Body shaming – przykłady, przyczyny i skutki

Body shaming to stosunkowo nowe pojęcie, które nie doczekało się jeszcze polskiego odpowiednika. Z definicji jest działaniem mającym na celu poniżenie, zawstydzenie lub ośmieszenie kogoś z powodu jego wyglądu.

Oznacza krytykowanie, wyśmiewanie i poniżanie drugiej osoby z powodu tego, jak wygląda (angielskie słowa body i shaming w dosłownym tłumaczeniu znaczą ciało i zawstydzenie). Body shaming to nie tylko uwagi, które są nie na miejscu. To naruszanie granic osobistych i forma przemocy.

Obiektem docinek mogą stać zarówno kobiety, jak i mężczyźni, także dzieci. Osobami, które stosują tę formę przemocy werbalnej mogą być zupełnie obce osoby, ale i członkowie rodziny.

Zawstydzanie złośliwymi lub niewybrednymi komentarzami może dotyczyć wagi (tak nadwagi, jak i niedowagi) oraz innych elementów wyglądu, takich jak mały czy duży biust, wysoki i niski wzrost, nadmierne owłosienie i jego brak, kolor włosów, kształt ciała czy wygląd skóry. Zdarza się, że ośmieszanie dotyczy przekonania o niewystarczającej męskości lub kobiecości.

Body shaming może przybierać różne formy: od uwag wypowiadanych przez członków rodziny po hejt w internecie. Komentarze mogą być zarówno z pozoru niewinne (często udają komplementy), ale i agresywne.

Przejawem body shaming mogą być uwagi typu:

„Dobrze ci w tej bluzce, doskonale maskuje fałdki na brzuchu” „Ale masz krzywe zęby” "Niedobrze ci w tym kolorze" „Nie powinieneś nosić brody" „Wyglądasz jak kościotrup, zjedz coś” „Masz straszne przebarwienia. Dlaczego nic z tym nie robisz?” „Celebrytka w bikini z zaokrąglonym brzuszkiem: ciąża czy obfita kolacja?”

Body shaming wyrósł na kulcie ciała i doskonałego wyglądu, aktywnie promowanych przez portale społecznościowe, prasę i inne media. Obowiązujący kanon piękna kreują modelki, aktorki, ludzie z show-biznesu czy influencerki.

Lansowanie osób pięknych, o nieskazitelnej cerze, nienagannej fryzurze czy idealnej figurze to powszechne, ale i niebezpieczne zjawisko. Choć zwykle mamy świadomość, że to, co widzimy, często jest efektem pracy makijażystek, specjalistów medycyny estetycznej czy grafików komputerowych i tak czujemy przygnębienie, frustrację.

Mamy poczucie wstydu z powodu swojego wyglądu, który odbiega od ideału. Często komentarze wpisujące się w body shaming są wygłaszane w tak zwanej „dobrej wierze".

Wówczas intencją osób komentujących wygląd ma być zmotywowanie kogoś do podjęcia działań (schudnij, przytyj, idź do kosmetyczki). Badania jednak dowodzą, że przynosi to często odwrotny skutek. Nie budzą motywacji, a wręcz przeciwnie.

Uwagi na temat wyglądu zapadają w pamięć i mają negatywny wpływ na psychikę. Wpływają na niezadowolenia ze swojego ciała, co przekłada się na obniżenie jakości życia, stres i napięcie.

Oznacza ryzyko pojawienia się nie tylko kompleksów, ale i zaburzeń, także odżywiania. Specjaliści alarmują, że body shiming jest obecnie czwartą najczęstszą przyczyną samobójczych śmierci wśród starszych nastolatków.

Jak sobie radzić z body shamingiem? Jak zaakceptować siebie i swój wygląd? Walka z nim jest trudna. Nie bardzo przecież mamy wpływ na zachowanie innych. To dlatego warto skupić się na sobie i zmienić podejście do własnego ciała.

Przede wszystkim trzeba znać i wierzyć w swoją wartość, cieszyć się i doceniać to, co się ma. Należy też sobie zdać sprawę, że osoby wyrażające negatywne opinię o innych często same mają problem z zaakceptowaniem siebie. Hejtując czują się lepiej. Odbierając coś komuś, dodają sobie. Nie znają innego sposobu na poprawienie sobie samopoczucia.

Co doradzają specjaliści? By nie odpowiadać agresją na agresję, nie utrzymywać kontaktu z osobami, które sprawiają, że czujemy się źle. Trzeba dbać o siebie i się szanować, a także otaczać ludźmi, w towarzystwie których możemy być sobą i czuć się pewnie.

Przeciwieństwem i sposobem na walkę z body shaming jest ruch body positivity (body positive) - akceptowanie swojego ciała. Ciałopozytywność opowiada się za akceptacją ciała bez względu na jego kształt, rozmiar, wygląd.

Propaguje zmianę nastawienia do nierealistycznych standardów urody oraz takich aktywności jak ćwiczenia fitness czy medycyna estetyczna. Przekonuje, że wygląd nie determinuje wartości, a piękno jest jedynie konstruktem społecznym - nie powinno mieć wpływu na poczucie własnej wartości.