Zabiegi fizykoterapeutyczne
Fizykoterapia to zabiegi, które wykorzystują zjawiska fizyczne, np. prąd, światło, magnetyzm, niską temperaturę, dzięki temu proces biologiczny w tkankach zostaje pobudzony. Bardzo często jest stosowana po urazach, ponieważ fizykoterapia likwiduje ból, obrzęki i stany zapalne.
1. Rodzaje zabiegów fizykoterapeutycznych
Jest kilka typów zabiegów fizykoterapii, a należą do nich zabiegi laserowe, zabiegi z użyciem prądu, zabiegi światłolecznictwa, ultradźwięki oraz pola magnetycznego.
1.1. Zabiegi laserowe
Jednym z zabiegów fizykoterapii jest laser. Fizykoterapia ta należy do najskuteczniejszych zabiegów przeciwzapalnych. Znalazł on zastosowanie w wielu gałęziach medycyny. W rehabilitacji ten zabieg stosuje się najczęściej w leczeniu takich schorzeń jak: nerwobóle, mięśniobóle, zmiany zwyrodnieniowe i zespół cieśni nadgarstka. Fizykoterapia ta należy do najskuteczniejszych zabiegów przeciwzapalnych tkanek miękkich, stawów i tkanek okołostawowych w stanach przewlekłych i podostrych. Ma szerokie zastosowanie w stomatologii, w ortopedii – złamania, skręcenia, krwiaki, a także uszkodzenia tkanki łącznej i torebek stawowych. Stosowany jest u osób cierpiących na schorzenia reumatologiczne i ostrogi piętowe. Chore miejsce może być naświetlane w dwojaki sposób: sondą laserową, która swoim kształtem przypomina długopis, lub laserem-skanem. Wykorzystując światło laserowe o niskim natężeniu do tzw. biostymulacji laserowej, możemy dostarczyć do tkanek i komórek dodatkową energię wspomagając naturalne procesy regeneracyjne organizmu i przyspieszając gojenie. Pacjent i terapeuta mają podczas zabiegu założone specjalne okulary chroniące oczy przed szkodliwym promieniowaniem wiązki lasera.
1.2. Zabiegi z użyciem prądu
Fizykoterapia to również zabiegi z użyciem prądów: stałego i impulsowego małej i średniej częstotliwości. Do pierwszej grupy należy galwanizacja oraz jonoforeza, gdzie wprowadza się do tkanek jony leków. Znajdują zastosowanie przy nerwobólach, zespołach bólowych w przebiegu choroby zwyrodnieniowej stawów i kręgosłupa. Do drugiej grupy prądów o małej częstotliwości należą :elektrostymulacja, diadynamik, TENS oraz prądy Traberta. Zabiegi wykorzystujące natomiast prąd impulsowy średniej częstotliwości to: prądy interferencyjne Nemecka i prądy Kotza. Miejsce na ciele, które będzie poddane zabiegowi powinno być odsłonięte, a skóra czysta i odkażona. Należy usunąć wszystkie metalowe elementy z pola zabiegowego. Fizykoterapii z użyciem prądów nie mogą być poddawane osoby z zaburzonym czuciem, nowotworami oraz metalowymi elementami w ciele. Pacjent podczas zabiegu odczuwa delikatne mrowienie, a po zabiegu może utrzymywać się odczyn, spowodowany rozgrzaniem tkanek.
1.3. Ultradźwięki w rehabilitacji
Kolejnym rodzajem fizykoterapii są ultradźwięki. Stosuje się je na chore kończyny (mają działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe). Za pomocą ultradźwięków rozbija się złogi, np. kamienie nerkowe i żółciowe (takie leczenie wykracza poza fizykoterapię). Przez specjalną głowicę, która pobudzana jest elektrycznie, na tkanki przenosi się falę mechanicznych wibracji. Przeprowadza się masaż leczniczy, jest więc rodzajem mechanoterapii. Można stosować ultradźwięki z połączeniem wprowadzenia do ustroju leków i maści, wówczas zabieg nazywany jest fonoforezą. Związki chemiczne dodaje się do substancji sprzęgającej lub stosuje zamiast niej bezpośrednio na skórę. Przez to zabieg przypomina tradycyjne USG (tylko bez monitora).
1.4. Pole magnetyczne a fizykoterapia
W fizykoterapii wykorzystuje się również pole magnetyczne. Istnieją dwa rodzaje: Terapuls i Curapuls lub Megatronic i Alfatron – nazwy oznaczają urządzenia, którymi wykonuje się zabieg. Pierwsze z nich działa łagodząco i przeciwbólowo, ponieważ generuje pole elektromagnetyczne. Dzięki elektrodzie można objąć powierzchnię ciała o przekątnej 30 cm. Emitowane fale wnikają głęboko i wywołują przekrwienie komórek – pacjent odczuwa ciepło. Drugi rodzaj urządzeń wytwarzających pole magnetyczne stosuje się przy zapaleniu narządów jamy brzucha, przy problemach z nieutrzymywaniem moczu, a także w niektórych schorzeniach neurologicznych i ortopedycznych. W środku obudowy znajduje się chora część ciała. Obudowa to pętla z cewką, która wytwarza pole magnetyczne o niskiej częstotliwości. Pacjent nic nie odczuwa i jest poddawany zabiegowi od 15 minut do godziny. Nie musi się specjalnie rozbierać do tego naświetlania, ale ważne jest to, aby odzież nie zawierała żadnych metalowych części.
2. Jak wyglądają zabiegi fizykoterapeutyczne?
Idąc ze skierowaniem na zabiegi jesteśmy pełni obaw, nie wiemy, co nas czeka, jak się powinniśmy przygotować do fizykoterapii i czy będziemy czuć ból. Nie musimy się bać, fizykoterapia to nic strasznego. W trakcie zabiegu leżymy na specjalnym łóżku. Jesteśmy otoczeni kabelkami, a chorych miejsc na naszym ciele dotykają różne przyrządy. Fizykoterapia nie boli, nie wywołuje nieprzyjemnych reakcji, niektórzy odczuwają ciepło lub mrowienie. Jednak czasem zdarza się, że pacjent poddany zabiegowi fizykoterapii odczuwa jakieś dolegliwości. Nie są one groźne dla zdrowia, to tylko zwyczajna reakcja organizmu na nieznany do tej pory bodziec. Po pewnym czasie wszelkie problemy ustają i widać efekty fizykoterapii. Szczególnymi przypadkami są odczucia pieczenia, ból. Trzeba je zgłosić lekarzowi prowadzącemu zabieg. Niekiedy na skutek naświetlania, w miejscu, gdzie działała elektroda, widać zaczerwienienie – jest to reakcja prawidłowa i nie ma się czym przejmować, odczyn zniknie w ciągu godziny. Zazwyczaj specjalista daje nam skierowanie na dziesięć zabiegów. Po nich często zalecana jest kinezyterapia na sali gimnastycznej pod okiem fizjoterapeuty.