Masaż rehabilitacyjny
Masaż rehabilitacyjny to rodzaj masażu leczniczego. Połączony jest z różnymi technikami rehabilitacji – wykonanymi w ramach terapii po urazie, operacji i wypadku. Masaże rehabilitacyjne stosuje się również w stanach pourazowych, wadach postawy oraz bólach mięśni kręgosłupa i bólach pleców. Mogą z niego korzystać również osoby po udarze mózgu, wylewach oraz w przypadku zaniku mięśni. Rehabilitant do każdego typu schorzenia dobiera odpowiedni zestaw ćwiczeń.
1. Rehabilitacja a masaż
Każdy masaż polega na mechanicznym działaniu na powłoki skórne, mięśnie, torebki i więzadła stawowe. Jego skutkiem są zmiany i reakcje w organizmie pacjenta. Posiadają one charakter miejscowy i ogólny. Te pierwsze to zmiany powstające bezpośrednio w miejscu masowania tkanki. Drugie zaś dotyczą odruchów wywołanych w układach: krążenia, nerwowym, wewnątrzwydzielniczym. Masaże lecznicze usprawniają układ ruchu, wspomagają tkankę łączną oraz zakończenia nerwowe na skórze. Osoba będąca po urazach, albo często w niedowładzie poszczególnych elementów czy całego ciała, ma szansę powrócić do zdrowia bądź odzyskać sprawność właśnie dzięki technikom masażu leczniczego.
Masaże rehabilitacyjne można stosować zwłaszcza po różnego typu wypadkach, by odzyskać sprawność mięśni i ciała. Są świetnym dodatkiem do ćwiczeń wykonywanych podczas fizjoterapii; czasem mogą występować samoistnie. Są one niezwykle skuteczne w przypadku łagodzenia bólu kręgosłupa, stawów, mięśni oraz migrenowych bólów głowy.
Masaż kręgosłupa trochę odbiega od innego rodzaju masażów, ponieważ w tym przypadku pacjent musi współpracować z rehabilitantem bądź masażystą. Ważne jest, by chciał ćwiczyć i był wytrwały, ponieważ masaż rehabilitacyjny może nie pozostawić żadnych widocznych rezultatów, nawet po pierwszych kilkunastu zabiegach. Znamienne jest tutaj, że często osoba rehabilitowana szybko traci werwę i chęć do dalszych zabiegów.
Trudno określić, ile powinno wykonać się masaży rehabilitacyjnych, jednak najczęściej stosuję się serię 10 zabiegów codziennie lub co drugi dzień. Zdecydowanie trzeba uzbroić w cierpliwość, ponieważ na pierwsze efekty potrzeba dużo czasu. Początkowo takie zabiegi wykonuje się codziennie, potem, kiedy widać pierwsze postępy, można ćwiczenia wykonywać w domu, a masaże stosować na przykład dwa razy w tygodniu.
2. Techniki masażu leczniczego
W masażu klasycznym wyróżnia się osiem podstawowych technik:
- głaskanie – sprężyste odkształcanie tkanek naskórka,
- rozcieranie – sprężyste odkształcanie tkanki łącznej,
- wyciskanie,
- ugniatanie – sprężyste odkształcanie tkanki mięśniowej,
- oklepywanie,
- wibracja,
- wstrząsanie
- wałkowanie.
Masaż leczniczy wymaga gruntownej wiedzy z anatomii i fizjologii człowieka, dlatego powinien być wykonywany przez specjalistę-rehabilitanta. W przeciwnym razie zamiast pomóc, może zaszkodzić. Do zabiegu nie potrzeba się specjalnie przygotowywać. Wystarczy zabrać ze sobą duży ręcznik, żeby się na nim położyć (ale często stół do masażu jest wyściełany jednorazowym podkładem), wziąć natrysk higieniczny i nie spożywać posiłków na 2 godziny przed masażem. Najpierw masażysta przeprowadza krótki wywiad medyczny, w którym ocenia występowanie wskazań i przeciwwskazań (np. czy nie ma stanów gorączkowych, żylaków, przerwania ciągłości naskórka czy zmian ropnych). W przypadku bólów kręgosłupa czy kłopotów z oddychaniem uniemożliwiającego wykonanie masażu w pozycji leżącej na brzuchu, masaż robi się w pozycji siedzącej, na specjalnym fotelu, w lekkim pochyleniu celem rozluźnienia mięśni.
Odpowiednikiem masażu rehabilitacyjnego, wykonywanego przez fizjoterapeutę, może być masaż za pomocą aparatów i urządzeń mechanicznych. Często spotyka się też masaż łączący obie te metody - mechaniczną i manualną.