Stłoczone zęby - rodzaje, przyczyny, konsekwencje, leczenie

Stłoczone zęby to wada zgryzu, spowodowana niewystarczającą ilością miejsca w łuku zębowym. Na skutek tego zęby na siebie nachodzą, wyrastają pod niewłaściwym kątem lub w nieodpowiednim miejscu (na przykład przed lub za innym zębem).

Stłoczone zęby to jedna z najczęściej rozpoznawanych wad zarówno u dzieci, jak i osób dorosłych. Bardzo często przypadłość ta jest przyczyną niskiej samooceny i zakrywania ust w czasie śmiania się.

• stłoczenia pierwotne (pierwszorzędowe) - są wynikiem uwarunkowania genetycznego, zęby są zbyt duże w stosunku do rozmiaru szczęki i żuchwy,
• stłoczenia wtórne - pojawiają się, gdy dziecko zbyt wcześnie traci trzonowe zęby mleczne, na przykład w wyniku próchnicy, wówczas szóstki w trakcie wyrzynania przesuwają się w kierunku siekaczy i ściskają pozostałe zęby,
• stłoczenia trzeciorzędowe (późne) - rozpoznawane są dopiero u osób w wieku 17-20 lat, kiedy wyrastające ósemki spychają inne zęby do środka.

Stłoczone zęby to wada, która powstaje na skutek wielu różnych czynników. Może być wynikiem różnicy pomiędzy wielkością zębów a rozmiarem szczęki, zbyt wczesną utratą zębów, a także brakiem miejsca w łukach zębowych na ósemki, czyli tzw. zęby mądrości.

W mniejszym stopniu za nieprawidłowe ułożenie zębów mają wpływ nawyki dzieci, takie jak ssanie kciuka, obgryzanie paznokci czy zbyt długie korzystanie ze smoczka.

Nie bez znaczenia są również mechaniczne uszkodzenia szczęki oraz uwarunkowania genetyczne, w sytuacji gdy jedno lub oboje rodziców ma krzywe zęby.

Stłoczone zęby to nie jedynie problem estetyczny, który u wielu osób powoduje wstyd i zakrywanie ust w czasie śmiechu. Niestety niewłaściwie ułożone uzębienie może doprowadzić do rozwoju powikłań zdrowotnych.

Bardzo często jest przyczyną dziecięcego oddychania przez usta, nieprawidłowego sposobu połykania oraz rozwoju wad wymowy. Stłoczenia zębów mogą prowadzić do powstania innych wad zgryzu, osłabienia lub utraty niektórych zębów, a także ich rozchwiania ze względu na nierównomierne obciążenie.

Dodatkowo schorzenie to znacznie utrudnia utrzymanie prawidłowej higieny jamy ustnej, sprzyja rozwojowi próchnicy oraz osadzaniu się kamienia nazębnego. Zdarza się również, że krzywy zgryz powoduje otarcia i ranki w jamie ustnej, dolegliwości bólowe, a także zaburza symetrię twarzy.

Podstawowym sposobem leczenia krzywych zębów jest aparat ortodontyczny, u dzieci zdejmowany, natomiast u osób dorosłych - stały. Dodatkowo często stosuje się tzw. ortodontyczny utrzymywacz przestrzeni, który zapobiega przesuwaniu się zębów stałych.

U wielu osób niezbędne jest usunięcie kilku zębów, by pozostałe zmieściły się w łuku zębowym, natomiast niewielkie zaburzenia w zgryzie można korygować za pomocą wychyleń korekcyjnych oraz szlifowania (strippingu), czyli zabiegu redukcji szkliwa za pomocą piłowania.

Jedną z dostępnych metod jest również dystylizacja, czyli wywołanie przesunięcia zęba lub zębów wzdłuż wyrostka zębodołowego do tyłu.