze bliznowate trzeba leczyć operacyjnie.
Blizny stanowią niezbyt estetyczną pamiątkę po doznanych urazach. Niektóre z nich są mało widoczne, innych nie sposób nie dostrzec. Jeśli blizny nie wywołują niepożądanych objawów w postaci przykurczów i nie szpecą widocznych części ciała, na przykład twarzy, można bez problemu z nimi żyć.