Techniki judo
Techniki judo można podzielić na dwie kategorie. Rzuty – inaczej nage-waza – polegają na wytrąceniu przeciwnika z równowagi. Chwyty – katame-waza – to sposób obezwładnień partnera. Istnieje jeszcze trzecia, niedozwolona jednak w judo sportowym grupa technik – atemi waza, które polegają na agresywnych kopnięciach i uderzeniach. Judo to sport techniczny. Składa się z 99 technik podstawowych, które poznaje się wraz ze zdobywaniem kolejnych stopni szkoleniowych i mistrzowskich.
1. Rzuty w judo
Rzuty w judo są stosowane wówczas, gdy przeciwnik traci równowagę lub jest z niej wytrącony. Rzut wykonywany jest przeważnie przez zastawienie drogi (po której dąży przeciwnik, aby uzyskać równowagę) nogą, biodrami lub stopą, tak aby przez dalsze wychylenie rękami doprowadzić do upadku na plecy. Gdy przeciwnik jest sprowadzony do parteru, można potraktować go grupą technik obezwładnień.
Rzuty judo dzieli się ze względu na to, która część ciała jest odpowiedzialna za wykonanie:
- rzuty ręczne – te waza,
- rzuty biodrowe – koshi waza,
- techniki nożne – ashi waza,
- rzuty poświęcenia, kiedy samemu upada się, pociągając za sobą przeciwnika – yoku sutemi waza,
- rzuty poświęcenia, kiedy samemu upada się na plecy – ma sutemi waza.
2. Chwyty judo
Chwyty judo można podzielić na trzy podgrupy: trzymanie (osae-komi waza), dźwiganie (kansetsu waza) i duszenie (shime waza). Pierwsze z nich, jak sama nazwa wskazuje, polega na jak najdłuższym trzymaniu przeciwnika leżącego na macie z całkowitą kontrolą jego ruchów. Jeśli przeciwnika uda się utrzymać w ten sposób przez 25 sekund, zdobywa się punkt – ippon – i wygrywa się walkę judo.
Dźwiganie polega na wyłamywaniu i wykręcaniu (jedynie na staw łokciowy) oraz doprowadzaniu do sytuacji, która w samoobronie pozwoliłaby na unieszkodliwienie przeciwnika. Ten moment daje wygraną w judo.
Duszenie, tj. nacisk krawędzią przedramienia judoki na krtań lub tętnicę szyjną. Skuteczne wykonanie może doprowadzić do utraty przytomności. Dokonać można tego, odcinając dopływ krwi do mózgu lub powietrza do płuc poprzez uciskanie tętnicy szyjnej za pomocą rąk lub kołnierza przeciwnika. Dopuszcza się również duszenie nogami, lecz z pewnymi ograniczeniami.
W każdej z tych grup chwytów judo występują również obrony i kontrataki oraz kombinacje różnych elementów, m.in. trzymania judo. Techniki należące do kanonu nauczania judo, aczkolwiek zabronione w judo sportowym to: kani-basami, daki-age, kawazu-gake, do-jime oraz ashi-garami.
3. Zasady judo
Walka judo odbywa się na macie o wymiarach od 8 na 8 do 10 na 10 metrów. Czas trwania pojedynku wynosi 5 minut, lecz judo walka może być zakończona w sytuacji, gdy któryś z zawodników przytrzyma przeciwnika przez 25 sekund leżącego plecami na macie lub wykona dźwignię lub duszenie, które doprowadzi do poddania przeciwnika. Niechęć, tudzież niemożność dalszego kontynuowania walki judoka sygnalizuje sędziemu, klepiąc dłonią o matę lub dobrze widoczną swoją częścią ciała albo przeciwnika. W ostateczności może też zakrzyknąć „Mattia”. Każda z tych trzech sytuacji kończy się przyznaniem ipponu, który zawsze oznacza automatyczne zwycięstwo jednego z judoków.
W judo sportowym zabronione są następujące akcje:
- uderzenia i kopania,
- ataki na twarz przeciwnika,
- sprowadzenie do parteru siłą,
- uchwyt pistoletowy – trzymanie się wewnętrznej części rękawa przeciwnika,
- atakowanie innych stawów niż łokciowy,
- fałszywe ataki.
Za niedozwolone techniki lub chwyty judo, jak unikanie walki czy pasywność, zawodnik może dostać karę, która jest jednoznaczna z powiększeniem dorobku punktowego przeciwnika.