Profilaktyka próchnicy u dzieci - higiena jamy ustnej, dieta, fluor
Profilaktyka próchnicy u dzieci jest niezmiernie ważna dla ich zdrowia. Troszcząc się o dobre samopoczucie swoich pociech, rodzicie często zapominają, jak ważna jest higiena jamy ustnej, a przede wszystkim higiena zębów mlecznych. Warto wziąć pod uwagę, że szkliwo zębów mlecznych nie jest jeszcze w pełni zmineralizowane, co czyni je bardziej podatnym na próchnicę. Profilaktyka próchnicy zębów u dzieci powinna się rozpoczynać jak najwcześniej – daje to gwarancję, że nasza pociecha będzie mieć piękne i zdrowe zęby.
1. Jak powstaje próchnica?
Próchnica to choroba zmineralizowanych cząstek zęba, spowodowana działaniem na powierzchnię zęba kwasów wytwarzanych przez bakterie obecne w płytce nazębnej. Istotnym elementem tego procesu jest zaburzenie równowagi pomiędzy mineralizacją – czyli uwapnianiem zęba, a jego demineralizacją – czyli utratą struktur zęba.
Do czynników, które biorą udział w procesie powstawania próchnicy u małych dzieci należą:
- bakterie obecne w płytce nazębnej,
- węglowodany, czyli cukry zawarte w pokarmie,
- podatność tkanek zęba na odwapnienie związane z niedostateczną mineralizacją,
- skład śliny, jej ilość i zdolność odkwaszania zawartości jamy ustnej,
- czas oddziaływania wymienionych czynników na tkankę zęba.
Proces powstawania próchnicy zębów u dzieci zaczyna się od zmętnienia szkliwa zęba. Jest to biała plama próchnicowa, która nie wymaga jeszcze zaopatrzenia stomatologicznego i może wycofać się po zastosowaniu preparatów wapnia i fluoru.
Jeśli w tym momencie nie zastosuje się odpowiedniej profilaktyki próchnicy, dochodzi do objęcia głębszych tkanek zęba. Próchnica może wystąpić już w pierwszym wyrzynającym się ząbku.
2. Higiena jamy ustnej
Kobieta w czasie ciąży powinna szczególnie dbać o zęby. Przed poczęciem należy usunąć plomby amalgamatowe, wyleczyć próchnicę. Warto dbać o higienę jamy ustnej już podczas karmienia piersią.
Jeśli dziecko karmione jest butelką, należy przemywać dziąsła gazikiem nasączonym przegotowaną wodą lub naparem z rumianku. Podobnie postępuje się przy wyrżnięciu się pierwszych ząbków. Konieczne jest masowanie dziąseł, do którego stosuje się miękkie gumowe szczoteczki dla niemowląt.
Każda mama powinna jak najkrócej podawać dziecku butelkę ze smoczkiem (maksymalnie do końca pierwszego roku życia). Nie warto też powiększać otworów w smoczku, zaś do butelki nie powinno się wlewać napojów z cukrem. W drugim roku życia rozpocznij naukę mycia ząbków szczoteczką, początkowo bez pasty, później z niewielką ilością.
W 3-4 roku życia dziecko potrafi już wypluwać pastę i płukać buzię. Warto wtedy stosować pasty do zębów dla dzieci z dodatkiem fluoru. W dziecku należy wykształcić nawyk dwukrotnego mycia zębów – rano po śniadaniu i wieczorem po kolacji (to podstawa profilaktyki próchnicy u dzieci).
3. Próchnica zębów u dzieci
Próchnica zębów u dzieci rozwija się także jako efekt nieprawidłowej diety, dlatego też zapobieganie tej chorobie zębów powinno uwzględniać również odpowiednią dietę. W profilaktyce próchnicy u małych dzieci pamiętaj o:
- stosowaniu zdrowej diety, ponieważ ma to też znaczenie dla rozwoju i zapobiegania próchnicy u dzieci,
- wprowadzeniu pokarmów o stałej konsystencji po ukończeniu 1 roku życia,
- ograniczeniu słodyczy do minimum (jeśli chcesz dawać słodycze, wprowadź zasadę „czas cukierka”),
- ograniczeniu podawania dziecku węglowodanów oczyszczonych, np.: białego cukru, białej mąki oraz produktów przetwarzanych technologicznie,
- nauczeniu dziecka picia wody,
- podawaniu dziecku przed spaniem, po umyciu zębów tylko wody,
- wyeliminowaniu częstego pojenia słodkimi płynami i zasypiania z butelką.
Prawidłowa dieta to ważny element profilaktyki stomatologicznej, na który składają się: odpowiedni poziom składników mineralnych, odżywczych i witamin oraz racjonalne dawkowanie cukrów i odpowiednia konsystencja pożywienia.
4. Fluorowanie zębów u dzieci
W zapobieganiu próchnicy stomatologia estetyczna oferuje również praktykę fluorkową. Fluor jest całkiem bezpieczny dla dziecka w dawkach profilaktycznych. Profilaktyka fluorkowa obejmuje:
- lakierowanie zębów, czyli pokrywanie zębów lakierem fluorowym (zabieg wykonuje się dwa razy do roku),
- lakowanie zębów (uszczelnianie bruzd i zagłębień) – ma za zadanie zabezpieczyć przed rozwojem próchnicy u małych dzieci, powinno być wykonane zaraz po wyrżnięciu zęba.
Aby zapobiec leczeniu próchnicy u małych dzieci, warto przeprowadzać co 6 miesięcy stomatologiczne badanie profilaktyczne oraz usuwać kamień nazębny.
Należy nieustannie zachęcać maluchy do profilaktyki próchnicy, ponieważ łatwiej jej zapobiegać niż leczyć, zwłaszcza kiedy już boli i wizyty u stomatologa są częste i nieprzyjemne dla dziecka.