Ćwiczenia redresyjne
Ćwiczenia redresyjne to rodzaj ćwiczeń stosowanych w fizjoterapii w celu powiększenia zakresu ruchu w stawie. Są to ćwiczenia bierne, wykonywane przez terapeutę z pewną siłą zewnętrzną bez udziału chorego, w celu przezwyciężenia pewnego oporu tkankowego. Cechą typową dla tych ćwiczeń jest potrzeba wejścia w granicę bólową pacjenta. Ćwiczenia redresyjne nie mogą być stosowane u osób z ograniczeniem ruchomości stawu spowodowanym urazem.
1. Kiedy ćwiczenia redresyjne są konieczne?
Redresja jest konieczna w celu likwidacji określonych ograniczeń ruchowych w stawach. Efektywność tej metody leczenia zależy od dwóch czynników: rodzaju zablokowania ruchomości stawowej i jej przyczyny oraz odporności pacjenta na ból w stawie. Przyczynę i lokalizację tkankową omawianej dysfunkcji trzeba znać, by niepotrzebnie nie narażać ćwiczonych osób na ból.
Cel ćwiczeń redresyjnych:
- uzyskanie pełnej biernej ruchomości stawów,
- poprawa ruchomości w możliwym do wyćwiczenia zakresie,
- przygotowanie stawu do rekonstrukcyjnego zabiegu chirurgicznego.
Przeciwwskazania do ćwiczeń redresyjnych:
- określa lekarz,
- kiedy prawidłową ruchomość w stawie można uzyskać poprzez ćwiczenia czynne wolne oraz stałe posługiwanie się chorą kończyną przy wykonywaniu codziennych czynności.
2. Na czym polegają ćwiczenia redresyjne?
Rozciąganie – zwane redresją – są to ćwiczenia służące do zniesienia przykurczu tkanki miękkiej okołostawowej lub mięśni; do rozciągania używa się odpowiedniej siły, wykonuje się działanie dźwigni(im dłuższe ramię dźwigni, tym mniejszej siły trzeba użyć do wykonania ćwiczeń). Użycie zbyt dużej dźwigni może powodować uszkodzenie stawów, a nawet złamanie kości, zwłaszcza słabo uwapnionej. Czynność jest wykonywana przez terapeutę i polega na rozciąganiu przykurczy tkanki miękkiej, dzięki wykorzystaniu siły własnych mięśni. Potęga ćwiczenia musi być dawkowana indywidualnie, przekraczając granicę bólu stawów. Przez cały czas ćwiczenia terapeuta powinien mieć kontakt z pacjentem i obserwować jego reakcje.
W czasie redresji należy odciągać od siebie kości tworzące staw. Rozluźnienie mięśni ma miejsce po każdym rozciąganiu stawów i przerwie. Niekiedy chory może sam wykonywać ćwiczenia poprzez czynne napinanie mięśni.
Jak wykonywać ćwiczenia redresyjne?
Przed ćwiczeniami na zalecenie lekarza można podać tabletki przeciwbólowe. Podania leków wymagają czasami pacjenci, którzy mają bardzo niski próg bólu.
Czynności, które terapeuta prowadzi, muszą być zdecydowane, a pacjent powinien utrzymywać z nim kontakt wzrokowy.
Ruch powinien być ćwiczony w jednej płaszczyźnie.
Podczas wykonywania ćwiczeń redresyjnych wskazane jest „odciąganie” powierzchni stawowych.
Tempo ćwiczeń powinno być bardzo wolne, pozwalające choremu na adaptację bólu.
Przerwy między kolejnymi ćwiczeniami należy wykorzystać na rozluźnienie mięśni, np. przez masaże.
Należy nawiązać kontakt z chorym, który powinien mieć zaufanie do terapeuty i informować go o nasileniu bólu stawów.
Ćwiczenia redresyjne warto kończyć serią ćwiczeń czynnych w odciążeniu w szybkim tempie, po to, aby utrwalić efekt redresji. Po tych ćwiczeniach, po odpoczynku należy wykonać ćwiczenia czynne wzmacniające układ mięśniowy.