Napoje izotoniczne - charakterystyka, wady i zalety
Napoje izotoniczne mają na celu wyrównanie poziomu wody i elektrolitów. Niedobór elektrolitów pojawia się szczególnie podczas aktywności fizycznej lub upałów. Dlatego też napoje izotoniczne to przede wszystkim napoje dla sportowców, które w krótkim czasie pomagają przywrócić równowagę płynów w organizmie. Podobne do napojów izotonicznych są napoje hipotoniczne (szybko uzupełniają niedobory wody) i napoje hipertoniczne (są zastrzykiem energii dla organizmu).
1. Napoje izotoniczne - charakterystyka
Myśląc o diecie sportowców, zazwyczaj bierzemy pod uwagę sposób odżywiania się, a rzadziej ilość i rodzaj płynów, jakie spożywają sportowcy. Przecież nie wszystkie płyny czy napoje energetyczne podawane sportowcom mają pozytywny wpływ na ich zdrowie. Dzieje się tak, ponieważ zbyt duża ilość węglowodanów może spowalniać wchłanianie płynów, dlatego też ważne jest umiejętne dobieranie płynów przez osoby uprawiające sport. W czasie treningu sportowego organizm traci nie tylko duże ilości wody, ale także wiele cennych składników, takich jak: sód (reguluje ilość wody, która znajduje się w przestrzeniach międzykomórkowych), magnez i potas (mają działanie regenerujące, a ich niedobór sprawia, że organizm szybciej się męczy).
Płyny, które są szczególne polecane dla sportowców to napoje izotoniczne. Ich celem jest zachowanie równowagi płynów w organizmie (woda, elektrolity), które są wydalane wraz z potem w trakcie intensywnego wysiłku fizycznego. Izotoniczne napoje dla sportowców zawierają też witaminy i składniki mineralne oraz niewielkie ilości węglowodanów. W przeciwieństwie do napojów energetycznych mają niską zawartość cukru i tylko w niewielkim stopniu są nasycone dwutlenkiem węgla. Przyczyniają się do utrzymywania wody w organizmie i wzbogacają go o mikro- i makroelementy, które są niezbędne do odnowy mięśni. Napoje izotoniczne są szczególnie polecane przy uprawianiu takich sportów jak: kolarstwo, biegi na długich dystansach, turystyka górska. Napoje izotoniczne dzielą się na napoje hipertoniczne, które zawierają większe stężenie soli i cukru niż w ludzkim ciele, i napoje hipotoniczne zawierające niższe stężenia soli i cukru niż ludzkie ciało.
2. Napoje izotoniczne - wady i zalety
Napoje izotoniczne zmniejszają ryzyko odwodnienia, a brak wody w organizmie może mieć bardzo poważne konsekwencje da zdrowia, nawet zakończyć się śmiercią. Z kolei uzyskanie niskiego stężenia elektrolitów ma negatywny wpływ na funkcje ośrodkowego układu nerwowego, dlatego tak ważne jest nawadnianie organizmu także za pomocą napojów izotonicznych. Należy jednak pamiętać o tym, aby organizm przyjmował je w odpowiednich dawkach. Bezpośrednio po zakończeniu treningu należy spożyć ok. 0,5 l napoju izotonicznego. Następnie zaś powinno się nawadniać nim regularnie organizm w odstępach czasowych 15-20 minut przez pełną godzinę. To, że nie odczuwamy pragnienia nie oznacza, że organizm został prawidłowo nawodniony.
Kiedy uprawiamy sport albo jesteśmy przemęczeni i podejrzewamy, że poziom elektrolitów w naszym organizmie jest zbyt niski, powinniśmy sięgnąć po napój izotoniczny.