Kosmetyki i dermokosmetyki - różnice, skład, zasady działania, wskazania i metody pielęgnacji

Dermokosmetyki, znane także jako kosmetyki dermatologiczne lub kosmetyki apteczne, to preparaty z pogranicza medycyny i kosmetologii. Czasem określane są jako kosmeceutyki, gdyż wykazują działanie nie tylko pielęgnacyjne, ale i lecznicze.

Głównym zadaniem kosmetyków dermatologicznych jest pomoc w leczeniu problemów skórnych, chociaż nie istnieją żadne przeciwwskazania do stosowania ich do pielęgnacji skóry zdrowej.

Szacuje się, że więcej niż ¼ populacji ma problemy z alergiami skórnymi i nadwrażliwością skóry spowodowaną np. zanieczyszczeniem środowiska. Z tego powodu na rynku pojawiły się dermokosmetyki.

Dermokosmetyki wytwarzane są w sterylnych warunkach. Można wręcz powiedzieć, że proces produkcji kosmetyków dermatologicznych przypomina ten właściwy dla tworzenia leków. Preparaty takie powstają pod czujnym okiem specjalistów – dermatologów, kosmetologów i chemików.

Od zwykłych kosmetyków dermokosmetyki różnią się w szczególności składem. Mają one właściwości hipoalergiczne, więc nie wywołują reakcji alergicznych skóry. Są one wolne od substancji, takich jak barwniki, olejki eteryczne czy środki zapachowe. Ponadto, dermokosmetyki w swoim składzie zawierają więcej składników bioaktywnych, niż zwykłe kosmetyki.

Generalnie, kosmetyki na pierwszym miejscu służą celom ochronnym i zapobiegawczym, a ich charakter terapeutyczny jest uważany za drugorzędny. Dermokosmetyki są stosowane przede wszystkim do poprawy urody, jednak posiadają także właściwości lecznicze.

Dotyczy to najczęściej preparatów stosowanych przy schorzeniach skóry, takich jak atopowe zapalenie skóry. Dermokosmetyki przeważnie są bezzapachowe, bezbarwne i nie zawierają składników mogących wywołać podrażnienie skóry czy uczulenie.

Różnice w składzie i sposobie przygotowywania

Kosmetyki dermatologiczne praktycznie nie zawierają konserwantów. Bazują na wodzie termalnej, która jest bogatym źródłem substancji mineralnych – selenu, żelaza, manganu i cynku.

W zależności od typu, kosmeceutyki mogą posiadać wysokie stężenie witamin z grupy B, witamin A, E i C (czyli antyoksydantów), lipidów oraz składników pochodzenia roślinnego, takich jak aloes, zielona herbata, soja, jeżówka, oczar wirginijski, miłorząb japoński, czy żeńszeń.

Dermokosmetyki wykazują działanie przeciwzapalne, łagodzące, odżywiające oraz kojące, dlatego są idealne dla skóry wrażliwej.

Dermokosmetyki, z racji tego, że są dostępne raczej w aptekach niż zwykłych drogeriach, określa się też jako kosmetyki apteczne. Jako że nie wywołują podrażnień, mogą być z powodzeniem stosowane do pielęgnacji skóry niemowląt oraz kobiet ciężarnych.

Nie należy także zapominać o ich właściwościach hamujących procesy starzenia się skóry. Warto zaopatrzyć się w dermokosmetyki fotoochronne, których można używać zarówno przed wyjściem na plażę, jak i na co dzień.

Wybór dermokosmetyku jest zależny od posiadanych schorzeń skóry, rodzaju i stanu cery, pory roku, a nawet stylu życia. Kosmetyki apteczne – ich efektywność i bezpieczeństwo stosowania – są poddawane licznym badaniom laboratoryjnym i lekarskim.

Kosmetyki dermatologiczne są to preparaty o podwójnym działaniu. Z jednej strony pielęgnują cerę, z drugiej działają leczniczo lub wspomagają leczenie niektórych chorób skóry. Kosmetyki apteczne zawierają zwiększone ilości substancji aktywnych, takich jak: witaminy (A, C, E, z grupy B), lipidy, substancje roślinne oraz antyoksydacyjne. Niektóre z kosmeceutyków powstają na bazie wód termalnych.

Działanie kosmeceutyków na cerę opiera się na:

• pielęgnowaniu,
• regeneracji,
• zwiększaniu odporności,
• opóźnianiu procesów starzenia,
• łagodzeniu defektów skóry.

Dermokosmetyki mogą być stosowane wyłącznie w celach pielęgnacyjnych. Jednakże ich stosowanie jest szczególnie zalecane jako preparat pomocniczy w leczeniu następujących chorób skóry:

• atopowego zapalenia skóry,
• trądziku (różowatego lub pospolitego),
• łuszczycy,
• różnych rodzajów egzemy,
• zmian skórnych związanych z pigmentacją o różnej etiologii.

Poza wymienionymi schorzeniami skóry kosmetyki apteczne są używane w pielęgnacji skóry dzieci i niemowląt, kobiet w ciąży oraz pacjentów po radioterapii i leczeniu sterydami. Dermokosmetyki stosuje się także przy zapobieganiu starzeniu się skóry i powstawaniu zmarszczek oraz pielęgnacji różnych rodzajów cery (wrażliwej, suchej, odwodnionej).

**Kosmetyki dermatologiczne zawierają:*

• Witaminy, w tym:
  • retinoidy, czyli naturalne pochodne witaminy A i jej metabolity, posiadające działanie złuszczające i stosowane w leczeniu trądziku, łuszczycy, rogowacenia starczego, uszkodzeń słonecznych, przebarwień i starzenia się skóry;
  • witamina E – ma działanie antyoksydacyjne i fotoochronne;
  • witamina C – antyoksydant pochodzenia naturalnego, posiada działanie ochronne, naprawcze, przeciwzapalne, rozjaśniające przebarwienia; niezbędny do syntezy kolagenu;
  • witaminy z grupy B – preparaty z ich zawartością powodują m.in. zwiększenie bariery ochronnej, nawilżenie, poprawę kondycji skóry.
• Lipidy – odbudowują barierę ochronną skóry. Pomocne w leczeniu kontaktowego i atopowego zapalenia skóry, łuszczycy, popromiennego zapalenia skóry, oparzeń.
• Substancje roślinne o działaniu antyoksydacyjnym, przeciwzapalnym, wygładzającym, łagodzącym i uszczelniającym naczynka.
• Metale, np. cynk i miedź – goją uszkodzoną skórę.
• Naturalne czynniki nawilżające – odpowiedzialne za utrzymanie nawilżenia.
• Składniki rozjaśniające skórę, w tym:
  • hydrochinon – stosowany w leczeniu przebarwień skórnych;
  • substancje roślinne, np. kwas kojowy, ekstrakt z lukrecji, mącznica, arbutyna, soja, kwas glikolowy itp.
• Środki złuszczające, w tym:
  • AHA (alfa-hydroksykwasy), np. kwas glikolowy, mlekowy, winowy, cytrynowy;
  • BHA (beta-hydroksykwasy), np. kwas salicylowy.

Dermokosmetyki są szczególnie pomocne w pielęgnacji skóry naczynkowej oraz dotkniętej:

• różnymi rodzajami trądziku, np. trądzikiem pospolitym, czy trądzikiem różowatym,
• fotoalergią,
• łuszczycą i łupieżem,
• atopowym zapaleniem skóry,
• przebarwieniami pigmentacyjnymi,
• nadwrażliwością, w wyniku czego jest przesuszona i odwodniona,
• egzemą.

Kosmetyki apteczne zostały opracowane z myślą właśnie o skórze z problemami. Systematyczne stosowanie dermokosmetyków pomaga zwalczyć niedoskonałości cery i leczyć różne dolegliwości skórne. Niestety, lepszy efekt wiąże się zwykle z wyższym kosztem produktu.

Jednak właściwości kosmeceutyków są rzeczywiście warte swojej ceny, a na urodzie i zdrowiu skóry nie należy oszczędzać.

Przed zakupem specyfiku reklamowanego jako dermokosmetyk warto być uważnym. Niektóre firmy wykorzystują to określenie jako chwyt marketingowy, a oferowane przez nie produkty są zwykłymi preparatami pielęgnacyjnymi.

Dermokosmetyki do twarzy pomagają zachować zdrowy wygląd skóry, nawet tej bardzo wrażliwej i z problemami.