Czerwone plamy na ciele – przyczyny i leczenie

Czerwone plamy na ciele u dorosłych i dzieci to wykwity, które są równe poziomowi otaczającej je skóry. Oznacza to, że różnią się od niej jedynie kolorem. Pojawiają się z różnych przyczyn. Może je wywołać zarówno alergia, choroba zakaźna, jak i schorzenie przewlekłe.

Czerwone plamy na ciele mogą wskazywać na:

• Ukąszenia owadów.
• Alergię kontaktową. Wówczas czerwone plamy na ciele pojawiają się wyłącznie w jednym miejscu. Typowe są czerwone plamy na brzuchu, na twarzy, na plecach, na dłoniach, plamy na nogach.
• Alergię pokarmową pojawiającą się po spożyciu określonych produktów spożywczych. Wszelkie alergie to niewspółmierna do bodźca reakcja układu odpornościowego. Bodziec taki, nazwany alergenem, jest nieszkodliwy dla większości osób.
• Uczulenie na słońce, czyli fotodermatoza, czyli nieprawidłowa reakcja na promieniowanie słoneczne.
• Stan zapalny powodujący przekrwienie danej okolicy, podrażnienie w okolicach noszonej pieluszki u niemowląt i dzieci (także pieluszkowe zapalenie skóry), ale i kontaktowe zapalenie skóry w reakcji na drażniące kosmetyki, barwniki obecne w odzieży, chemikalia.
• Zmiany w naczyniach. To naczyniaki i teleangiektazje.
• Wybroczyny, czyli niewielkie plamki powstające w wyniku wynaczynienia krwi. Zazwyczaj zmiany skórne pojawiają się na rękach, nogach, brzuchu, klatce piersiowej i twarzy.
• Zakażenia grzybicze. Typowe są czerwone plamy na ciele swędzące.
• Chorobę zakaźną, na przykład odrę, ospę, rumień zakaźny.
• Chorobę reumatologiczną, na przykład toczeń rumieniowaty układowy, toczeń krążkowy.
• Chorobę skóry. To na przykład łuszczyca, ale i AZS (atopowe zapalenie skóry), liszaj płaski, trądzik różowaty i inny, łupież pstry, świerzb.
• Choroby przewodu pokarmowego na przykład choroba Duhringa.
• Choroby wątroby (przewlekłe zapalenie wątroby, marskość wątroby). W przypadku uszkodzenia hepatocytu (komórki wątrobowej) dochodzi do uwolnienia bilirubiny do krwi, która osadza się w tkance skóry, co w konsekwencji prowadzi do pojawienia się plam na ciele.
• Osutki polekowe pojawiające się po podaniu leku. Wówczas pojawiają się także inne zmiany skórne, takie jak krostki, pęcherzyki, wypryski, zmiany trądzikowe.
• Stres, silne emocje, nerwicę (obserwuje się tzw. czerwone plamy na ciele nie swędzące).
• Nieprawidłową pielęgnację lub higienę ciała.
• Przegrzanie, wysoką temperaturę. To zmiany naczynioruchowe, które pojawiają się i znikają samoistnie.
• Znaczny wysiłek fizyczny.
• Zaburzenia hormonalne.
• Nadużywanie alkoholu (typowe są czerwone plamy na twarzy).
• Niedobory witamin – A, C, E oraz B.

Czerwone plamy na ciele pojawiają się w wielu okolicznościach, często znikają też samoistnie. Ich leczenie nie zawsze jest konieczne. Gdy stanowią problem, są niepokojące, nie ustępują bądź często nawracają, należy zwrócić się o pomoc do lekarza. Specjalista, na podstawie badania przedmiotowego i podmiotowego, postawi diagnozę i zaleci stosowne postępowanie.

Zdarza się, że rozpoznanie wymaga badań dodatkowych. To najczęściej badania krwi (morfologia, IgE), oznaczenia związane ze specyficznymi chorobami (np. autoimmunologicznymi i reumatycznymi), ale także testy alergiczne.

Leczenie czerwonych plam na skórze zależy od przyczyny ich pojawienia się. Choroby wirusowe leczy się objawowo, zaś choroby bakteryjne i grzybicze za pomocą antybiotyków miejscowych lub doustnych.

W przypadku chorób autoimmunologicznych niezbędne bywa stosowanie leków immunosupresyjnych w postaci miejscowej, a w cięższych przypadkach – doustnej, podskórnej lub dożylnej.

W przypadku alergii pomocny jest lek na alergię (preparat przeciwshistaminowy), jednak kluczowe jest wyeliminowanie czynnika drażniącego, zarówno z otoczenia (np. zmiana kosmetyku pielęgnacyjnego czy proszku do prania), jak i z jadłospisu (tzw. dieta eliminacyjna). Jeśli doszło do zapalenia kontaktowego, lekarz może przepisać maści z glikokortykosteroidami.

Czerwone plamki na ciele pojawiające się po zażyciu leków, wymagają odstawienia preparatu. Gdy podłoże problemu stanowi nieodpowiednia pielęgnacja, zarówno używanie niewłaściwych kosmetyków, jak i zły stan skóry (np. przesuszona), wskazana jest zmiana produktów na bardziej delikatne (poleca się dermokosmetyki i emolienty). Ważne jest także wklepywanie preparatów w skórę, bez jej pocierania oraz unikanie noszenia ubrań, które ją podrażniają.