Macierz paznokcia – czym jest i jak ją odbudować?
Macierz paznokcia to jego żywy element ukryty jest pod wałem paznokciowym. Ponieważ z tego miejsca wyrasta paznokieć, uszkodzenie macierzy może mieć fatalne skutki. Często paznokieć przestaje rosnąć lub jest zdeformowany. Co robić? Na co uważać?
1. Co to jest macierz paznokcia?
Macierz paznokcia to jego żywa część, która jest ukryta pod wałem paznokciowym. Jest niewidoczna, ponieważ w całości okrywa ją obrąbek naskórkowy. Nazywa się ją czasem korzeniem, ponieważ to tam zaczyna rosnąć paznokieć. Jego komórki dzielą się w macierzy i w miarę nawarstwiania się masy zrogowaciałej przesuwają się po łożysku paznokcia w kierunku końca palca.
Korzeń to najważniejszy element budujący paznokieć. To tu powstaje keratyna, zlokalizowane są nerwy, naczynia limfatyczne i naczynia krwionośne, które zapewniające dostarczanie substancji odżywczych do paznokcia.
2. Budowa paznokci
Paznokieć jest jednym z wytworów naskórka zbudowanym ze zrogowaciałych kerytanocytów, czyli płytek rogowych utworzonych przez naskórek. To przydatek skóry, podobnie jak włosy oraz gruczoły potowe i łojowe.
Jakie funkcje pełnią paznokcie? Przede wszystkim chronią opuszki palców przed urazami, umożliwiają precyzyjne ruchy palców, a i podnoszą wrażliwość dotykową oraz możliwości manipulacyjne dłoni.
Macierz, ukryta pod wałem paznokciowym zakończonym obrąbkiem naskórkowym, stanowiąca jego korzeń, to nie jedyny jego element. W budowie paznokcia wyróżnia się także inne elementy, takie jak:
- płytka paznokcia. To widoczna część paznokcia,
- obrąbek naskórkowy. To obwódka z cienkiej tkanki porastająca paznokieć,
- obłączek paznokcia. To białawy półksiężyc widoczny u nasady paznokcia,
- łożysko paznokcia. To tkanka położona bezpośrednio pod płytką,
- wał paznokcia. To warstwa skóry pokrywająca brzeg zakryty paznokcia ze wszystkich stron oprócz wolnego brzegu.
- wolny brzeg paznokcia.
Płytka paznokcia stanowi barierę ochronną dla macierzy, która znajduje się u zbiegu skórki i końca płytki, pod spodem. W jej obrębie wyróżnia się blaszkę grzbietową oraz blaszkę podeszwową. Blaszka grzbietowa składa się z korzenia paznokcia, który jest zagłębiony w skórze oraz paznokcia właściwego, który wyrasta na zewnątrz. Płytka składa się z trzech: warstw warstwy grzbietowej, warstwy wewnętrznej oraz warstwy pośredniej.
Pod płytką paznokcia położona jest sieć naczyń krwionośnych, która przylega do części naskórkowej, tworząc łożysko paznokcia, zaopatrujące go w składniki odżywcze. Paznokcie powstają w macierzy, a rosnąc przylegają do łożyska. Nasadę paznokcia, z obłączkiem paznokcia, otacza od zewnątrz wał paznokcia wraz z obrąbkiem naskórkowym.
Obrąbek stanowi obwódkę tkanki, która osłania nasadę paznokcia. Jest istotną jego częścią. Jego zadaniem jest ochrona przed zanieczyszczeniami i bakteriami. Chroni wrażliwą tkankę macierzy, a także komórki tkanki znajdujące się tuż pod płytką.
Rekomendowane przez naszych ekspertów
3. Przyczyny i objawy uszkodzenia macierzy
Macierz to bardzo delikatna struktura, dlatego nietrudno o jej zniszczenie. Przyczyną uszkodzenia macierzy paznokcia jest najczęściej uraz mechaniczny: zmiażdżenie (na przykład przytrzaśnięcie dłoni drzwiami), przygniecenie płytki, silne uderzenie, skaleczenie jej podczas manikiuru (nieumiejętne używanie cążek do paznokci, pilników i innych przyrządów do usuwania lub przesuwania skórek). W macierzy powstają nowe komórki, które tworzą płytkę paznokcia. To dlatego jej uszkodzenie w wyniku urazów mechanicznych sprawia, że ten:
- przestaje rosnąć,
- rośnie bardzo powoli,
- ulega deformacjom,
- sprawia ból,
- w zaawansowanych stadiach może również sączyć się ropa.
Macierz wymaga szczególnej ochrony, ponieważ każdy najdrobniejszy uraz może mieć poważne konsekwencje i odbić się na wyglądzie oraz kondycji całego paznokcia.
4. Jak leczyć uszkodzoną macierz paznokcia?
Jak zregenerować macierz paznokcia? Przede wszystkim odsłonięta lub uszkodzona macierz paznokcia macierz powinna zostać obejrzana przez specjalistę, który oceni uszkodzenia oraz zaordynuje sposób leczenia.
Leczenie uszkodzonej macierzy paznokcia zależy od stopnia jej zniszczenia. Początkowo, by uniknąć zakażenia, zaleca się moczenie paznokci w środkach antyseptycznych. Czasem zakładane są specjalistyczne klamry stabilizujące paznokieć lub opatrunki. Niekiedy konieczna jest rekonstrukcja paznokcia. Do tego celu wykorzystuje się akryl, żel lub metodę Greppmayra (sztuczna proteza paznokcia). Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym.