Brodawki – rodzaje, przyczyny, objawy i leczenie

Brodawki (łac. verruca), nazywane także kurzajkami, to grudkowate zmiany skórne wywołane zakażeniem wirusem HPV (ang. human papilloma virus).

Jak wygląda brodawka? Typowa kurzajka to grudka w kolorze cielistym bądź szarobrunatnym na szerokiej podstawie, często o nierównej powierzchni. Jest zwykle niebolesna, a otaczająca ją skóra nie ulega stanowi zapalnemu.

Do zakażenia wirusem HPV może dojść poprzez kontakt z osobą chorą bądź materiałem zakaźnym wirusa.

Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV, human papilloma virus) należy do rodziny papillomawirusów. Dotychczas wyizolowano ponad 100 typów tego patogenu. Niektóre są przyczyną łagodnych brodawek na skórze, inne prowadzą do nowotworów złośliwych, takich jak rak szyjki macicy czy rak jamy ustnej. Oznacza to, że HPV, ze względu na zróżnicowany potencjał onkogenny, można podzielić na dwie grupy.

Typ niskiego ryzyka to wirusy typu HPV 1 i 2, które wywołują różne rodzaje brodawek na naskórku, jak i HPV 6, 11, 42, 43, 44, które wywołują na przykład kłykciny kończyste. Typy wysokiego ryzyka onkogennego to przede wszystkim wirusy HPV-16 i HPV-18.

Na zakażenie HPV najbardziej narażone są dzieci i młodzi dorośli, a także seniorzy oraz osoby zmagające się z obniżeniem odporności (AIDS, chłoniak), leczone immunosupresyjnie).

Wyróżnia się kilka rodzajów brodawek. To:

• brodawki zwykłe związane z infekcją HPV-2, a także HPV-4 i HPV-7, zlokalizowane na palcach rąk, wałach paznokciowych, czasem także pod płytką paznokciową,
• brodawki stóp, za które odpowiada wirus HPV-1 i HPV-2, zlokalizowane na podeszwowej części stóp. Mogą to być zmiany rozsiane i głębokie (myrmecia) lub powierzchowne i zlewające się w skupiska (brodawki mozaikowe),
• brodawki płaskie, znane jako brodawki młodocianych, wywołane wirusami HPV 3, rzadziej HPV-10, HPV-27 i HPV-28,
• brodawki przejściowe wywoływane przez wirusy HPV-10, HPV-27 i HPV-28, mające cechy brodawek zwykłych i brodawek płaskich. Obserwuje się je głównie u osób z obniżoną odpornością,
• kłykciny kończyste, to jest brodawki płciowe, wywoływane przez wirusy HPV-6 oraz HPV-11. Są przenoszone drogą płciową. Są elastyczne, kalafiorowate, mają skłonność do zlewania sięUogólnione zakażenie skóry to stan przedrakowy, ponieważ zmiany mają związek z onkogennymi wirusami HPV-5, HPV-8 i HPV-14. Są rozlane na ciele, towarzyszą im czerwone lub brunatne plamy.

Jak się pozbyć brodawki? Możliwości jest wiele. Można sięgać zarówno po domowe sposoby, jak i leki. Dostępne są również metody inwazyjne. Czasem brodawki znikają samoistnie, jednak wirus nadal pozostaje organizmie i w dalszym ciągu może się rozprzestrzeniać.

W usunięciu kurzajek pomogą metody naturalne. To na przykład okłady z soku świeżo zerwanego jaskółczego ziela. Ekstrakt z glistnika można także kupić w aptece. We wczesnych fazach tworzenia się brodawek skuteczny może okazać się mniszek lekarski i jego sok mleczny. Mechanizm działania polega na blokowaniu podziałów mitotycznych komórek oraz ograniczaniu replikacji wirusa brodawczaka ludzkiego.

Warto także sięgać po preparaty i leki na kurzajki, wydawane bez recepty, jak i przepisywane przez lekarza. W aptekach dostępne są bez recepty płyny, żele, kremy, plastry najczęściej oparte na kwasie salicylowym, mlekowym, o działaniu złuszczającym, a także zestawy do samodzielnego wymrażania. W terapii wykorzystuje się imikwimod czy preparaty 5-fluorouracylu.

Inwazyjne metody pozbycia się brodawek to:

• krioterapia, czyli wymrażanie kurzajek. Zabieg polega na działaniu bardzo niską temperaturą. Wykorzystywany jest ciekły azot,
• laseroterapia, czyli zabieg usunięcia kurzajki z wykorzystaniem lasera medycznego,
• elektrokoagulacja, która wykorzystuje prąd elektryczny,
• łyżeczkowanie, czyli chirurgiczne wycięcie dokuczliwej zmiany skórnej.

Czego nie robić, by pozbyć się brodawek?

Bardzo ważne jest, by kurzajek nie rozdrapywać i nie próbować wyciskać, ponieważ ich drażnienie może spowodować rozsianie i pojawienie się brodawek w innych miejscach. Nie warto również sięgać po różne nieskuteczne domowe sposoby (ocet na kurzajki czy czosnek).

W przypadku pojawienia się brodawek najlepiej udać się do lekarza, który zaproponuje odpowiednie leczenie dobrane do stopnia zaawansowania dolegliwości. Ze specjalistą powinna być skonsultowana każda niepokojąca zmiana o charakterze brodawki, zwłaszcza zlokalizowana w nietypowym miejscu, szybko się rozrastająca lub krwawiąca.