Przyczyny rozstępów
Przyczyny rozstępów nie są jeszcze do końca poznane przez naukowców. Według niektórych badaczy rozstępy to po prostu efekt rozciągania skóry, który przekracza jej elastyczność. Według innych te nieestetyczne linie na skórze są wywołane przez nadmierną produkcję hormonów, a rozciąganie skóry to tylko dodatkowy czynnik, który sam w sobie rzadko prowadzi do rozrywania włókien kolagenowych i powstawania blizn w skórze właściwej, czyli do powstawania rozstępów.
1. Nadmierne rozciąganie skóry
Najczęściej uważa się, że przyczyny rozstępów to nadmierne rozciąganie skóry. Rozciąganie skóry może skutkować rozerwaniem jej struktury na poziomie skóry właściwej. Włókna kolagenowe budujące skórę właściwą, nadając jej elastyczność, ulegają zniszczeniu wskutek nadmiernego naciągnięcia. Reakcja skóry na uszkodzenie włókien kolagenowych to zwiększenie produkcji kolagenu w tym miejscu. To właśnie powoduje powstawanie blizn w skórze właściwej, czyli rozstępów, które są widoczne przez naskórek.
Rozciąganie skóry może być wywołane:
- ciążą (stąd tak częste rozstępy w ciąży),
- nagłym tyciem,
- szybkim rośnięciem (częste u nastolatków),
- podnoszeniem ciężarów.
Rozstępy pojawiają się najczęściej:
- na udach.
- na pośladkach,
- na biodrach,
- na brzuchu,
- na ramionach,
- pod pachami.
2. Hormony a rozstępy
Najnowsze badania sugerują, że główną rolę w powstawaniu rozstępów odgrywają czynniki hormonalne. To nadmierna ilość hormonów wywołuje problemy z włóknami kolagenowymi i elastyną, a rozciąganie może tylko pogorszyć stan skóry. Przyczyny powstawania rozstępów to przede wszystkim hormony nazywane glikokortykosterydami. Są to hormony steroidowe kory nadnerczy, naturalnie występujące w organizmie, a także podawane w formie leków.
Glikokortykosterydy negatywnie wpływają na skórę właściwą, dlatego że blokują działanie fibroblastów, które w normalnych warunkach budują kolagen i elastynę. Przy braku wystarczającej ilości „podparcia” dla skóry, szczególnie jeśli jest równocześnie rozciągana, łatwo może dojść do rozerwania jej struktury. To te hormony są produkowane w zwiększonych ilościach w czasie ciąży, podczas przybierania na wadze, w okresie dojrzewania oraz przy uprawianiu sportów siłowych. Są to więc te wszystkie sytuacje, w których zwykle dochodzi także do widocznego, mechanicznego rozciągania skóry.
Zespół Cushinga także podnosi poziom tych hormonów, równocześnie powodując, oprócz wielu innych zaburzeń funkcjonowania organizmu, otyłość i rozstępy. Według niektórych teorii geny zwiększają prawdopodobieństwo powstania rozstępów. Według innych dużą rolę odgrywa rodzaj skóry – sucha jest mniej elastyczna, więc bardziej podatna na rozstępy.
3. Co na rozstępy?
Najlepiej jest zapobiegać powstawaniu rozstępów, czyli starać się gwałtownie nie przybierać na wadze. Domowe sposoby na rozstępy, które jednak muszą być wykonywane regularnie, aby dały jakiekolwiek efekty, to:
- masaże,
- zwykłe kremy i balsamy,
- oliwki.
Bardziej drastyczne i inwazyjne metody to np. terapia laserowa, preparaty z witaminą A na receptę czy dermabrazja. Nie można ich jednak stosować w ciąży. Wszelkie sposoby na rozstępy: oliwki, masaże, zabiegi, są najskuteczniejsze od razu po powstaniu rozstępów lub jeszcze zanim się pojawią. Ciemnoczerwone pręgi na skórze (czyli rozstępy w początkowej fazie) łatwiej usunąć niż te jasne, białawe.