Zęby zatrzymane - przyczyny, leczenie ortodontyczne, ekstrakcja
Wykrzywienie zębów to poważny problem dla pacjenta. Są w pełni wykształconymi zębami, które „zatrzymały się” w tkance kostnej szczęki górnej lub dolnej. Do zębów zatrzymanych można zaliczyć: ósemki, tzw. zęby mądrości, górne trójki i jedynki oraz dolne zęby przedtrzonowe. Zęby zatrzymane uniemożliwiają prawidłowe funkcjonowanie jamy ustnej oraz mogą powodować nieprawidłowy zgryz i wykrzywienie innych zębów. Na powstanie zębów zatrzymanych spory wpływ mają niedobory witamin, szczególnie witamin A i D.
1. Zęby zatrzymane - przyczyny
Istnieje wiele przyczyn powstania tzw. zębów zatrzymanych – nabyte lub wrodzone, ogólne lub miejscowe. Głównym powodem takiego rodzaju problemów z zębami jest niezgodność pomiędzy wielkością zębów i ich liczbą oraz tendencje do zmniejszania się do rozmiarów szczęki.
Duży wpływ na ów proces mają niedobory witamin A i D oraz niektóre zespoły chorobowe. W przypadku zębów stałych może wystąpić brak miejsca w łuku zębowym, spowodowany wczesną utratą zębów mlecznych i przesunięciami w powstałą zbyt wcześnie lukę pozostałego uzębienia.
U niektórych osób mogą występować torbiele lub guzy szczęki, które są przyczyną zatrzymania zębów stałych. Problem zębów zatrzymanych dotyczy najczęściej zębów stałych, zaś bardzo rzadko spotyka się go w przypadku uzębienia mlecznego.
Zęby zatrzymane mogą powodować:
- resorbcję przylegających do nich wyrżniętych zębów lub zębów zaklinowanych,
- występowanie wokół zębów torbieli lub innych zębopochodnych guzów szczęki,
- zaburzenia symetrii łuków zębowych i przemieszczanie pozostałych zębów.
2. Zęby zatrzymane - leczenie ortodontyczne
W zależności od stopnia skomplikowania danego przypadku w leczenie zaangażowani są specjaliści z różnych dziedzin stomatologii, tj. chirurg szczękowy, ortodonta.
Czasami zęby zatrzymane można wyleczyć poprzez metody ortodontyczne polegające na rozciągnięciu łuku szczęki, a czasami konieczna jest interwencja chirurgiczna, której zadaniem jest pomoc w wyrżnięciu się zęba. Proces leczenia zębów jest stosunkowo długi, gdyż może trwać około 2 lata.
Jeżeli jednak zęby stwarzają jakiekolwiek problemy, zachodzi konieczność pozbycia się ich i wtedy wykonuje się dłutowanie zęba, które polega na zniesieniu części kości celem usunięcia zęba przyczynowego.
Najczęściej zatrzymaniu ulegają ósemki, które nie chcą się wyrżnąć i powodują ból.
Leczenie ortodontyczne obejmuje operacyjne odsłonięcie zębów zatrzymanych, dłutowanie zębów oraz umieszczenie na powierzchni korony elementu ortodontycznego wraz z trakcją ortodontyczną wprowadzającą ząb do łuku zębowego, czego efektem jest prawidłowe ustawienie zęba w zgryzie.
3. Zęby zatrzymane a zęby mądrości
Ósemki, zwane zębami mądrości, są trzecimi trzonowcami wyrzynającymi się najczęściej pomiędzy 17. a 25. rokiem życia. Czasami proces wyrzynania się zębów nie przebiega właściwie, ząb wyrzyna się w niekorzystnym położeniu lub pozostaje niewyrżnięty.
W przypadku braku miejsca na wyrżnięcie zęba, ósemki pokryte są wówczas dziąsłem, kością, innymi zębami. Zęby ósemki częściej niż inne zęby mleczne ulegają infekcjom i próchnicy, niewyrżnięte są dość często przyczyną torbieli.
Zapalenie dziąsła występuje w wyniku gromadzenia się resztek pokarmowych, bakterii pod dziąsłem wokół korony. Powoduje to stan zapalny, któremu towarzyszą: cuchnący oddech, ból, obrzęk, szczękościsk.
Infekcja może się rozprzestrzeniać, powodując obrzęk policzków i szyi. Decyzja o usunięciu zębów mądrości zależy w dużej mierze od wieku pacjenta oraz problemów, jakie te zęby sprawiają.
4. Zęby zatrzymane - ekstrakcja
Jeśli ósemka wyrosła w pełni, ale jest bardzo zniszczona przez próchnicę i w grę wchodzi leczenie kanałowe, warto pomyśleć o ekstrakcji – z racji anatomii zębów mądrości, jak również utrudnionego dostępu do nich odbudowa zęba nie jest łatwa i leczenie może być nieskuteczne.
Stomatologia estetyczna zaleca usunięcie ósemek, gdy stłaczają one inne zęby (problem ortodontyczny), rosną krzywo lub wrastają w policzek. Kolejnym wskazaniem są częste stany zapalne dziąsła, które występują w przypadku zębów częściowo wyrżniętych. Stomatolodzy zalecają usuwanie ósemek pomiędzy 14. a 22. rokiem życia, nawet jeśli nie powodują one problemów.
Zabieg chirurgiczny jest technicznie łatwiejszy, a pacjenci szybciej zdrowieją, kiedy są młodzi.
Warto wiedzieć, że ząb częściowo zatrzymany może być źródłem poważnych problemów, bo obecne pod dziąsłem bakterie powodują nie tylko brzydki zapach z ust, bóle czy obrzęk dziąsła, ale mogą przedostać się do krwiobiegu, przyczyniając się np. do rozwoju miażdżycy.