Skwalen i skwalan - charakterystyka, różnice, źródła, właściwości lecznicze

Skwalen to związek, który jest składnikiem płaszcza lipidowego ludzkiej skóry. Mimo, że występuje on naturalnie w naszym organizmie, warto zadbać o jego dodatkową suplementację. Prozdrowotne właściwości skwalenu były znane już setki lat temu. Japońskie gejsze wykorzystywały ten związek organiczny w swojej codziennej pielęgnacji. Skwalen hamuje procesy starzenia i wykazuje działanie antyoksydacyjne. Co jeszcze warto o nim wiedzieć?

1. Czym jest skwalen?

Skwalen (łac. Squalus) to bezbarwny węglowodór wielonienasycony o wzorze sumarycznym C30H50. Jego masa molowa wynosi 410,71 g/mol. Nazwa związku organicznego wywodzi się z łaciny i oznacza koleń, czyli gatunek rekina, który charakteryzuje się silnymi kolcami w płetwach grzbietowych.

Skwalen jest związkiem organicznym, który stanowi składnik płaszcza lipidowego skóry ludzkiej. Zdaniem specjalistów skwalen stanowi więcej niż dziesięć procent sebum w organizmie człowieka. Jest obecny w tłuszczu wątroby rekina, a także tkankach innych zwierząt oraz roślin.

Skwalen wykazuje szereg wyjątkowych właściwości, m.in. przeciwutleniających, antybakteryjnych, a także przeciwgrzybiczych. Ten prozdrowotny związek organiczny był wykorzystywany już setki lat temu przez japońskie gejsze. Japonki stosowały go jako naturalny kosmetyk pielęgnacyjny.

2. Skwalan a skwalen

Skwalan to organiczny związek chemiczny, pochodny skwalenu - węglowodoru alifatycznego. Powstaje wskutek wysycenia wiązań chemicznych skwalenu, który ma działanie przeciwbakteryjne, przeciwgrzybiczne, chemoprewencyjne, a także opóźnia procesy starzenia.

Choć skwalan ma takie samo działanie, jest trwalszy. Nie rozpada się pod wpływem tlenu i promieniowania UV. Jest bezbarwnym i bezzapachowym lipidem.

Skwalen jest składnikiem ludzkiego sebum wydzielanego przez gruczoły łojowe. Tworzy na skórze filtr dający skórze ochronę przed czynnikami zewnętrznymi.

Ponieważ z wiekiem jego ilość w organizmie spada, warto stosować skwalan. Niewielkie ilości skwalenu znajduje się także w osoczu. Skwalen został odkryty w 1906 roku. Początkowo pozyskiwano go głównie z rekinów, dziś zarówno skwalen, jak i skawalan są produktami organicznymi.

Pochodzą głównie z surowców roślinnych, na przykład z trzciny cukrowej lub oliwek. W przemyśle kosmetycznym skwalan występuje zazwyczaj jako surowiec pochodzenia roślinnego – wytwarzany z oliwek lub trzciny cukrowej.

Substancja ma postać cieczy. Z uwagi na swoją konsystencję zaliczana jest do lekkich, suchy olejów. Jest naturalnym składnikiem kosmetyków. Można go również stosować w czystej postaci.

3. Źródła skwalenu

Skwalenu nie da się wyprodukować syntetycznie. Możemy znaleźć go w naturalnych olejach. Olej z wątroby rekina wykazuje największe stężenie tego związku.

Jakie są pozostałe źródła skwalenu? To przede wszystkim olej z nasion amarantusa (6300 mg na 100 g), oliwa z oliwek (685,5 mg na 100 g), a także olej z nasion dyni (890 mg na 100 g).

4. Właściwości lecznicze skwalenu

Właściwości lecznicze skwalenu:

• wykazuje działanie przeciwzapalne,
• wspiera układ odpornościowy człowieka,
• wykazuje działanie antybakteryjne,
• działa przeciwgrzybiczo,
• chroni organizm przed szkodliwymi wirusami,
• przeciwdziała chorobie wieńcowej (schorzenie niejednokrotnie nazywane jest chorobą niedokrwienną serca),
• redukuje poziom złego cholesterolu we krwi,
• wpływa pozytywnie na funkcjonowanie układu kostnego,
• przeciwdziała zaburzeniom pracy mitochondriów w wątrobie,
• przeciwdziała powstawaniu złogów żółciowych.

5. Właściwości skwalanu

Skwalan ma wiele cennych właściwości, z czego wynika jego wszechstronność i popularność. Działa przede wszystkim odżywczo i nawilżająco. Chroni skórę przed nadmierną utratą wody, odbudowuje płaszcz lipidowy, a także rozjaśnia cerę oraz poprawia jej elastyczność.

Stymuluje rotację komórek. Ponieważ wnika głęboko w skórę, ta staje się gładka, elastyczna, nawodniona. Substancja jest naturalnym antyoksydantem. Wykazuje działanie przeciwzapalne, łagodzi zmiany na skórze, wspiera proces gojenia się ran, zmniejsza widoczność blizn.

Ma działanie wygładzające, zmiękczające i regenerujące. Ponieważ łatwo wnika w skórę, pomaga w przenoszeniu substancji aktywnych w głąb skóry. Zarówno skwalan z oliwek, jak i skwalan z trzciny cukrowej, ma postać cieczy.

Z racji konsystencji zaliczany jest do lekkich, suchych olejów. Nie pozostawia tłustej warstwy. Nie zatyka ujść gruczołów łojowych i nie powoduje powstawania wyprysków czy zaskórników. To wszechstronny surowiec lipidowy.

Substacja jest też nośnikiem witamin A i E oraz koenzymu Q10. Można nią smarować twarz i szyję, używać do pielęgnacji skóry wokół oczu oraz ust. Ponadto skwalan jest wykorzystywany jako lubrykant - intymny żel nawilżający.

6. Jak stosować skwalan?

Skwalan można kupić jako oddzielny produkt w formie olejku. Jest prosty w użyciu. Warto zaopatrzyć się w butelkę z pipetą, by móc go precyzyjnie dozować. Substancja jako suchy olej jest lekka, hipoalergiczna i szybko się wchłania.

Wystarczy nałożyć ją na oczyszczoną, wilgotną i najlepiej stonizowaną skórę, po czym delikatnie wmasować. Skwalan można również dodawać do różnych olejków – w dowolnych proporcjach.

Ponadto kilkoma kroplami można wzmocnić działanie innych kosmetyków, na przykład płynów do kąpieli czy balsamów do pielęgnacji ciała. To wyjątkowo uniwersalny surowiec kosmetyczny. Kilka kropli substancji można użyć jako:

• serum do twarzy,
• olejową bazę pod makijaż,
• olejową wcierkę do włosów i skóry głowy,
• składnik kremu pod oczy,
• składnik balsamu do ciała,
• zmiękczający preparat do łokci i stóp,
• składnik kremów do rąk,
• utrwalacz do perfum.

Wystarczy kroplę skwalanu wetrzeć w miejsce stosowania perfum: w nadgarstki, szyję czy skórę za uszami i dopiero wtedy skropić się ulubionym zapachem.

7. Kosmetyki ze skwalanem

Skwalan można kupić w formie olejku, ale i znaleźć w wielu kosmetykach: kremach nawilżających, kremach na noc, serum czy kremach przeciwzmarszczkowych. Doskonale sobie radzi zarówno z pielęgnacją cery młodej, jak i dojrzałej.

Ten organiczny związek chemiczny jest idealny dla skóry wrażliwej, przesuszonej czy mieszanej, a także dojrzałej oraz takiej, która sprawia problemy (trądzik, przebarwienia, egzema, skóra atopowa, pękające naczynka. Po skwalan warto sięgać zawsze, bez względu na wiek. Dobrym pomysłem jest wykorzystanie go do pielęgnacji włosów czy paznokci.