Usuwanie przebarwień - metody, wskazania, przeciwwskazania, terapia laserem

Przebarwienia i odbarwienia na skórze to odróżniające się kolorem od reszty skóry plamki bądź plamy. Najczęstszymi przyczynami ich powstawania są czynniki genetyczne, promieniowanie słoneczne, narażenie skóry na działanie metali ciężkich oraz zaburzenia równowagi hormonalnej. Bezpośrednim powodem powstania tych defektów jest nadmiar pigmentu w skórze. Pigmentacyjne zmiany skórne mogą pojawić się na czole, policzkach, nosie, dłoniach i dekolcie, rzadko na żuchwie. W skrajnej postaci może nawet dochodzić do przebarwienia skóry w formie pasów w środkowej części twarzy. Usuwanie przebarwień dokonuje się za pomocą zabiegów, takich jak peeling chemiczny czy mikrodermabrazja.

1. Skąd się biorą przebarwienia?

Każdy człowiek ma na skórze jakieś plamki i piegi, dlatego wielu dotyczy problem usuwania przebarwień. Za ich powstawanie głównie odpowiedzialne są promienie UV. Kiedy ciało wystawione jest na słońce bez jakiegokolwiek zabezpieczenia, a kremy mają za niskie filtry UV mogą pojawić się przebarwienia.

Zazwyczaj taki skórny defekt pojawia się jesienią, kiedy opalenizna znika. Jednak przyczyną powstawania przebarwień jest nie tylko słońce. Często wywołuje je stosowanie niektórych leków, kosmetyków czy ziół. Zdarza się, że skłonności do plam dziedziczymy po rodzicach.

Usuwanie przebarwień można wykonać poprzez tuszowanie ich korektorem, podkładem albo samoopalaczem. Kremy wybielające pomogą w usuwaniu niewielkich przebarwień.

Zobacz film: "Dla kogo zabiegi z retinolem?"

Przyczyny powstania przebarwień to również:

• ciąża,
• menopauza,
• zapalenie przydatków,
• nadczynność tarczycy,
• niedoczynność tarczycy,
• stosowanie leków,
• choroby wątroby,
• kuracje hormonalne,
• działanie substancji fitotoksycznych lub fotoalergizujących, znajdujących się w lekach, kosmetykach, mydłach.

Przebarwienia skóry bada lekarz dermatolog za pomocą lampy Wooda. Usuwanie przebarwień, szczególnie niektórych, jest trudne i można je jedynie rozjaśnić, co sprawi, że staną się mniej widoczne.

2. Rodzaje przebarwień

Przebarwienia skóry to poważny defekt kosmetyczny. Opierając się o obraz histologiczny przebarwienia dzieli się na: naskórkowe, skórne i mieszane. Za przebarwienia naskórkowe odpowiedzialne są melanocyty w naskórku, które produkują za dużą ilość melaniny.

Do przebarwień naskórkowych zalicza się: piegi, ostudę i plamy soczewicowate starcze. Usuwanie przebarwień zależy od rodzaju odbarwienia.

Piegi – to liczne, drobne, nieregularne, jasno- lub ciemnobrązowe plamki, powstające pod wpływem światła słonecznego, zatem najczęściej występują na skórze twarzy i kończyn górnych. Piegi pojawiają się we wczesnym dzieciństwie, około drugiego roku życia, potem stopniowo ich przybywa. Piegi są gładkie, nie wyrastają ponad poziom skóry. Przyczyną brązowego zabarwienia jest nadmiar melaniny, przy prawidłowej ilości melanocytów. Powstawanie piegów jest uwarunkowane genetycznie i dziedziczy się jako cecha autosomalna, dominująca. Usuwanie przebarwień tego typy nie musi być konieczne.

Ostuda – to przebarwienia skóry, które najczęściej występują u kobiet po 30. roku życia. Są to zmiany na skórze o charakterze nieregularnym, bez oznak zapalenia, umiejscowione na twarzy. Symetria ognisk sprawia, że przybiera ona wygląd maskowaty. Ostuda powstaje najczęściej u kobiet w ciąży oraz w czasie zaburzeń endokrynologicznych. Usuwanie przebarwień powstałych w ten sposób może odbywać się za pomocą specjalnych maści lub zabiegów.

Plamy soczewicowate starcze – wyglądem przypominają ziarna soczewicy, są okrągłe lub owalne, wyraźnie oddzielone od zdrowej skóry, niewielkie plamy w kolorze od jasnego brązu do prawie czarnego. Tworzą się w miejscach nieosłoniętych przed działaniem promieniowania ultrafioletowego (również tego z solarium), głównie na twarzy, grzbietach dłoni i szyi, a także przedramionach i podudziach. Najczęściej pojawiają się między 30. a 50. rokiem życia. Usuwanie przebarwień tego typu jest również możliwe.

3. Metody usuwania przebarwień

Podstawową metodą usuwania przebarwień jest leczenie miejscowe. Używane są w tym celu roztwory zawierające hydroksykwasy, m.in.:

• kwas mlekowy,
• kwas szczawianowy,
• kwas cytrynowy,
• kwas glikolowy.

Poprawiają one koloryt skóry, wpływają na jej nawilżenie i usuwają zmarszczki. Stosowane są również pochodne witaminy A oraz dwa kwasy, mające działanie wybielające, a mianowicie kwas kojowy i azelainowy. W głębokim usuwaniu przebarwień popularne są peelingi chemiczne, które polegają na złuszczaniu naskórka za pomocą kwasu glikolowego, trójchlorooctowego (TCA) albo kojowego. Kwas glikolowy w wysokich stężeniach (50-70%) zmniejsza nadmierną pigmentację naskórka i pobudza rozwój normalnych, nieuszkodzonych komórek.

Coraz popularniejszą metodą usuwania przebarwień są peelingi wykonywane jednocześnie kilkoma preparatami: kwasem glikolowym, TCA i kojowym. Zmniejsza to ryzyko podrażnienia skóry i poprawia skuteczność zabiegu. Na usuwanie przebarwień pomocna okazuje się mikrodermabrazja, czyli metoda, która polega na mechanicznym ścieraniu naskórka.

Do tego celu używa się głowic diamentowych bądź korundu (tlenku glinu). Ta metoda, ze względu na podobną skuteczność jest zbliżona do peelingu mechanicznego, natomiast w przeciwieństwie do dermabrazji laserowej, znacznie mniej uszkadza skórę. Zazwyczaj jest stosowana do usuwania przebarwień plamistych nierównomiernych .

Ponadto, usuwanie przebarwień po trądziku może odbywać się za pomocą leczenia zimnem. Krioterapia daje satysfakcjonujące wyniki w przypadku rogowacenia starczego, plam soczewicowatych, brodawek łojotokowych. Przebarwienia skóry twarzy mogą być bardzo nieestetyczne. Zamiast bezskutecznych prób kamuflażu, lepiej spróbować powyższych metod usuwania przebarwień.

4. Laserowe usuwanie przebarwień

Działanie lasera na przebarwienia skóry jest dość proste. Kiedy światło lasera pada przez skórę, jest wchłaniane przez kolorowe komórki pigmentowe. Następnie komórki rozpadają się na mikroskopijne cząsteczki, które są usuwane z organizmu przez system odporności. Terapia laserowa wykorzystuje następujące lasery: laser rubinowy typu Q-switch, laser Nd:Yag typu Q-swich, a także laser aleksandrytowy typu Q-swich.

4.1. Rodzaje laserów

Laser rubinowy typu Q-switch jest w stanie przenikać skórę na głębokość około 1 mm. Jego czerwone światło jest absorbowane w szczególności przez melaninę, a dużo słabiej przez hemoglobinę. Laser rubinowy pozwala zlikwidować naskórkowe zmiany barwnikowe, takie jak plamy soczewicowate. Natomiast w przypadku zmian melanocytowych jego skuteczność jest niewielka.

Laser Nd:Yag Q-switch jest w stanie przeniknąć na głębokość 4-6 mm, dzięki czemu jest przydatny w leczeniu zmian barwnikowych. Jego zielone światło jest z łatwością absorbowane zarówno przez melaninę, jak i przez hemoglobinę. Tryb Q-switch znajduje swoje zastosowanie w wybiórczej fototermolizie melanosomów w naskórku. Ten laser skutecznie usuwa posłoneczne plamy soczewicowate.

Laser aleksandrytowy Q-switch dokonuje nieco głębszej penetracji skóry niż laser rubinowy, a rezultaty po jego użyciu w przypadku zmian barwnikowych są zbliżone do lasera typu Q-Switch.

Dostępne metody laserowego usuwania przebarwień są dostosowane do wszystkich typów i odcieni skóry. Po zabiegu pacjenci są zwykle w stanie wrócić do normalnego trybu życia jeszcze tego samego dnia. Jakie są możliwe powikłania po laserowym usuwaniu przebarwień? U niewielkiej liczby osób po zabiegu mogą pojawić się ciemne lub jasne plamy, ewentualnie blizny. Zdarza się to jednak bardzo rzadko.

4.2. Wskazania do laserowego usuwania przebarwień

Ten rodzaj leczenia przebarwień skóry może zostać zastosowany u osób, które mają:

• przebarwienia skóry po trądziku różowatym,
• przebarwienia skóry twarzy na skutek przebywania na słońcu,
• czerwone znamiona,
• tak zwane plamy wątrobowe,
• odbarwienia skóry spowodowane ostudą,
• rozszerzone naczynia krwionośne,
• tatuaże, które chcą usunąć.

Osoby, które decydują się na laserowe usuwanie przebarwień powinny wiedzieć, że w ciągu kilku godzin po przeprowadzonym zabiegu przebarwienia zwykle ciemnieją. Jest to naturalna reakcja skóry, którą nie warto się martwić. Dzień po zabiegu zaczyna się stopniowe złuszczanie naskórka, które trwa mniej więcej dwa tygodnie.

Jedna wizyta w gabinecie zwykle nie wystarczy do całkowitego usunięcia przebarwień. Jeśli przebarwienia skórne są bardzo głębokie, najczęściej potrzeba 3-5 zabiegów wykonywanych co 3-4 tygodnie.

Laserowe usuwanie przebarwień warto przemyśleć. Kobiety, które mają przebarwienia w ciąży powinny skonsultować się z lekarzem przed podjęciem decyzji o leczeniu.