Kąpiel kwasowęglowa – działanie, rodzaje, wskazania i przeciwwskazania

Kąpiel kwasowęglowa jest zabiegiem balneologicznym (zabieg leczniczy wykorzystujący naturalne surowce). Jej działanie opiera się na wykorzystaniu wody nasyconej dwutlenkiem węgla (CO2), który wywiera działanie chemiczne na termoreceptory skóry.

Wykonuje się kąpiele kwasowęglowe naturalne lub sztuczne, tak mokre (to jeden z zabiegów leczniczych stosowanych w hydroterapii), jak i suche. Z kąpieli kwasowęglowej w naturalnym CO2 można korzystać w uzdrowiskach zlokalizowanych w takich miejscowościach jak Szczawnica, Szczawno, Duszniki, Polanica, Kudowa, Krynica, Żegiestów, Iwonicz, Ciechocinek, Nałęczów.

Kąpiel kwasowęglowa mokra polega na zanurzeniu ciała w wodzie o temperaturze od 32 do 36 stopni Celsjusza, która jest wysycona gazem CO2.

Podczas kąpieli dozwolone jest przebywanie w stroju kąpielowym, koniecznie jednak we względnym bezruchu (ruch prowadzi do strącania pęcherzyków gazu ze skóry, co z kolei wywołuje wrażenie chłodu). Czas trwania zabiegu wynosi około 20 minut.

Kąpiel kwasowęglowa sucha (gazowa) polega na przebywaniu w specjalnej komorze z drewna lub materiałów sztucznych. Całe ciało, z wyłączeniem głowy, poddawane jest ekspozycji na CO2 (sucha kąpiel kwasowęglowa nie wymaga zdejmowania odzieży). Efektem pochłaniania gazu podczas suchej kąpieli w kapsule jest rozszerzenie naczyń krwionośnych, także obniżenie parametrów związanych z układem krążenia.

Do kąpieli kwasowęglowej nie trzeba się specjalnie przygotowywać. Wystarczy oczyścić i osuszyć skórę, a także zdjąć biżuterię i zegarek.

Ile czasu powinna trwać i jak często można korzystać z kąpieli kwasowęglowej? Zabiegi powinny być wykonywane w seriach (12-15 zabiegów) przeprowadzanych po 3-4 w tygodniu. Po kąpieli trzeba odpoczywać kilkadziesiąt minut, nie wycierać ciała ręcznikiem.

Jakie są wskazania do kąpieli kwasowęglowej? To przede wszystkim:

• zaburzenia krążenia żylnego,
• zaburzenia krążenia limfatycznego, obrzęki i zastoje,
• nadciśnienie tętnicze,
• niektóre choroby serca,
• stany pourazowe,
• choroby reumatyczne w okresie remisji,
• miażdżyca naczyń kończyn dolnych,
• zespół stopy cukrzycowej z owrzodzeniem neurotroficznym lub po operacji z powodu zgorzeli,
• sklerodermia,
• polineuropatie,
• zespół psychowegetatywny,
• dystonia neurowegetatywna,
• obturacyjna choroba tętnic,
• mikroangiopatie,
• zaburzenia ukrwienia mózgu,
• stany po udarach mózgu,
• zwężające zapalenie tętnic,
• choroba Raynauda,
• atrofia Sudecka.

Choć pojedyncze zabiegi, tak kąpieli kwasowej mokrej, jak i suchej, mają nieco inne skutki (co wynika z działania ciśnienia hydrostatycznego wody), ponieważ wykorzystują te same właściwości kwasu węglowego, po serii zabiegów dają takie same rezultaty.

Kąpiel kwasowęglowa oznacza wiele korzyści dla zdrowia. Przede wszystkim zmniejsza pobudliwość receptorów ciepła, zwiększa pobudliwość receptorów zimna, prowadzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych skóry i poprawia ich elastyczność, co umożliwia bardziej efektywną wymianę pomiędzy płynem zewnątrzkomórkowym i krwią. Poprawia także przepływ wieńcowy krwi, dzięki czemu łatwiejsze staje się oddawanie przez nią tlenu. Co istotne, kąpiel w CO2 obniża także tętno i wartość ciśnienia tętniczego krwi, poprawia również pracę układu krążenia.

Ponadto kąpiel kwasowęglowa sprawia, że obniża się stężenie cholesterolu i glukozy w osoczu, zwiększa zaś stężenie wolnych kwasów tłuszczowych oraz wydalanie sodu i potasu. Odczuwane jest także działanie przeciwobrzękowe i przeciwzapalne, widoczna staje się poprawa kondycji skóry. Pojawia się wrażenie uspokojenia i odprężenia.

Choć kąpiel kwasowęglowa przynosi wiele korzyści dla zdrowia, nie każdy może z nich korzystać. Do przeciwwskazań zalicza się:

• ciąża,
• miesiączka,
• wrodzone wady serca,
• nadciśnienie tętnicze w zaawansowanym stadium,
• padaczka,
• niewydolność oddechowa,
• ciężka anemia,
• miażdżyca naczyń wieńcowych serca,
• hemofilia i zaburzenia krzepliwości krwi,
• przeciwwskazania do balneoterapii,
• świeży zawał serca,
• zwężenie zastawki aortalnej i mitralnej,
• serce płucne,
• choroby oskrzelowo-płucne z hiperkapnią,
• ostre stany zapalne naczyń krwionośnych,
• ciężkie zaburzenia ukrwienia mózgu,
• stan po transplantacji nerek, dializy,
• zły stan ogólny.

Choć kąpiel kwasowęglowa jest uznawana za bezpieczną formę terapii, trzeba brać pod uwagę ryzyko wystąpienia różnych skutków ubocznych. To podrażnienie skóry (zaczerwienienie, suchość) oraz reakcje alergiczne, także skurcze mięśni czy trudności w oddychaniu.

Działania niepożądane zwykle nie są jednak dokuczliwe, szybko mijają. W sytuacji, gdy objawy te są niepokojące, zalecane jest skonsultowanie się z lekarzem.