Beta-glukan w kosmetykach – właściwości, działanie i zastosowanie

Beta-glukan to polisacharyd, czyli złożony węglowodan zbudowany z cząsteczek glukozy połączonych wiązaniami beta-glikozydowymi.

W czym występuje beta-glukan? Naturalnie w zbożach (głównie to owies i jęczmień), ale zawierają go także drożdże, algi, grzyby shiitake i reishi oraz niektóre gatunki bakterii. Substancja jest także produkowana syntetycznie lub wytwarzana w laboratoriach.

Beta-glukan można znaleźć w różnych produktach spożywczych (np. w otrębach i płatkach owsianych, w kaszy jęczmiennej i mące owsianej), ale i suplementach diety w formie kapsułek i syropów. To również składnik produktów kosmetycznych.

Beta-glukan jest znany ze swoich właściwości zdrowotnych. Przypisuje mu się działanie ukierunkowane na:

• wzmacnianie układu odpornościowego poprzez stymulację aktywności komórek układu odpornościowego, takich jak makrofagi, limfocyty T i komórki NK,
• regulację poziomu cholesterolu, to jest pomoc w obniżeniu poziomu złego cholesterolu (LDL) we krwi; to może wpłynąć na obniżenie ryzyka chorób serca,
• stabilizację poziomu glukozy we krwi, co jest korzystne dla osób z cukrzycą lub insulinoopornością,
• poprawę zdrowia przewodu pokarmowego, ponieważ dostarcza substancji odżywczych dla pożytecznych bakterii jelitowych.

Jakie są korzyści z używania kosmetyków zawierających beta-glukan? To przede wszystkim nawilżenie skóry. Substancja ma zdolność przyciągania i zatrzymywania wody w skórze (działa jako humektant). Dzięki niemu skóra jest nawilżona, ale także gładka i elastyczna, pozostaje w lepszej kondycji. Wygląda też bardziej świeżo i młodo.

Ma to związek również z tym, że beta-glukan cechuje działanie przeciwstarzeniowe. Substancja może opóźniać procesy starzenia, ale i wspierać procesy naprawcze skóry. Poprawia sprężystość skóry, wygładza drobne zmarszczki. Jak działa?

Okazuje się, że beta-glukan po przekroczeniu bariery naskórkowej stymuluje syntezę kolagenu i hamuje destrukcję włókien kolagenowych. Wykazuje także właściwości antyoksydacyjne – neutralizuje wolne rodniki.

Niewątpliwą zaletą beta-glukanu jest to, że łagodzi podrażnienia, stymuluje regenerację komórek skóry oraz wspomaga proces gojenia uszkodzeń związanych z oparzeniem słonecznym czy podrażnieniem mechanicznym. Wykazuje przy tym właściwości przeciwzapalne. Chroni też przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi, takimi jak zanieczyszczenia środowiskowe czy promieniowanie UV. Może pomóc w zmniejszeniu zaczerwienienia skóry.

Beta-glukan może być odpowiedni dla większości typów skóry, jednak szczególnie poleca się go dla osób ze skórą suchą, wrażliwą, dojrzałą, podrażnioną lub skłonną do reakcji alergicznych oraz osób z tendencją do nadmiernego wydzielania sebum. W przypadku skóry problematycznej przed rozpoczęciem stosowania kosmetyków z beta-glukanem warto skonsultować się z dermatologiem.

Beta-glukan jest ogólnie uznawany za bezpieczny i jest dobrze tolerowany składnik, jednak czasem jego stosowanie może wymagać ostrożności, a i być przeciwwskazane – zarówno jeśli chodzi o kosmetyki, jak i suplementy diety.

Przeciwwskazaniem do stosowania beta-glukanu jest:

• alergia na gluten czy drożdże,
• choroba autoimmunologiczna, taka jak toczeń rumieniowaty układowy, reumatoidalne zapalenie stawów czy stwardnienie rozsiane,
• uszkodzenia skóry, takie jak otwarte rany, owrzodzenia, oparzenia.

Ciąża i karmienie piersią to okresy, w których zaleca się szczególną ostrożność, co ma związek z brakiem wystarczających badań dotyczących bezpieczeństwa stosowania beta-glukanu w tych okresach życia.

Ze stosowaniem kosmetyków z beta-glukanem związane jest ryzyko wystąpienia skutków ubocznych. I tak aplikowanie kosmetyku z substancją na uszkodzoną skórę może prowadzić do podrażnień lub zakażeń – tak samo jak stosowanie go w nadmiernych ilościach.

To dlatego tak ważne jest, by stosując kosmetyk zawsze stosować się do zaleceń producenta preparatu (przeczytać etykietę produktu), brać pod uwagę przeciwwskazania, a i przeprowadzić test skórny (by sprawdzić reakcję skóry).