Promieniowanie słoneczne
Promieniowanie słoneczne ma szkodliwy wpływ na zdrowie skóry, a szczególnym zagrożeniem są trzy rodzaje promieniowania, czyli ultrafiolet, promieniowanie widzialne i podczerwień. Promieniowanie ultrafioletowe (UV) w zależności od długości fali dzielimy na trzy części (UVA, UVB i UVC). Działanie słońca na ciało powoduje przyspieszenie procesu starzenia się skóry, dlatego niezwykle ważne jest ograniczenie czasu spędzanego na słońcu i stosowanie ochrony przeciwsłonecznej.
1. Rodzaje promieniowania słonecznego
Promieniowanie UVC ma najmniejszy zasięg i dzięki warstwie ozonowej nie powinno dosięgać powierzchni ziemi. Jednak wskutek przerzedzania owej warstwy nawet krótki kontakt z promieniowaniem UVC może skutkować oparzeniem słonecznym. Długotrwałe wystawienie ciała na działanie promieni słonecznych może mieć śmiertelny skutek.
Promieniowanie UVB wpływa na powstanie opalenizny i najsilniejsze jest na półkuli północnej w miesiącach letnich, lub wtedy, gdy ziemia znajduje się najbliżej słońca. Gdy ziemia oddala się od słońca, na półkuli północnej nastają miesiące zimowe, a opalanie się jest mało skuteczne, ponieważ promieniowanie z trudem dociera do powierzchni ziemi. Przez wiele lat producenci kosmetyków chroniących przed promieniowaniem słonecznym dbali o zabezpieczenie skóry przed UVB, nie doceniając zagrożenia niesionego przez UVA.
W latach 80. promieniowanie UVA nazwano bezpiecznym, co spowodowało wzrost popularności solariów. Wielu dermatologów uważało łóżka opalające za źródło zdrowej i bezpiecznej opalenizny. Jednak wkrótce liczne badania wykazały, że wpływ UVA na skórę jest nawet bardziej szkodliwy niż działanie UVB, a dodatkowo jego siła jest taka sama, niezależnie od położenia ziemi względem słońca. UVA potrafi przeniknąć warstwę lekkich ubrań i szklaną szybę w oknie.
2. Wpływ promieniowania słonecznego na skórę
UVB jest w stanie przeniknąć zewnętrzną powłokę ciała, czyli naskórek, który grubością zbliżony jest do jedwabnego szala. W naskórku nie mieszczą się ani naczynia krwionośne, ani zakończenia nerwowe. Złożony jest z keratynocytów, czyli komórek skóry, komórek podstawnych i melanocytów. Te ostatnie syntezują tyrozynę i pigment melaniny, który następnie transportowany jest do keratynocytów lub komórek skóry, skutkując ciemnieniem skóry. Promienie UVB stymulują melanocyty do produkcji zwiększonej ilości melaniny, a co za tym idzie, brązowienia skóry. Proces ten prowadzi również do powstania piegów i brązowych plam na skórze, z medycznego punktu widzenia nazywanych melasmą lub przebarwieniami skórnymi.
Promieniowanie UVA przedostaje się przez naskórek do skóry właściwej, czyli drugiej pod względem głębokości warstwy skóry. Skóra właściwa po około 28 roku życia zmniejsza tempo regeneracji i określana jest mianem skóry dojrzałej. Zniszczenia skóry dojrzałej odbudowywane są dużo wolniej lub wcale, dlatego najlepiej unikać promieniowania słonecznego przyspieszającego proces starzenia się skóry. Skóra właściwa składa się z kolagenu, elastyny, naczyń krwionośnych, zakończeń nerwowych, a także substancji takich jak glikoaminoglikany i mukopolisacharydy. Poddawanie skóry długotrwałemu działaniu promieni UVA powoduje redukcję warstwy kolagenu i elastyny, skutkując obwisłością naskórka. Następuje poszerzenie naczyń krwionośnych objawiające się zaczerwienieniem skóry. Co więcej, melanocyty rozrzucone w naskórku umierają, powodując powstanie białych plamek, lub mogą wykazać wzmożoną aktywność, pozostawiając na ciele brązowe plamy.
Żadne rodzaje zabiegów (nawet zabiegi laserowe) nie są w stanie usunąć wspomnianych przebarwień skóry, a niektóre zabiegi mogą nawet pogorszyć kondycję skóry. Poza tym, promieniowanie słoneczne obniża skuteczność substancji wiążących wodę w tkankach, powodując przesuszanie skóry. Tak więc regularny kontakt ze słońcem może znacznie przyspieszyć proces starzenia się skóry, nie wspominając nawet o niebezpiecznym promieniowaniu produkowanym przez łóżka opalające w solariach. Wychodząc na zewnątrz, zachowaj ostrożność i zawsze dbaj o właściwą ochronę przeciwsłoneczną.