Czy antyperspiranty są szkodliwe dla zdrowia i powodują raka?
Antyperspiranty to powszechnie znane produkty kosmetyczne, których głównym zadaniem jest ograniczenie nadmiernej potliwości. Istnieją spekulacje, że mogą one mieć negatywny wpływ na stan zdrowia człowieka. Czy rzeczywiście regularne stosowanie antyperspirantu może zagrażać zdrowiu?
1. Co to jest antyperspirant?
Antyperspirant to nic innego jak kosmetyk zapobiegający poceniu, poprzez zmniejszenie wydzielanie potu. Zarówno antyperspiranty, jak i blokery potu powodują zatkanie przewodu wprowadzającego w obrębie gruczołu potowego.
W składzie tego typu kosmetyków znajdziemy substancje aktywne takie jak sole glinowo-cyrkonowe czy chlorek glinu.
Wymienione substancje są w stanie wnikać do kanalików gruczołów potowych, a w trakcie procesu krystalizacji utworzyć czop, który ogranicza wydzielanie potu. Antyperspiranty mogą różnić się od siebie, w zależności od danego stężenia substancji aktywnych. Nie powodują one stałego zablokowania kanalików. Ich działanie jest tymczasowe. Kosmetyki te wykazują zdolność do ograniczenia wydzielania potu w obrębie danego obszaru ciała i mogą działać np. przez kilkanaście godzin.
2. Jakie substancje zawiera antyperspirant?
Substancjami zawartymi w antyperspirantach są zazwyczaj związki glinu lub sole glinowo-cyrkonowe. Ich obecność może być zaznaczona następującymi określeniami: Aluminium Zirconium Tetrachlorohydrex Gly, Aluminium Chlorhydrate. Oprócz tego, w składzie antyperspirantów znaleźć możemy również ekstrakty roślinne, metale srebra, metale cynku, metale miedzi, substancję o nazwie triclosan czy glikole.
Substancje te ze względu na swoje właściwości bakteriobójcze ograniczają rozwój mikroorganizmów naturalnie bytujących na naszej skórze, które metabolizując pot, wydzielają produkty uboczne o nieprzyjemnym zapachu.
3. Czy antyperspiranty powodują raka?
Czy antyperspiranty powodują raka? Kilka lat temu pojawiły się niepokojące informacje na temat zależności między stosowaniem antyperspirantów a zwiększonym ryzykiem raka piersi.
Donoszono, że kosmetyk ten uniemożliwia oczyszczanie organizmu z toksyn, w wyniku czego dostają się one do węzłów chłonnych, gdzie prowadzą do powstawania zmian neoplastycznych i rozwoju nowotworów. Pojawiły się również podejrzenia, że stosowanie antyperspirantu może zwiększyć ryzyko choroby Alzheimera.
Substancją obwinianą o rakotwórcze właściwości jest zawarty w antyperspirancie związek chemiczny na bazie glinu. To właśnie ta substancja aktywna czasowo zatyka gruczoły potowe i zapobiega poceniu się. Według badań, większość przypadków raka piersi dotyczy górnych, zewnętrznych obszarów piersi – miejsc w okolicy pach, które mają kontakt z antyperspirantem.
Substancje zawarte w antyperspirancie, w tym glin, wnikają przez skórę, szczególnie gdy jest ona podrażniona po goleniu. Związki te miałyby wchodzić w reakcje z DNA i inicjować zmiany o charakterze nowotworowym. Miałyby również wpływać na działanie estrogenu – hormonu, który ma związek ze wzrostem komórek raka piersi.
Pomysł, że antyperspirant może powodować raka piersi jest tym bardziej niepokojący, że na nowotwór ten choruje aż co ósma kobieta. Jest to jednak tylko teoria, która nie ma oparcia w żadnych badaniach naukowych. Chociaż w tkance piersi wykryto pewne składniki antyperspirantu, nie ma dowodu, iż mogą one wywoływać raka. Po porównaniu wyników badań kobiet z rakiem piersi i kobiet zdrowych okazało się, że stosowanie antyperspirantu nie wpływa na ryzyko rozwoju tej choroby nowotworowej.
4. Antyperspirant a choroba Alzheimera
W latach 60. naukowcy wykryli wysoki poziom glinu w mózgu osób cierpiących na chorobę Alzheimera. Badanie wzbudziło wątpliwości co do bezpieczeństwa stosowania aluminiowych naczyń, garnków i puszek. Kolejne badania wykluczyły jednak glin jako przyczynę choroby Alzheimera.
Ponadto naukowcy podkreślają, że glin z antyperspirantów zazwyczaj nawet nie wnika do organizmu, nie wspominając już o mózgu. Sole glinu zawarte w antyperspirancie nie działają wewnątrz ciała. W kontakcie z wodą zawartą w pocie dochodzi do reakcji chemicznych, w wyniku których gruczoł potowy zatyka się. Nawet przy podrażnieniach po goleniu ilości glinu, jakie mogą przedostać się przez skórę są tak niewielkie, że nie mogą stanowić zagrożenia dla zdrowia.
5. Antyperspirant a choroby nerek
Wiele lat temu osoby poddawane dializom leczono za pomocą farmaceutyku zawierającego glin, zmniejszający wysoki poziom fosforu w organizmie. Ze względu na to, że ich nerki nie funkcjonowały prawidłowo, organizm nie był w stanie dostatecznie szybko pozbywać się glinu, który zaczynał się nadmiernie gromadzić. Naukowcy zauważyli, że dializowani pacjenci z wysokim poziomem glinu w organizmie byli bardziej narażeni na rozwój demencji.
W rezultacie na antyperspirantach pojawiły się informacje, iż osoby cierpiące na choroby nerek powinny skonsultować stosowanie tych kosmetyków z lekarzem. Jednakże ostrzeżenie to jest skierowane wyłącznie do pacjentów, których funkcja nerek jest niższa niż 30%. W rzeczywistości niemożliwe jest wchłonięcie takich ilości glinu, które mogłyby uszkodzić nerki – „o ile nie pryskasz antyperspirantem do ust” – uspokaja Leslie Spry z National Kidney Foundation.
6. Mity na temat stosowania antyperspiranów
Istnieje wiele mitów na temat stosowania antyperspirantów. Przeciwnicy zarzucają producentom antyperspirantów, że zawarte w kosmetykach parabeny mogą doprowadzić do rozwoju choroby nowotworowej piersi. Niektóre osoby twierdząś również, że istnieje istotny związek między stosowaniem antyperspirantów a zwiększonym współczynnikiem zapadalności na chorobę Alzheimera.
W rzeczywistości nie istnieją dowody naukowe, które potwierdzałyby związek pomiędzy stosowaniem antyperspirantu a rakiem piersi czy chorobą Alzheimera. Etiologia tych chorób jest bardzo złożona i nie ma takiej możliwości, aby substancje kosmetyczne zawarte w antyperspirantach brały udział w tych mechanizmach.
Antyperspiranty są kosmetykami w pełni bezpiecznymi dla naszego zdrowia. Mówią o tym liczne badania laboratoryjne. W większości z nich nie ma ani konserwantów, ani parabenów.
Osoby stosujące antyperspiranty nie powinny mieć wątpliwości co do bezpieczeństwa stosowania tych produktów. W momencie potwierdzenia niekorzystnego działania tych preparatów kosmetycznych, zostałyby one z pewnością już dawno wycofane z rynku kosmetycznego.
Na chwilę obecną nie zostały stwierdzone jakiekolwiek powiązania pomiędzy stosowaniem antyperspirantów a wzrostem ryzyka zachorowania na raka piersi czy Alzheimera.
