Skręcenie nadgarstka
Ból nadgarstka może być spowodowany wieloma czynnikami, m.in. skręceniem lub zwichnięciem stawu w nadgarstku, a także naciągnięciem lub zerwaniem wiązadeł. Skręcenie nadgarstka polega na naderwaniu wiązadła, czyli elastycznego pasa tkanki wiążącej staw. Skręcenie nadgarstka to bardzo popularny uraz, na który narażeni są młodzi ludzie uprawiający snowboard, skateboard, jazdę na łyżworolkach czy rowerze. Osobom starszym skręcenie nadgarstka zdarza się, gdy podczas potknięć lub upadków podpierają ciężar ciała na dłoni.
1. Przyczyny bólu nadgarstka
Budowa nadgarstka jest dość skomplikowana. Osiem kości, z których składa się nadgarstek, jest ułożonych w dwóch szeregach. Do skręcenia nadgarstka dochodzi często, ale zdarzają się także złamania kości promieniowej bezpośrednio obok nadgarstka. W wielu przypadkach skręcenie nadgarstka lub złamanie kości promieniowej następuje w wyniku zwykłego upadku na zgiętą w kierunku grzbietowym rękę.
Do głównych czynników, które odpowiadają za ból nadgarstka, należą:
- przeciążenia ręki, np. noszenie zbyt ciężkich siatek z zakupami,
- skręcenia nadgarstka,
- złamania nadgarstka,
- zwichnięcie stawu w nadgarstku,
- naciągnięcie lub zerwanie wiązadeł,
- powikłania po złamaniu nadgarstka – tzw. staw rzekomy.
2. Symptomy i leczenie skręcenia nadgarstka
Skręcenie nadgarstka jest bolesnym urazem. Głównymi objawami skręcenia ręki w nadgarstku są: opuchnięcie dłoni, bóle nadgarstka nasilające się w czasie ruchu, a także ograniczona ruchomość stawu. Możliwe powikłania po urazach nadgarstka, to:
- uszkodzenie ścięgna lub mięśnia,
- złamanie nadgarstka,
- zniekształcenie lub osłabienie stawu.
W przypadku skręconego nadgarstka konieczne jest poniższe postępowanie lekarskie:
- unieruchomienie nadgarstka bandażem,
- schłodzenie i odciążenie nadgarstka,
- użycie specjalnych stabilizatorów na rękę (z neoprenu, pianki poliuretanowej, nylonu), protez nadgarstka bądź elastycznych stabilizatorów z pasami dociągającymi.
Po skręceniu nadgarstka należy unieruchomić go, by nie rozwinął się pourazowy przewlekły zespół zapalny. Stan ten wywołuje dolegliwości bólowe, jest trudny w leczeniu i wymaga długotrwałej rehabilitacji. Może również przejść w stan przewlekły, dlatego tak istotną rolę odgrywa wczesne rozpoznanie i właściwe leczenie skręceń nadgarstka. Rehabilitacja jest niezbędna po zakończeniu czynnego leczenia zarówno w przypadku skręceń, jak i złamań. Polega na pobudzaniu ukrwienia, a w razie potrzeby działaniu przeciwbólowym. Przede wszystkim obejmuje kinezyterapię, czyli leczenie ruchem, stopniowe uruchamianie nadgarstka poprzez powolne zwiększanie obciążenia.
3. Złamanie w nadgarstku
Poważniejsze od skręceń są złamania. Jednym z najbardziej powszechnych jest złamanie kości łódeczkowatej. Kość ta jest bowiem w największym stopniu narażona na uszkodzenia. Wyróżnia się dwie części kości łódeczkowatej - lepiej i gorzej ukrwioną. Jeśli do złamania doszło w gorzej ukrwionej części nadgarstka, istnieje duże ryzyko rozwoju stawu rzekomego. Przypadłość ta jest późnym powikłaniem błędnie leczonego złamania i objawia się powstaniem włóknistego połączenia zamiast kostnego zrostu. Staw rzekomy jest przyczyną dysfunkcji nadgarstka i prowadzi do zmniejszenia sprawności ręki. Ponadto powoduje silny ból.
W przypadku złamań kości łódeczkowatej kluczowe znaczenie ma wczesna diagnostyka i unieruchomienie nadgarstka z uwzględnieniem podstawy kciuka. Zdarza się, że na zdjęciu RTG złamanie kości łódeczkowatej jest słabo widoczne i resorpcja kości staje się wyraźna dopiero po upływie kilkunastu dni. Jeśli mimo szybkiego rozpoznania i zastosowania właściwego leczenia dochodzi do wytworzenia stawu rzekomego, należy przeprowadzić operację.
Częstą kontuzją w obrębie nadgarstka jest uszkodzenie wyrostka rylcowatego, stanowiącego część kości promieniowej i łokciowej. Są to tak zwane złamania awulsyjne, których istotą jest oderwanie fragmentu kostnego wyrostka przy nagłym, mocnym szarpnięciu. W dosłownym rozumieniu wyrostek rylcowaty nie należy do nadgarstka. Stanowi jednak przyczepy dla więzadeł pobocznych nadgarstka, odgrywających podstawową rolę w jego stabilizacji. Uszkodzenie wyrostka wymaga odpowiedniego leczenia. W przeciwnym razie dochodzi do niestabilności nadgarstka.
Niestabilność nadgarstka stanowi stanowi niemałe wyzwanie w leczeniu ortopedycznym. Do niestabilności nadgarstka dochodzi m.in. w wyniku błędów w rehabilitacji oraz zbyt krótkiego unieruchomienia nadgarstka. W leczeniu niestabilności konieczne bywa połączenie dwóch kości lub zastosowanie usztywnień między poszczególnymi kosteczkami.
Skręcenie nadgarstka to bolesny uraz, który wymaga szybkiej interwencji. Odpowiednio wczesne podjęcie kroków zmierzających do wyleczenia skręcenia zwiększa bowiem szanse na szybki i całkowity powrót do formy.