Mosty protetyczne - rodzaje, właściwości, wskazania

Pacjenci i lekarze coraz częściej korzystają z rodzaju uzupełnienia protetycznego, jakim jest most kompozytowy. Ta alternatywa dla tradycyjnych protez zachęca przede wszystkim trwałością, łatwością w naprawie oraz estetyką. Most kompozytowy jest metodą coraz częściej i chętniej wybieraną. Czym się charakteryzuje? Jak wygląda założenie mostu kompozytowego?

1. Czym są mosty protetyczne

Most protetyczny to proteza, która uzupełnia braki od jednego do kilku zębów. Braki w uzębieniu mogą powodować przesuwanie się zębów do wolnych przestrzeni, a więc mogą skutkować zaburzeniem zgryzu. Ponadto przyczyniają się do chorób dziąseł i stawu skroniowo-żuchwowego.

Mosty dentystyczne pozwalają na odtworzenie brakujących zębów, wykorzystując pozostałe zęby własne pacjenta. Zęby, które są przeznaczone pod most protetyczny, nazywane są zębami filarowymi i to właśnie na nich wykonuje się korony protetyczne, które są zespolone z przęsłem, odtwarzającym braki zębowe.

Mosty protetyczne składają się więc z filarów (własny ząb pacjenta, wkłady koronowo-korzeniowe lub implanty) oraz z przęsła, które odtwarza kształt i czynność brakującego zęba lub zębów. Mostki mają charakter uzupełnień stałych, gdyż po ich zamocowaniu przez stomatologa, pacjent nie ma możliwości ich samodzielnego wyjęcia. Najpopularniejszym i obecnie najczęściej stosowanym rodzajem mostów dentystycznych są mosty porcelanowe.

Mosty protetyczne uzupełniają braki uzębienia i są zamontowane w jamie ustnej w sposób stały. Mosty protetyczne zbudowane są z przęsła odtwarzającego czynność i kształt utraconych zębów oraz koron protetycznych, których zadaniem jest mocowanie go na filarach. Filarami mogą być oszlifowane żywe zęby, wkłady koronowo-korzeniowe (zacementowane w korzeniach zębowych) lub implanty. Mosty dentystyczne mogą być pełnoceramiczne lub wykonane w technice porcelana na metalu. Warunkiem ich założenia są odpowiednio mocne i zdrowe filary np. prawidłowo wyleczony kanał korzenia bez zmian patologicznych przy wierzchołku oraz zdrowe przyzębie. Protetyka stomatologiczna daje szansę na estetyczny wygląd pacjenta, mimo braku naturalnego zęba lub zębów. Dzięki postępom, jakich doświadcza stomatologia estetyczna, można pozbyć się kompleksów spowodowanych „niepełnym uśmiechem”.

Protetyka stomatologiczna zajmuje się odtwarzaniem zniszczonej części zęba lub zębów, upośledzeniem funkcji jamy ustnej (żucie, mowa) i poprawą estetyki. Dzięki temu pacjent odzyskuje utracone funkcje związane z gryzieniem i żuciem pokarmu, oraz z prawidłową wymową.

Wyróżnia się dwa rodzaje protez:

Protezy stałe – są na stałe umocowane na zębach pacjenta, najczęściej za pomocą cementów. Do protez stałych należą: wkłady koronowe i koronowo-korzeniowe, korony i mosty protetyczne.

Protezy ruchome – uzupełnienia wprowadzane do jamy ustnej i wyjmowane z niej przez pacjenta. Należą do nich: protezy szkieletowe, protezy nakładowe, częściowe i całkowite protezy osiadające.

1.1. Rodzaje mostów protetycznych

Ze względu na wykorzystywane materiały mosty protetyczne możemy podzielić na:

• jednolite – są wykonane z jednolitego materiału np.: metalu, akrylu czy obecnie porcelany;

• złożone – baza wykonana jest z metalu, a widoczna powierzchnia pokryta jest estetycznym materiałem, kolorem zbliżonym do zębów własnych pacjenta.

2. Kiedy można wykonać most protetyczny

Warunkiem wykonania mostu protetycznego na zębach własnych pacjenta, jest odpowiednie oszlifowanie ich powierzchni, żeby zrobić miejsce na przyszłe korony, które mają być zespolone z przęsłem odtwarzającym utracone zęby. Następnie wykonuje się wycisk, dzięki któremu technik dentystyczny wykona model gipsowy, na którym będzie modelował most.

Dodatkowo lekarz stomatolog , z udziałem pacjenta, dobiera odpowiedni kolor dla tego uzupełnienia protetycznego. Na okres przejściowy, oczekiwania na docelową pracę, pacjent zostaje zaopatrzony w uzupełnienia tymczasowe, które pozwalają na normalne funkcjonowanie. Jeżeli istniejące zęby pacjenta nie stanowią odpowiednich filarów lub luka zębowa jest zbyt duża, pomocne stają się implanty zębowe, które wszczepione w kość szczęki lub żuchwy stanowią mocne oparcie dla mostu protetycznego.

Warunkiem długiego „cieszenia się” mostami protetycznymi jest odpowiednia higiena jamy ustnej, związana też z odpowiednim czyszczeniem przestrzeni pod przęsłami – o czym poinformuje lekarz dentysta.

3. Most kompozytowy

Most kompozytowy to rodzaj mostu protetycznego, który jest konstrukcją stałą, przyklejaną do sąsiednich zębów, co nie wymaga ich preparowania. Mosty kompozytowe konstruowane są na bazie kompozytu o zwiększonej wytrzymałości oraz włókien szklanych, utrzymują się na sąsiednich zębach za pomocą żywicy kompozytowej i skrzydełek, które mogą być wykonane z włókna szklanego lub metalu. Mosty kompozytowe są najlepszym zastosowaniem przy uzupełnieniu braków zębów.

Uzupełniają przede wszystkim braki zębowe w odcinku przednim, ale mogą być, choć rzadziej wypełnieniem braków w odcinku bocznym. Stosowane są również jako mosty kompozytowe tymczasowe przed wstawieniem mostów stałych lub implantów. Zęby filarowe dla mostu muszą być mocne, aby mogły być wystarczającym oparciem.

3.1. Zakładanie mostu kompozytowego

Pierwsza wizyta przed założeniem mostu kompozytowego to wstępna ocena warunków zgryzowych pod kątem możliwości wykonania mostu kompozytowego. Często lekarz podczas tej wizyty zleca badanie kliniczne zębów filarowych oraz radiologiczne. Następnie pobiera wyciski, określa kolor i liczbę zębów, na których przyklejone będą elementy retencyjne mostu. W oparciu o te informacje dalsze prace wykonywane są w laboratorium techniki dentystycznej.

Drugim etapem klinicznym jest ocena funkcji i estetyki przygotowanej pracy laboratoryjnej i osadzenie wykonanej konstrukcji na odpowiednim rodzaju kleju. Im mocniejszy klej i większa powierzchnia klejenia, tym rokowanie jest lepsze. Istnieje ryzyko, że most kompozytowy może się odkleić. Jeśli dojdzie do takiej sytuacji, najczęściej możliwe jest ponowne przyklejenie mostu kompozytowego.

Mosty kompozytowe najczęściej wykonywane są poprzez przyklejane do zębów sąsiednich metalowych elementów, dzięki temu są wytrzymałe mechanicznie i jednocześnie cienkie. Dla poprawy walorów estetycznych wykonuje się nośniki np. z tlenku cyrkonu. Wtedy są one w kolorze zęba, a ząb uzupełniający brak jest najczęściej koroną porcelanową. Czasami wykonuje się mosty kompozytowe tymczasowe, które mają na celu natychmiastowe uzupełnienie pojedynczego braku zębowego. Wówczas jest to ząb modelowany z kompozytu bezpośrednio w jamie ustnej. W etapie końcowym lekarz omawia z pacjentem szczegóły związane z higieną, ograniczeniami w obciążeniach mechanicznych oraz kalendarz wizyt kontrolnych.

4. Zalety i wady mostów kompozytowych

Zastosowanie mostu kompozytowego przede wszystkim nie wymaga szlifowania zębów sąsiednich. Są bardzo dobrym rozwiązaniem w leczeniu braków zębowych u dzieci i młodzieży przed zakończeniem wzrostu, co ułatwia odsunięcie w czasie wstawienie mostu tradycyjnego czy implantu u młodych osób. Jest to często stosowana metoda w przypadku wrodzonego braku zawiązków zębowych u młodzieży. Wykorzystuje się ja też jako następowe leczenie poortodontyczne. Dobrze wykonana konstrukcja odsuwa w czasie lub nie wymaga zastosowania implantów czy mostów tradycyjnych. Zakładanie mostów kompozytowych jest całkowicie bezbolesne, w odróżnieniu od zakładania mostu tradycyjnego.

Mimo szeregu zalet można jednak wyróznić też kilka wad mostu kompozytowego. Istnieje ryzyko, że most kompozytowy może się odkleić. Szczególnie w przypadku nieprzestrzegania warunków klinicznych lub w sytuacji, gdy pacjent nie stosuje się do zaleceń dotyczących obciążania mechanicznego wykonanej konstrukcji. Jeśli pacjent nie dba odpowiednio o higienę jamy ustnej może to prowadzić do próchnicy w miejscach bezpośrednio przylegających do mostu kompozytowego.