Judo - charakterystyka i techniki
Judo, to nie tylko ćwiczenia fizyczne – to także filozofia i nauka samodoskonalenia. To sztuka walki oznaczająca z japońskiego „łagodną drogę”, „szlachetną drogę” lub „miękką drogę”. Ta nazwa opisuje pierwszą i najważniejszą zasadę judo: ustąp, by zwyciężyć. Techniki judo pozwalają na zwycięstwo, nawet jeśli przeciwnik jest silniejszy, gdyż wykorzystują skuteczne uniki i dźwignie, niewymagające dużej siły, a raczej zręczności. Oprócz tego trening judo, jak każda aktywność fizyczna, poprawia ogólną kondycję organizmu.
1. Charakterystyka judo
Twórca judo to prof. Jigoro Kano, który założył pierwszą szkołę judo – Kodokan. Zanim jednak to się stało, trenował jiu-jitsu i zdobył tytuł mistrza. Na bazie tej sztuki walki zbudował swój własny system walki. Twórca judo przyczynił się także do rozpowszechnienia judo na całym świecie. W 1964 roku judo stało się męską dyscypliną olimpijską, a 20 lat później także sportem olimpijskim dla kobiet.
Najważniejsze terminy judo:
- judoka – adept judo;
- sensei – mistrz;
- tori – judoka wykonujący chwyt;
- uke – judoka, na którym jest wykonywany chwyt;
- judoga – strój dla judoków;
- tatami – maty do judo;
- dojo – sala, w której odbywają się treningi;
- randori – walki treningowe;
- shiai – walki na zawodach.
Filozofia judo obejmuje kilka zasad:
- należy ustępować, aby zwyciężyć (główna zasada judo);
- działanie powinno być efektywną współpracą ciała i umysłu;
- trzeba dążyć do maksymalnej skuteczności przy minimalnym wysiłku;
- dobro dla siebie nawzajem przynosi dobro ogólne.
2. Techniki judo
Techniki judo dzielą się przede wszystkim na walkę w stójce (tachi-waza) i walkę na parterze (ne-waza). Podstawowe grupy chwytów judo to: rzuty, obezwładnienia, uderzenia i kopnięcia.
Rzuty w judo, czyli nage-waza, to techniki pozbawiania przeciwnika równowagi. Dzielą się one na grupy wyodrębnione pod względem tego, która część ciała walczącego jest podstawą rzutu:
- rzuty ręczne – „te-waza”,
- rzuty biodrowe – „koshi-waza”,
- rzuty nożne – „ashi-waza”,
- rzuty poświęcenia – „sutemi-waza”.
Rzuty poświęcenia oznaczają, że aby przewrócić przeciwnika, trzeba samemu najpierw się przewrócić i pociągnąć go za sobą.
Obezwładnienia to chwyty judo, które pozwalają wygrać walkę. Za pomocą trzymań unieruchamia się przeciwnika, a po 25 sekundach wygrywa się walkę.
Oprócz trzymań, obezwładnić można także za pomocą dźwigni i duszeń. Dźwignie można zakładać tylko na staw łokciowy. Techniki duszenia w judo także są ograniczone do tych najmniej niebezpiecznych – uciskać tętnicę szyjną można ramieniem lub kołnierzem przeciwnika. Kopnięcia i uderzenia są dozwolone w judo tradycyjnym, w judo sportowym są całkowicie zabronione. Podczas walki wykorzystuje się wyłącznie dwie pozostałe grupy technik.
Podczas walk judo nie można:
- dotykać twarzy przeciwnika,
- zakładać dźwigni na stawy inne niż łokciowy,
- mieć na sobie jakichkolwiek elementów metalowych,
- miarkować ataku,
- ściągać przeciwnika do parteru bez rzutu.
Judo wymaga także przestrzegania pewnych zasad, dotyczących stroju oraz zachowania na macie do judo – podczas walki obowiązują zasady etykiety. Przed i po walce oraz przed wejściem na matę należy się ukłonić. Przeklinanie i obraźliwe gesty nie są tolerowane.
