Canyoning
Sporty ekstremalne, jak na przykład canyoning, wymagają ponadprzeciętnej zdolności psychofizycznej w warunkach dużego ryzyka oraz odpowiedniego przygotowania. Canyoning to ekstremalna forma rekreacji mająca na celu pokonywanie rwącej rzeki i niebezpiecznych kanionów. Wędrówka odbywa się często wąwozami górskimi, a po drodze należy poradzić sobie z różnymi napotkanymi przeszkodami, takimi jak: wodospady, progi wodne, przełomy, jaskinie oraz ciasne przesmyki.
1. Na czym polega canyoning?
Sport ten polega na pokonywaniu dzikich, niebezpiecznych rzek i kanionów, używając technik, które wykorzystywane są m.in. w: wspinaczce, nurkowaniu, speleologii. Podróżowanie przez kanion obejmuje również: skakanie, zjeżdżanie na linie, pływanie. Na drodze napotyka się różne wodospady, wąwozy oraz jaskinie. Wodospady pokonuje się na różne sposoby. Z mniejszych obiektów można skakać, większe pokonuje się przy użyciu liny. Część rzeki należy przepłynąć o własnych siłach, gdzieniegdzie należy zanurkować. Cały czas obcuje się z naturą i dzikim żywiołem.
1.1. Wyposażenie do canyoningu
Aby uprawiać sporty ekstremalne, należy zaopatrzyć się w odpowiedni sprzęt, w skład którego wchodzą: strój neoprenowy, buty, rękawiczki, kask oraz uprząż wspinaczkowa, liny, haki i młotki. Kombinezon neoprenowy pozwala przetrwać w bardzo niskich temperaturach wody, jakie mają miejsce w górskich rzekach. Czasami na taki kombinezon zakłada się dodatkowo kombinezon dakronowy, który ma za zadanie chronić ciało przed uszkodzeniami i okaleczeniami. Buty sportowe chronią natomiast przed okaleczeniem nóg oraz służą jako zabezpieczenie antypoślizgowe.
1.2. Wymagania wobec sportowców
Uprawianie sportów wodnych wymaga dobrej umiejętności pływania oraz siły fizycznej. Niezbędne jest również opanowanie lęku wysokości oraz odporność psychiczna, ponieważ niektóre przeszkody mają po kilkadziesiąt metrów i ważne jest, aby podczas ich pokonywania nie wpadać w panikę. Takie wysokie przeszkody to najczęściej wodospady, które pokonuje się na różne sposoby. Z małych wodospadów można skoczyć, inne zaś wymagają zastosowania uprzęży i liny, na której instruktor spuszcza się w dół. Zatem czasami przydają się umiejętności alpinistyczne. Sporty wodne gwarantują niesamowite przeżycia. Zdarza się, że pewne odcinki trasy trzeba pokonywać pod wodą, inne zaś, płynąc lub idąc pieszo.
2. Historia canyoningu
Sporty wodne tego rodzaju nie są nowe, lecz ich nazwa jest stosunkowo młoda. Jako początek tej dyscypliny uważa się przejście jaskini Abîme de Bramabiau we Francji przez Edgouarda Alfreda Martela w 1888 roku. Martel, uważany za ojca speleologii, zbadał także kilka innych sławnych kanionów: Gorges de Verdon, de Daluis i Kakaoueta. Jeszcze na początku lat 70. XX wieku canyoning był jednak sportem dla nielicznych badaczy. Od tego czasu pojawiały się kolejno broszury, które rozpowszechniły tę formę aktywności. W 1988 roku utworzono komisję do spraw canyoningu (Commision Canyon). W naszym kraju dyscyplina ta pojawiła się dopiero na początku lat 90.
W Polsce można spróbować sił w okolicach Szklarskiej Poręby, w Tatrach na wodospadzie Siklawa lub w okolicach Międzygórza na rzece Wieliczce. Polskie wodospady to jedynie namiastka dla tego rodzaju sportów ekstremalnych. Najbardziej popularne pod tym względem są kraje usytuowane u podnóża Alp, takie jak: Francja, Włochy, Austria. Natomiast poza Europą dość atrakcyjne trasy są w Brazylii. Sporty ekstremalne tego typu są również uprawiane w Stanach Zjednoczonych, w Kanionie Kolorado.
Sporty ekstremalne wiążą się z dużym niebezpieczeństwem, chociaż jest ono minimalizowane poprzez staranny wybór trasy, doskonałe wyposażenie i odpowiednich wyszkolonych instruktorów. Dużą rolę odgrywają tutaj warunki pogodowe, co może wpłynąć na zmianę trasy nawet tuż przez samym wyjściem.