Pokrzywka alergiczna - przyczyny, objawy i leczenie
Pokrzywka alergiczna jest chorobą, nazwa której nawiązuje do charakterystycznych dla niej zmian skórnych. Pojawiające się bąble przypominają bowiem ślady po poparzeniu pokrzywą. Są zwykle bezbolesne, choć mogą swędzieć. Bywa, że towarzyszą im objawy ogólnoustrojowe. Czy pokrzywka jest niebezpieczna? Jakie są jej przyczyny.
1. Co to jest pokrzywka alergiczna?
Pokrzywka alergiczna jest jedną z postaci alergii skórnej, która powstaje na przykład po zetknięciu się skóry z alergenem lub w reakcji organizmu na jakiś pokarm lub lek.
Jej objawem są pojawiające się na skórze bąble, które przypominają ślady pojawiające się po kontakcie z pokrzywą. Stąd jej nazwa.
Ze względu na przyczynę pokrzywka na ciele dzieli się na:
- pokrzywkę samoistną (ostrą i przewlekłą),
- pokrzywkę indukowaną.
Najczęściej występuje pokrzywka ostra, która trwa krócej niż 6 tygodni. Zwykle jest wywołana alergią lub lekami.
Rzadziej obserwuje się pokrzywkę przewlekłą, która trwa dłużej niż 6 tygodni. W jej przypadku trudniej jest ustalić przyczynę zmian.
2. Objawy pokrzywki alergicznej
Objawem pokrzywki, jak wspomniano, jest pojawienie się na skórze bąbli pokrzywkowych. Jak wyglądają? Są:
- dobrze ograniczone, otoczone przez zaczerwienioną skórę (rumień). Charakterystyczne jest, że przy ucisku bledną,
- swędzące, czasem bolesne, powodujące parestezje. To uczucie mrowienia, drętwienia, pieczenia,
- porcelanowobiałe lub różowe,
- wyniosłe ponad powierzchnię skóry,
- o różnych kształtach i rozmiarach. Mogą się zlewać, tworząc różne kształty i zajmować różną powierzchnię skóry. Mogą występować na całym ciele.
Często u chorych na pokrzywkę obserwuje się dermatografizm. Wówczas bąble pokrzywkowe pojawiają się w miejscach narażonych na niewielki uraz.
U niektórych osób występuje także tak zwany obrzęk naczynioruchowy, który dotyczy tkanek podskórnych (ust, powiek, rąk, stóp). Zmiany powstają nagle i samoistnie mogą ustępować do 24 godzin bez pozostawienia jakiegokolwiek śladu.
Objawy pokrzywki przewlekłej mogą występować codziennie lub okresowo. Pokrzywce i alergii mogą towarzyszyć objawy ogólne, takie jak ból głowy, nudności, wymioty, biegunka, gorączka, uczucie zmęczenia, utrata apetytu czy katar.
3. Przyczyny pokrzywki
Pokrzywka alergiczna to choroba skóry związana z rozszerzeniem i zwiększeniem przepuszczalności naczyń krwionośnych.
Odpowiada za nią reakcja IgE-zależna i wydzielanie substancji z tak zwanych komórek tucznych (zwłaszcza histaminy, która jest główną przyczyną powstawania bąbli, zaczerwienienia, obrzęku i świądu skóry.
Za pojawienie się pokrzywki u dziecka czy dorosłego najczęściej odpowiadają:
- alergeny wziewne i kontaktowe, takie jak pyłki roślin, sierść zwierząt, środki chemiczne,
- pokarmy, na przykład jaja, orzeszki ziemne, mleko krowie, owoce morza, truskawki,
- leki, takie jak choćby penicylina czy aspiryna,
- dodatki do żywności na przykład glutamin sodu, barwniki,
- jad owadów po użądleniu pszczoły, osy, komara czy mrówki.
Pokrzywka może mieć charakter nie tylko alergiczny, ale i niealergiczny. To pokrzywka fizykalna. Choroba jest diagnozowana także u chorych z zakażeniami, nowotworami, chorobami autoimmunologicznymi.
4. Diagnostyka i leczenie pokrzywki alergicznej
Co robić, gdy pojawią się objawy pokrzywki alergicznej? Przede wszystkim zażyć lek przeciwhistaminowy, które zmniejsza świąd skóry i powoduje zanikanie bąbli pokrzywkowych. Warto zgłosić się do lekarza.
Gdy pojawi się obrzęk naczynioruchowy podaje się glikokortykosteroid. Jeżeli pokrzywce towarzyszą niepokojące objawy (zawroty głowy, nudności i wymioty czy duszność) wskazujące na obrzęk naczynioruchowy lub wstrząs anafilaktyczny, co stanowi zagrożenie życia, trzeba natychmiast wezwać pogotowie ratunkowe. Jeśli choremu przepisano adrenalinę, należy mu ją podać.
Szczególnie niebezpieczna jest pokrzywka alergiczna obejmująca język, gardło i krtań, ponieważ może prowadzić do problemów z oddychaniem, a nawet do zatrzymania akcji serca.
Diagnostyka pokrzywki przewlekłej obejmuje:
- testy skórne,
- badanie poziomu IgE we krwi,
- oznaczenie OB lub CRP,
- morfologię krwi z rozmazem,
- próby wątrobowe.
Jak pozbyć się pokrzywki alergicznej? Podstawą leczenia jest unikanie czynnika wyzwalającego (alergenu), jeśli został zidentyfikowany. W razie pokrzywki pokarmowej konieczne może być zastosowanie diety eliminacyjnej.
Pokrzywka alergiczna – leczenie domowe
Pokrzywkę alergiczną można leczyć domowymi sposobami. Pomogą okłady z lodem lub zimną wodą, a także kompresy z wyciągu z cebuli, rumianku lub aloesu.
Pomocny jest napar z pokrzywy oraz soda oczyszczona czy krochmal dodawane do kąpieli (łagodzą świąd).
