Kroki baletu

Aby dziecko zdobyło podstawy wiedzy i umiejętności, a później miało szansę na ich rozwijanie, nauka baletu powinna rozpocząć się w miarę wcześnie, od najmłodszych lat życia. To od rodziców zależy, którą szkołę tańca wybiorą i jak wcześnie wyślą swoją pociechę na naukę. Oczywiście, nie każde dziecko ma ochotę, a czasami również predyspozycje czy fizyczne możliwości, na uczenie się tańca klasycznego. Nauczyciel czy instruktor szkoły po obejrzeniu i rozmowie z dzieckiem powinien rzetelnie stwierdzić, czy nadaje się ono do baletu.

Zajęcia baletu zazwyczaj zaczynają się od ćwiczeń przy drążku i od nauki podstawowych pozycji baletowych, których jest pięć. Podstawowe układy ciała w balecie:

• pozycja pierwsza polega na wykręceniu stóp, złączeniu pięt, ustawieniu stóp w jednej linii, a także uniesieniu i przeniesieniu zaokrąglonych rąk przed siebie tak, aby nie stykały się ze sobą palcami;
• pozycja druga polega na rozsunięciu i ułożeniu stóp w jednej linii oraz rozłożeniu ramion przy jednoczesnym zachowaniu symetrii ciała;
• pozycja trzecia polega na ułożeniu jednej ze stóp przed drugą tak, aby pięta zlokalizowana była w okolicy śródstopia drugiej kończyny, a obie stopy ściśle do siebie przystawały; jedna z rąk wędruje w bok, a drugą ustawia się jak w pozycji pierwszej;
• pozycja czwarta polega na wysunięciu jednej nogi do przodu przy jednoczesnym wykręceniu odsuniętych stóp, a także na odsunięciu jednej ręki w bok i uniesieniu drugiej, wygiętej w łuk, ponad głowę;
• pozycja piąta polega na ścisłym przystawieniu pięty jednej stopy do palców drugiej, skrzyżowaniu nóg i uniesieniu zaokrąglonych rąk ku górze.

Pozycje baletowe w połączeniu z krokami tworzą taniec, układ choreograficzny. Ćwiczenia rozpoczynające zajęcia to z reguły tzw. plié, które polegają na powolnym uginaniu kolan, przy czym stopy muszą być wykręcone, a pięty powinny dotykać podłogi tak długo, jak to możliwe. Wykręcenie to najważniejsza rzecz w balecie, którą naucza się od samego początku. Trzeba stać z nogami i stopami wykręconymi na boki, nie mogą być one skierowane do przodu.

Taniec klasyczny wymaga od dziecka wielu wyrzeczeń i systematycznych ćwiczeń. Nie ma co ukrywać, balet jest piękny i czarujący, ale w nauce bardzo trudny. Kroki baletowe (fr. pas – krok) trzeba nieustannie powtarzać i doskonalić. Balet to ciągła nauka giętkości, zwrotności i delikatności. Poniżej wymieniono podstawowe kroki baletu:

• adage – powolne kroki wykonywane na środku sali, z dala od drążka;
• arabesque – pełne uroku balansowanie na jednej nodze;
• assemblé – skok, pod koniec którego łączy się stopy;
• battement dégagé – ćwiczenie na piękne palce u stóp, wykonywane przy drążku;
• battement tendu – ćwiczenie stóp polegające na ich obciąganiu;
• chassé – łagodny, delikatny ślizg stopy;
• développé – balansowanie na jednej nodze przy jednoczesnym uniesieniu i wyprostowaniu drugiej;
• failli – skok z dwóch nóg na jedną;
• fouetté – szybki krok wprowadzający do wykonania piruetu;
• jeté – skoki z nogi na nogi;
• pas de bourrée – drobne kroczki w bok;
• pas marché – krok, w którym stopa stawiana jest na podłodze z palców, a nie z pięty;
• révérence – ukłon na koniec lekcji;
• rond de jambe – zataczanie kręgu nogą;
• sissonne – krok nożycowy;
• sissonne en arrie're – krok nożycowy do tyłu;
• sissonne en avant – krok nożycowy do przodu;
• soubresaut – podskok z obu nóg, z wyrzutem wysoko w powietrzu;
• temps levé – krok jedną nogą, przesunięcie drugiej, a potem wykonanie skoku;
• tour lent – wolny obrót na jednej nodze, wykonywany na całej stopie lub na półpalcach.

Ruchy rąk w balecie nazywane są port de bras. Mogą być wykonywane w różnych tanecznych pozach, z obrotem, pochyleniem głowy i przegięciem tułowia. Wyróżnia się dwa podstawowe ułożenia rąk:

• allongé – wydłużony układ rąk, wyprostowanie zamkniętej pozy rąk;
• arrondi – zaokrąglenie pozy rąk od ramienia do palców.

Do nauki tańca klasycznego potrzebne jest specjalne obuwie z usztywnionymi noskami, tzw. baletki. Baletki mają skórkowe podeszwy, z przodu krótkie sznurowadło i parę wstążek, które zawiązuje się wokół kostki. Balet dla dzieci to także odpowiedni kostium. Baletowa spódniczka nazywana jest tutu. Wykonywana jest zazwyczaj z muślinu lub tiulu. Krótka, sztywno stojąca spódniczka odsłaniająca całą długość nóg niekiedy określana jest „paczką”.

Taniec klasyczny kojarzony ze zwiewnością, eterycznością i gracją to sztuka nie dla wszystkich. Decyzja o nauce baletu powinna być zatem przemyślana i zaakceptowana przez dziecko. Inaczej nie będzie przynosić satysfakcji ani efektów.