Kamfora w kosmetyce – właściwości, działanie i środki ostrożności

Kamfora to substancja, która należy do grupy związków organicznych zwanych terpenami. Niegdyś pozyskiwano ją z drzewa cynamonowca kamforowego (Cinnamomum camphora), które rosło w Japonii, Chinach, Stanach Zjednoczonych, w Kanadzie, ale i innych terenach w Azji i Afryce. Obecnie kamfora to efekt reakcji chemicznej przeprowadzanej w laboratorium.

Jakie właściwości ma kamfora? To białe, woskowate ciało stałe o charakterystycznym, bardzo intensywnym zapachu. Ponieważ ten szybko się ulatnia, stąd powiedzenie „zniknąć jak kamfora”, „ulotnić się jak kamfora”, „wyparować jak kamfora”, a nawet „przepaść jak kamfora”.

Z tego powodu w czystej postaci kamfora musi być przechowywana w szczelnym pojemniku. Z substancji wytwarza się także olejek kamforowy. Ten powstaje przez ekstrakcję kamfory w postaci ciała stałego lub w procesie syntetycznej produkcji z pinenu. Olejek kamforowy, oprócz kamfory, zawiera borneol, cineol, eugenol, felandren, pinen, safron. Do stosowania u ludzi dopuszczony jest wyłącznie olejek kamforowy biały (można kupić także żółty i brązowy).

Kamfora dobrze rozpuszcza się w olejkach eterycznych, eterze i alkoholu, nie jest rozpuszczalna w wodzie. Wzór chemiczny kamfory to C10H16O.

Kamfora jest wykorzystywana przez przemysł farmaceutyczny i chemiczny, także medycynę (konwencjonalną i alternatywną, naturalną) oraz kosmetykę, a nawet sztukę kulinarną.

W medycynie i kosmetyce substancję wykorzystuje się w postaci stałej i w formie olejku kamforowego, który aplikuje się bezpośrednio na skórę. Kamfora jest również składnikiem wielu preparatów leczniczych i produktów kosmetycznych, balsamów, maści oraz środków na przeziębienie i grypę.

Jak działa kamfora? Zarówno czysta kamfora, jak i olejek kamforowy, mają silne działanie antyseptyczne i odkażające (przeciwgrzybiczne i przeciwbakteryjne), przeciwbólowe i przeciwzapalne. Olejek kamforowy nałożony na skórę daje efekt znieczulający.

Kamfora wykazuje właściwości prozdrowotne i lecznicze, stąd w medycynie naturalnej wykorzystuje się ją w przypadku przeziębienia i grypy, zapalenia oskrzeli i zapalenia płuc, również w terapii chorób układu krążenia i schorzeń metabolicznych.

Olejek kamforowy, ale i kamfora, pomaga również na obrzęki, ból ucha (kamfora do ucha nie może być zakrapiania do kanału słuchowego), nerwobóle czy dermatozy o podłożu grzybiczym czy bakteryjnym. Kamfora znana jest także ze swoich właściwości aromaterapeutycznych.

Kamfora w kosmetyce wykorzystywana jest do produkcji wielu produktów, głównie ze względu na jej właściwości odświeżające, przeciwbakteryjne i przeciwbólowe.

Olejek kamforowy pomaga w leczeniu schorzeń ciała i skóry głowy o podłożu bakteryjnym oraz grzybiczym (jest np. obecna w szamponach). Kamfora może być składnikiem mydeł antybakteryjnych, które oczyszczają skórę i pomagają zapobiegać infekcjom. Bywa także dodawana do płynów po goleniu, które pomagają w zapobieganiu podrażnieniom skóry i infekcjom po goleniu. Z uwagi na działanie antyseptyczne i antygrzybicze, zawierają ją także kosmetyki pielęgnacyjne dla skóry trądzikowej (pomaga leczyć ropne wypryski).

Ponieważ kamfora ma właściwości rozgrzewające, zawierają ją różne maści i kremy, które rozluźniają i relaksują mięśnie. Dodaje się ją też do perfum, antyperspirantów czy kremów do stóp, kremów, żeli do kąpieli, mydeł oraz innych produktów pielęgnacyjnych, ponieważ nie tylko ładnie pachnie, ale i odświeża.

Kamforę można znaleźć także w pomadkach do ust, które dzięki niej wydają się pełniejsze (pobudza krążenie i rozgrzewa naskórek), Co więcej, olejek kamforowy może tonować zmiany charakterystyczne dla wczesnego stadium opryszczki na ustach.

Kamfora, mimo swoich cennych właściwości, może być również szkodliwa, szczególnie w przypadku nadmiernego lub niewłaściwego stosowania. Jak bezpiecznie używać kamfory w domowej pielęgnacji skóry i leczenia różnych dolegliwości? Przede wszystkim z umiarem i ostrożnie, ponieważ substancja może być toksyczna. Oznacza to, że kamfora:

• może być aplikowana tylko na nieuszkodzoną skórę (może podrażniać skórę, szczególnie jeśli ta jest uszkodzona lub podrażniona. Z kolei gdy jest nakładana na skórę w przypadku ciężkich oparzeń, może zostać wchłonięta i wywołać toksyczne działanie na organizm),
• nie może być aplikowana na skórę w dużych ilościach i na duże obszary skóry,
• może być stosowana wyłącznie zewnętrznie. W przypadku przypadkowego spożycia lub połknięcia należy zasięgnąć porady lekarza.

Czy są jakieś przeciwwskazania do stosowania kamfory na skórę? Okazuje się, że tak. Należy zachować szczególną ostrożność w stosowaniu kamfory w okresie ciąży i karmienia piersią, u osób z wrażliwą skórą lub skłonnością do alergii oraz dzieci. Substancja nie powinna być stosowana u dzieci poniżej 2 lat, zaś u niemowląt należy stosować ją zgodnie z zaleceniami lekarza.