Tai chi - charakterystyka, ćwiczenia, korzyści, dla kogo, trening z mieczem
Tai chi ze względu na połączenie sztuki samoobrony i sztuki medytacji coraz częściej wybierana jest przez osoby pragnące kształtować swoją sylwetkę oraz odnaleźć spokój ducha. A przy okazji obronić się, ponieważ sztuka walki tai chi nie służy do ataku. Współczesny tryb życia i związany z nim stres , płytki sen, złe odżywianie wywołują u ludzi narastające rozdrażnienie i zmęczenie. Dzięki medytacyjnemu wpływowi tai chi można odzyskać równowagę i pozytywne nastawienie do otoczenia.
1. Czym jest tai chi?
Trening tai chi opiera się na połączeniu dwóch form energii: yin (pasywnej) i yang (aktywnej). Tai chi jako forma sportu walki stosuje zasadę, że zawsze można wykorzystać siłę przeciwnika, zamiast próbować ją blokować. Dzięki temu zachowana jest równowaga.
Współczesny trening tai chi to tai chi taoistyczne, niewykorzystywane do walki, ale do ćwiczenia równowagi wewnętrznej. Obie formy tai chi są bardzo korzystne dla zdrowia – zarówno fizycznego, jak i psychicznego.
Miliony osób na całym świecie zaczynają dzień od ćwiczeń tai-chi – pomaga im to zachować dobrą kondycję, zarówno psychiczną, jak i fizyczną. Ćwiczenia te są bardzo popularne w Chinach, gdzie w publicznych parkach można zobaczyć całe grupy osób praktykujących tai-chi.
Ćwiczenia te mają służyć zrelaksowaniu ciała, wyciszeniu umysłu oraz zachowaniu organizmu w dobrej kondycji. Zdaniem wielu pasjonatów, aktywność fizyczna doskonale poprawia funkcjonowanie układu odpornościowego. Tai chi stanowi ciekawą alternatywę dla osób pracujących przy komputerze. Wykonanie kilku ćwiczeń pozwala wprowadzić kręgosłup w rotację, dotlenić mózg czy wzmocnić mięśnie.
2. Ćwiczenia tai chi
Trening tai chi składa się z różnych grup ćwiczeń, spośród których niektóre przypominają sztuki walki, inne taniec, a jeszcze inne to ćwiczenia medytacyjne:
- ćwiczenia tai chi chuan wykonywane indywidualnie – podkreślają one wyprostowany kręgosłup, oddech przeponowy, dokładność ruchów, utrzymywanie równowagi – są to ćwiczenia relaksacyjne;
- „pchające dłonie” (tui shou) wykonywane z przeciwnikiem – to technika tai chi przygotowująca do walki;
- inne techniki walki tai chi – salta, kopnięcia, skoki.
Tai chi chen to forma tai chi najbardziej zbliżona do sztuk walki i wykorzystująca miecz. Typowy trening tai chi chen to „pchające dłonie”, czyli technika tai chi ćwicząca umiejętności potrzebne w walce. Taoistyczne tai chi to trening działający na zdrowie psychiczne i fizyczne. Nie jest to już sztuka walki, a raczej sztuka medytacji, harmonijnego poruszania się i zachowywania równowagi.
Do podstawowych ćwiczeń tai chi należy zhan zhuan – „stanie jak pal wbity w ziemię”. Jest ono praktykowane przez zarówno początkujące, jak i zaawansowane osoby. Oto jak je wykonać:
- stań prosto, z lekko ugiętymi kolanami i opuszczonymi rękami;
- wykonaj kilka głębszych wdechów przeponą;
- wyobraź sobie, że twoje ciało rozluźnia się od głowy aż do stóp;
- nie zmieniając pozycji ciała, unieś ręce na wysokość przepony, z dłońmi skierowanymi w jej stronę,
- początkowo wytrzymuj w takiej pozycji kilka minut, później możesz ćwiczyć ją dłużej.
Filozofia tai chi nie pozwala wykorzystywać nabytych umiejętności w złych zamiarach, dlatego nauka tai chi przeznaczona jest dla osób dojrzałych emocjonalnie. Technikę tai chi stosuje się tylko wtedy, kiedy negocjacje i pokojowe rozwiązanie konfliktu nie są możliwe.
3. Dla kogo Tai chi?
Nauka tai chi jest dedykowana dla ludzi w różnym wieku i o różnym stanie zdrowia, ponieważ trening nie wiąże się z intensywną gimnastyką.
Trening może być także skierowany do osób z konkretnymi problemami zdrowotnymi lub konkretnymi potrzebami. W zależności od danego rodzaju doskonale nadają się:
- dla kobiet w ciąży;
- dla osób starszych;
- dla dzieci;
- dla osób chorych na stwardnienie rozsiane;
- dla osób, które borykają się z bólami kręgosłupa
- dla osób, które cierpią z powodu bólu stawów,
- dla osób, które nie znalazły jeszcze ulubionej aktywności fizycznej,
- dla osób, które chcą wzmocnić swoją odporność,
- dla osób po zawale.
Wszystkie ćwiczenia tai chi polegają na wykonywaniu powolnych ruchów, które wzmacniają i uelastyczniają mięśnie oraz poprawiają krążenie krwi. Koordynacja całej postawy w trakcie wykonywania ruchów nie koncentruje się tylko na rozciągnięciu mięśni i wzmocnieniu siły nóg i kręgosłupa. To także praca nad sobą, siłą woli, pozwalającą wytrzymać w pozie odpowiedni czas. W ten sposób tai chi redukuje stres.
Gimnastyka tai chi to ciąg 108 naturalnych ruchów naśladujących zwierzęta, najczęściej ptaka, małpy, tygrysa i węża.
4. Jakie korzyści płyną z uprawiania tai chi?
Regularne treningi tai chi działają pozytywnie na ciało i umysł:
- zwiększają elastyczność stawów,
- wpływają na poprawę funkcjonowania tkanki łącznej,
- wzmacniają mięśnie,
- rozluźniają stawy,
- obniżają poziom stresu,
- zmniejszają napięcie w ciele ćwicząego,
- pozwalają wyregulować oddech,
- działają regulująco na akcję serca,
- uczą prawidłowego oddychania przeponą,
- poprawiają kondycję,
- wspomagają leczenie chorób zwyrodnienia kręgosłupa,
- poprawiają koordynację ruchów,
- uczą koncentracji,
- działają uspokajająco,
- poprawiają równowagę,
- wpływają pozytywnie na nasz układ odpornościowy,
- poprawiają wytrzymałość organizmu,
- uczą efektywnego wykorzystywania ciała,
- wykazują działanie pozytywne na układ trawienny,
- przyspieszają metabolizm.
To, jak będzie wyglądał trening tai chi zależy od jego celu. Jeśli tai chi jest traktowane jako sztuka walki, będzie uczył samoobrony, uników, kopnięć i ciosów. Jeśli nacisk jest kładziony na aspekty zdrowotne tai chi, będzie to najprawdopodobniej ćwiczenie w grupie wykorzystujące powolne ruchy taoistycznego tai chi.
5. Wpływ tai chi na zdrowie
Tai-chi, jako system harmonijnych ruchów opracowany w starożytnych Chinach, może skutecznie walczyć z bólami reumatycznymi stawów. Naukowcy odkryli, że u pacjentów z artretyzmem, którzy zaczęli trenować tai-chi, już po 12 tygodniach od rozpoczęcia ćwiczeń bóle zmniejszały się o połowę. Tai-chi okazało się być bardziej skuteczne w zmniejszaniu bólu niż tradycyjne ćwiczenia rozciągające.
Naukowcy z Uniwersytetu w Massachusetts postanowili zbadać, jak tai-chi może wpływać na ból kolan spowodowany artretyzmem, z którym boryka się wiele osób w podeszłym wieku. W trakcie badań okazało się, że ból nie tylko nie przybierał na sile, ale znacznie się zmniejszał. Ponadto stwierdzono, że pacjenci łatwiej się poruszali, ich nastawienie do świata było bardziej pozytywne, a ogólna kondycja ulegała znacznej poprawie.
W podobnej grupie osób, której nie zaproponowano ćwiczenia tai-chi, a standardowy zestaw ćwiczeń rozciągających, osoby także czuły się lepiej, ale efekt nie był tak korzystny jak w przypadku grupy pierwszej – ból zmniejszył się jedynie o 20 proc.
– Więcej badań jest wymaganych, aby stwierdzić, jak tai-chi może wpływać również na pacjentów z innymi schorzeniami i chorobami. Na razie stwierdziliśmy jedynie, że może skutecznie walczyć z bólami spowodowanymi artretyzmem – mówią naukowcy.
W trakcie trwania badań poproszono pacjentów powyżej 65. roku życia, aby brali udział w 60-minutowych sesjach tai-chi dwa razy w tygodniu przez 12 tygodni. Równocześnie mieli ćwiczyć codziennie w domu, w 20-minutowych sesjach.
6. Trening z mieczem tai chi
Trening z użyciem miecza tai chi jest zarezerwowany dla zaawansowanych uczniów tego sportu. W przeszłości osoby uprawiające tai chi posługiwały się różnorodnymi narzędziami takimi jak włócznia, szabla lub miecz.
Trening opiera się początkowo na przyjmowaniu poszczególnych postaw, aby przez ćwiczenia złożone dojść do elementów walki. Miecz tai chi jest uważany na najpotężniejszą broń krótkiego zasięgu w tej sztuce walki. Jest stosunkowo krótki i lekki, jednocześnie śmiertelny w walce.
Dzisiaj miecz tai chi służy do demonstrowania szybkich i perfekcyjnych ruchów, które w walce są niebywale niebezpieczne dla przeciwnika. Trudność polega na tym, że władający mieczem musi utrzymać ciało i umysł w równowadze, przyjąć miecz tai chi jako przedłużenie ciała. Wyzwalana energia przechodzi od ziemi do stóp, przez nadgarstki, do miecza. Ciało, nie ramię, porusza ostrzem. Dla mistrzów tai chi różnica jest natychmiast dostrzegalna. Trening mieczem tai chi jest wymagający, może doprowadzić do samookaleczenia, dlatego nie jest dostępny dla początkujących.
