Emolienty - czym są i jakie funkcje pełnią w kosmetykach
Emolienty to jedna z trzech podstawowych grup kosmetycznych. Obok humektantów i protein, stanowi podstawę codziennego dbania o skórę i włosy. Ma szczególne znaczenie w pielęgnacji noworodków oraz osób zmagających się z suchą, szorstką, atopową skórą, skłonną do pojawiania się egzem i alergii. Ich działanie opiera się na łagodzeniu przykrych objawów i ochronie naskórka przed niszczeniem. Jak działają emolienty i jak szukać ich w kosmetykach?
1. Co to są emolienty?
Emolienty to dermokosmetyki, które wchodzą w skład niemal wszystkich produktów do pielęgnacji ciała i włosów. Cechują się dużą łagodnością i są przeznaczone do stosowania w przypadku wrażliwej skóry. Wykorzystuje się je także w pielęgnacji noworodków i dieci.
Można je znaleźć w takich produktach, jak:
- szampony i odżywki do włosów
- żele pod prysznic
- olejki do kąpieli
- emulsje do ciała
- balsamy, lotiony, kremy
- produkty do stylizacji włosów
- kosmetyki kolorowe.
Emolienty to obok protein i humektantów najważniejsza grupa kosmetyczna. To na nich opiera się skład większości kosmetyków. Każda z tych grup ma swoją funkcję. Proteiny odbudowują uszkodzenia, humektanty nawilżają i zapobiegają utracie wody, a emolienty natłuszczają i chronią naskórek przed uszkodzeniami. Zapobiegają także odparowani wilgoci i składników aktywnych.
2. Jak działają emolienty?
Głównym zadaniem emolientów jest ochrona wrażliwego naskórka przed działaniem czynników zewnętrznych, a także łagodzenie nieprzyjemnych dolegliwości skórnych. W dużej mierze zalicza się do nich naturalne tłuszcze roślinne - masła, olejki - a także silikony.
Naturalne oleje i masła są bogatym źródłem niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania kwasów Omega 3, 6 oraz 9. Emolienty utrzymują właściwą równowagę hydrolipidową i zabezpieczają naskórek przed wysuszeniem.
Emolienty powlekają skórę cienką, zwykle niewyczuwalną warstwą, która chroni przed działaniem szkodliwych czynników zewnętrznych, wzmacnia bariery lipidowe skóry i chroni przed nadmiernym wysuszaniem. Dodatkowo łagodzą podrażnienia i przyspieszają gojenie się mikrouszodzeń naskórka.
W przypadku kosmetyków do włosów, emolienty wygładzają i dociążają kosmyki, zapewniając im miękkość i zdrowy wzrost.
3. Dlaczego i kiedy warto stosować emolienty?
Emolienty znajdują się w składzie niemal wszystkich kosmetyków do pielęgnacji i makijażu. Warto sięgać po nie każdego dnia, ponieważ świetnie radzą sobie z suchą, wrażliwą skórą, pomagają łagodzić świąd i pieczenie, a do tego świetnie sprawdzają się w pielęgnacji włosów.
Po emolienty powinni sięgać w szczególności posiadacze skóry suchej, wrażliwej, skłonnej do alergii oraz atopii.
3.1. Emolienty w pielęgnacji dziecięcej skóry
Ze względu na swoje natłuszczające, łagodzące właściwości, produkty emolientowe sprawdzają się doskonale w pielęgnacji niemowlęcej skóry. Łagodne emulsje, balsamy i żele do mycia w bezpieczny, nieinwazyjny sposób usuwają zanieczyszczenia, jednocześnie nie naruszając wrażliwych barier ochronnych naskórka. Kremy emolientowe świetnie sprawdzają się do stosowania na całym ciele, a ponadto są idealnym remedium na oparzenia odpieluszkowe.
W przypadku dziecięcej skóry świetnie sprawdzają się także olejki i emulsje, któe wlewa się do wanny. Dzięki temu ciało jest wygładzone, naskórek zmiękczony, a podrażnienia znikają.
3.2. Emolienty w egzemach i atopowym zapaleniu skóry
Atopowe zapalenie skóry i skłonności do egzemy to prawdziwe utrapienie. Dotyka nie tylko dzieci, ale także osoby dorosłe. Podrażnienia, nieestetyczne, łuszczące się plamy i swędzenie całego ciała to tylko niektóre z dolegliwości.
Osoby z atopową skórą bardzo często zmagają się z uczuleniami kontaktowymi (wystarczy, że użyją nowego proszku do prania lub umyją naczynia bez zakładania rękawic ochronnych). Z tego powodu kosmetyki na bazie emolientów sprawdzają się doskonale.
W przypadku wrażliwej, atopowej skóry nie ma miejsca na pachnące, kolorowe kosmetyki, ponieważ użyte w nich barwniki i substancje zapachowe mogą jeszcze bardziej podrażnić naskórek. Takim osobom zaleca się używanie mocno emolientowych emulsji do mycia ciała, olejków do kąpieli oraz gęstych balsamów, które powlekają całą skórę ochronną warstwą.
4. Emolienty w pielęgnacji włosów
Każda fanka lub fan pielęgnacji włosów zna pojęcie "PEH". Jest to równowaga między ilością protein, humektantów i emolientów w codziennej pielęgnacji włosów. To wbrew pozorom niełatwa sztuka, a drobny nadmiar jednego ze składników może sprawić, że włosy będą spuszone albo wręcz przeciwnie - oklapnięte i wizualnie tłuste.
Funkcją emolientów w kosmetykach do włosów jest przede wszystkim ich wygładzanie i dociążanie. Dlatego właśnie nie można z nimi przesadzać. Powlekają one każdego włosa ochronną warstwą, która hamuje odparowanie wilgoci i składników aktywnych spod łuski. Sprawiają dodatkowo, że włosy są sypkie, lśniące, gładkie i miękkie w dotyku.
Emolienty są także głównym składnikiem olejków do zabezpieczania końcówek, sprayów termoochronnych i produktów do stylizacji włosów.
5. Jak szukać emolientów w składzie kosmetyków?
Emolienty pojawiają się w kosmetykach pod różnymi nazwami. Ich rodzajów jest mnóstwo, a dzielą się przede wszystkim na masła, oleje, silikony i alkohole tłuszczowe.
W kosmetykach zwykle przeważają alkohole tłuszczowe. Znajdują się najczęściej na początku składu, a ich działanie opiera się na powlekaniu skóry i włosów ochronną warstwą. Są to między innymi:
- cetyl alcohol
- cetearyl alcohol
- lauryl alcohol
- decyl alcohol
Choć słowo "alcohol" w składzie budzi mnóstwo lęków, należy pamiętać, że alkohole tłuszczowe nie mają działania wysuszającego i są w pełni bezpieczne dla skóry i włosów, choć oczywiście w nadmiarze mogą obciążyć kosmyki i zapchać skórę.
Kolejną grupą są oleje i masła, których główna funkcja to natłuszczanie, łagodzenie podrażnień i głęboka regenracja. Znajdziemy je pod nazwą:
- Cocos Nucifera Oil (olej kokosowy),
- Helianthus Annuus Seed Oil (olej słonecznikowy),
- Olea Europaea Fruit Oil(oliwa z oliwek),
- Prunus Amygdalus Dulcis /Sweet Almonds/ Oil (olej ze słodkich migdałów),
- Cera Alba (wok pszczeli),
- Lanolin (lanolina),
- Butyrospermum Parkii Butter (masło shea, inaczej karite),
- Theobroma Cocoa Seed Butter (masło kakaowe).
W tej grupie znajdują się także tzw. oleje mineralne, które również zostały owiane złą sławą, jako pochodne ropy naftowej. Rzeczywiście, stosowane w dużej ilości na twarz mogłyby wywołać efekt komedogenny, czyli zapchać pory i wywołać wysyp niedoskonałości.
Ważna informacja
Emolienty, w szczególności oleje mineralne i silikony, mają tendencję do nadbudowywania się na skórzę i włosach, dlatego muszą być regularnie, dokładnie domywane. Raz na jakiś czas warto sięgnąć po złuszczający peeling i wykonać go na ciele oraz skórze twarzy. W przypadku włosów sprawdzają się mocne detergenty (np. SLES, SLS raz w tygodniu) oraz tzw. chelatowanie, czyli oczyszczenie skóry głowy i włosów z osadu mineralnego, który tworzy się między innymi na skutek działania twardej wody. Nie można zapominać także o peelingach trychologicznych.
Niemniej jednak w przypadku działania na ciało czy włosy, oleje mineralne mają funckję ochronną. Powlekają naskórek lub kosmyki włosów i chronią przed działaniem czynników zewnętrznych. Są to jednak składniki, które mogą uczulać, dlatego przed zastosowaniem konkretnego kosmetyku warto przeprowadzić próbę uczuleniową na małym fragmencie skóry. Oleje mineralne znajdziemy m.in. pod nazwą:
- Paraffinum Liquidum
- Isoparaffin,
- Vaseline,
- Petrolatum.
Ostatnią grupą są silikony, które nadają kosmetykom właściwą konsystencję, a na skórze wykazują działanie ochronne. Nie nawilżają, nie regenerują, ale zapobiegają utracie wilgoci i chronią przed wypłukiwaniem się składników aktywnych. Są to przede wszystkim:
- Cetyl dimethicone,
- Stearoxy dimethicone,
- Stearyl dimethicone,
- Trimethylsiloxysilicate,
- Amodimethicone/Dimethicone Copolyol,
- Dimethiconol,
- EG/PPG-20/15 Dimethicone,
- PEG-12 Dimethicone,
- PEG-7 Amodimethicone,
- Cyclopentasiloxane.
