Hydroterapia i balneoterapia - wskazania, rodzaje, efekty
Balneoterapia i hydroterapia to inaczej leczenie wodą. Oznacza to, że w tym rodzaju fizjoterapii woda jest elementem leczniczym, poprawiającym stan zdrowia osób cierpiących na różne schorzenia. Oprócz właściwości leczniczych, woda relaksuje i uspokaja, a także pobudza organizm, w zależności od potrzeb. Leczenie wodą to przede wszystkim kąpiele w gorących źródłach czy kąpiele borowinowe oraz inhalacje (aerozoloterapia) i picie wody leczniczej, czyli krenoterapia. Przeprowadza się je na ogół w warunkach sanatoryjnych. Zobacz, na czym polegają i czy ich potrzebujesz.
1. Balneoterapia i hydroterapia
Balneoterapia ma swoją siostrę – hydroterapię. Te dwa rodzaje fizjoterapii różni rodzaj wody wykorzystywanej podczas zabiegów. W hydroterapii używa się zwykłej wody gospodarczej, natomiast balneoterapia wykorzystuje wody mineralne, którychskładniki odżywcze mają pozytywny wpływ na efekt terapeutyczny. Zabiegom balneoterapeutycznym najłatwiej poddać się w sanatoriach i ośrodkach spa. Nieliczne można jednak przeprowadzić samodzielnie w zaciszu domu.
Kurację wodną najlepiej ustalić indywidualnie z lekarzem uzdrowiskowym. Sanatoria i ośrodki spa oferują takie zabiegi wodne, jak:
- masaż wirowy – wykonywany w specjalnych wannach wypełnionych wodą o temperaturze 35-40°C. Woda wypływa z dysz pod dużym ciśnieniem i masuje ciało pacjenta, głównie ręce i nogi. Masaż leczniczy polecany jest po urazach, przy żylakach i bólach mięśniowo-stawowych. Trwa zwykle 20-30 minut. Można go stosować codziennie;
- bicze wodne – polegają na masowaniu ciała silnymi punktowymi strumieniami wody o temperaturze 37°C z odległości około trzech metrów. Bicze wodne zalecane są w chorobach reumatycznych, przy bólach mięśniowo-stawowych, zaburzeniach przemiany materii i nadwadze. Są to doskonałe zabiegi odchudzające. Trwają zwykle nie dłużej niż pięć minut. Można z nich korzystać dwa razy w tygodniu;
- łaźnia parowa – polega na przebywaniu przez 15-20 minut w pomieszczeniu wypełnionym parą wodną o temperaturze około 45°C. Jest to inaczej sauna. Zabieg ten leczy schorzenia górnych dróg oddechowych, nerwobóle, choroby metaboliczne. Z łaźni parowej można korzystać dwa razy w tygodniu;
- gimnastyka w wodzie – ćwiczenia w płytkim basenie wykonywane z oporem, jaki stawia woda. Gimnastyka w wodzie wzmacnia mięśnie, odciąża stawy i wysmukla sylwetkę. Wskazana jest w większości chorób reumatycznych oraz przy nadwadze. Ćwiczenia w wodzie, podobnie jak bicze wodne, to świetne zabiegi odchudzające. Gimnastyka w wodzie trwa zwykle pół godziny;
- inhalacje – wdychanie oparów wód uzdrowiskowych (zwykle z solanki). Inhalacje oddechowe stosuje się m.in. w przypadku nawracających nieżytów nosa, stanów zapalnych gardła i krtani oraz w schorzeniach oskrzeli i płuc. Inhalacjom można poddawać się kilka razy dziennie. Zabieg trwa około dziesięciu minut;
- picie wód mineralnych – wodę mineralną podaje się w dzbanuszkach z podwyższonym dzióbkiem, co zapobiega ulatnianiu się leczniczych gazów. Wody mineralne dobiera się w zależności od schorzenia. Można je pić kilka razy dziennie.
2. Krenoterapia
Innym rodzajem hydroterapii jest krenoterapia. Polega ona na piciu leczniczych wód mineralnych. Picie wody bogatej w minerały działa głównie na układ pokarmowy i wydalniczy. W wodach znajdują się minerały takie jak wapń, żelazo, jod, magnez. Lecznicze wody mineralne mogą pomagać przy poniższych schorzeniach:
- nadwrażliwość błony śluzowej żołądka,
- nieżyt przewodu pokarmowego,
- nieżyt dróg żółciowych,
- choroby przemiany materii,
- nadkwaśność,
- wrzody żołądka,
- anemia.
3. Zalety kąpieli leczniczych
Kąpiele lecznicze pomagają w przypadku wielu dolegliwości i są wskazane szczególnie dla seniorów oraz osób chorujących przewlekle lub borykających się z chorobami autoimmunologicznymi. Są także świetnym sposobem na walkę z problemami skórnymi, pomagają także zwalczać stres i zaburzenia lękowe.
Leczenie wodą za pomocą kąpieli dzieli się ze względu na rodzaj używanej wody:
- Kąpiele lecznicze w gorących źródłach pomagają w przypadku artretyzmu, jak również nadmiernego stresu. Oprócz tego wspomagają krążenie krwi, zaburzone w wyniku cukrzycy lub innych schorzeń.
- Kąpiele mineralne z kolei wspomagają leczenie problemów skórnych. Do kąpieli mineralnych zaliczają się np. kąpiele borowinowe, zawierające peloidy, czyli osady znajdujące się w naturalnych źródłach. Śladowe ilości magnezu, wapnia, litu wchłonięte do organizmu w trakcie takiej kąpieli, stymulują układ immunologiczny.
- Dorzucone do gorącej kąpieli zioła także wspomagają działanie organizmu. Dzięki ciepłej wodzie, substancje odżywcze mają szansę przeniknąć do skóry. Dobrze w kąpielach sprawdzają się rumianek i mięta.
- Nawet zwykłe kąpiele w morskiej wodzie mogą być lecznicze: łagodzą stres i uspokajają nerwy.
Hydroterapia to także rozróżnienie na terapię ciepłą i zimną wodą:
- gorąca woda relaksuje, wycisza i uspokaja organizm;
- zimne kąpiele są stosowane, kiedy potrzeba stymulacji ciała i umysłu, dzięki nim poprawia się krążenie krwi,
- kąpiele mieszane, w wodzie raz ciepłej, raz zimnej to silne pobudzenie krążenia.
3.1. Na co warto uważać podczas kąpieli wodnych?
Leczenie wodą to bardzo bezpieczna forma fizjoterapii. Jednak należy przestrzegać kilku zasad:
- starsze osoby powinny ostrożnie korzystać z gorących kąpieli;
- nie należy doprowadzać do przegrzania lub odwodnienia;
- nie należy rozpoczynać kąpieli leczniczej pod wpływem alkoholu lub narkotyków;
- osoby chorujące na przewlekłe choroby skóry nie powinny korzystać z publicznych basenów.
- Leczenie wodą to nie tylko zabieg spa, ale także doskonały sposób na relaks i pozbycie się negatywnych skutków stresu. Oprócz tego, że balneoterapia to zazwyczaj po prostu przyjemność, działa wspomagająco przy leczeniu różnorodnych schorzeń układu kostno-stawowego i nerwowego oraz wzmacnia system immunologiczny.
4. Zabiegi wodne w domu
Kąpiel i prysznic, którym poddajesz się we własnej łazience, też mogą mieć terapeutyczny charakter. Leczniczy prysznic z silnego strumienia chłodnej wody (około 22°C) pobudza krążenie. Gdy do bolących miejsc dociera więcej krwi, rozgrzewają się one i ból ustępuje. Chłodny prysznic działa korzystnie na układ nerwowy, mięśniowo-stawowy, odpornościowy i przyspiesza przemianę materii. Zabieg należy rozpocząć od polewania ciała ciepłą wodą. Potem trzeba obniżać temperaturę wody (nawet do 18°C) i po dziesięciu minutach znowu nieco ją podwyższyć. Zabieg należy zakończyć strumieniem chłodnej wody i energicznie wytrzeć się ręcznikiem.
Gorąca kąpiel działa z kolei rozkurczowo, łagodzi bóle mięśni, podnosi ciśnienie krwi i ułatwia oczyszczanie organizmu z toksyn. Nie powinna trwać dłużej niż 10 minut. Na zakończenie należy polać się wodą o temperaturze ciała. Kąpiele wodne mają wiele zalet. Ponadto są łatwo dostępne – niemal każda placówka sanatoryjna posiada je w swojej ofercie. Zabiegi wodne działają odprężająco i odchudzająco. Są stosunkowo tanie. Ich ceny wahają się od kilku do kilkunastu złotych. Balneoterapia to przyjemny relaks i gwarancja poprawy zdrowia.