Chwyty judo
Chwyty judo obejmują bardzo różne techniki walki. Główny nacisk kładziony jest na rzuty w judo oraz na trzymania wykonywane zwykle w tzw. walce na parterze, czyli leżąc lub klęcząc na ziemi. Ale nie są to wszystkie możliwe chwyty judo: na treningach judo ćwiczy się także pady, obrony, ataki oraz kombinacje różnych technik. W judo sportowym niedozwolone są wszelkie uderzenia i kopnięcia. W judo trenuje się również kata, czyli pokaz chwytów judo bez przeciwnika.
1. Rodzaje chwytów w judo
Chwyty judo można ogólnie podzielić na trzy główne grupy:
- rzuty (nage-waza),
- obezwładnienia (katame-waza),
- uderzenia i kopnięcia (atemi-waza).
W judo tradycyjnym wykorzystuje się wszystkie trzy grupy technik judo. Judo sportowe zabrania wykorzystywania grupy trzeciej – uderzeń i kopnięć.
2. Rzuty w judo
Rzuty w judo stosuje się najczęściej, kiedy przeciwnik traci równowagę. Wtedy można wykorzystać sytuację i zablokować mu odzyskanie równowagi i rzucić nim o ziemię. Rzuty można wykonywać z wykorzystaniem różnych części ciała blokujących ruch przeciwnika. W zależności od tego, która część ciała jest „blokadą”, rzuty dzielimy na:
- rzuty ręczne (te-waza),
- rzuty biodrowe (koshi-waza),
- rzuty nożne (ashi-waza).
Przykładowym rzutem ręcznym jest uki-goshi. Aby go wykonać:
- prawą ręką chwyć prawą rękę przeciwnika,
- stań tyłem do przeciwnika, prowadząc rękę przeciwnika nad swoim ramieniem,
- szarpnięciem pociągnij przeciwnika do przodu na ziemię.
Inną techniką rzutów w judo są rzuty poświęcenia (sutemi-waza), gdzie judoka sam upada, pociągając za sobą przeciwnika.
3. Obezwładnienia, uderzenia i kopnięcia w judo
Obezwładnienia w judo stosuje się zazwyczaj przy walce w parterze, trzeba więc najpierw za pomocą rzutu lub ataku przewrócić przeciwnika na plecy. Obezwładnienia dzielą się na trzy techniki:
- trzymania (osaekomi-waza),
- dźwignie (kansetsu-waza),
- duszenia (shime-waza).
Trzymania to technika utrzymywania przeciwnika w jednej pozycji. Jeśli utrzymamy przeciwnika na ziemi przez 25 sekund, otrzymujemy punkt ippon i wygrywamy, jeśli krócej, możemy otrzymać inne rodzaje punktów, nie osiągając od razu zwycięstwa.
Dźwignie w walce sportowej judo stosowane są tylko na staw łokciowy. Jeśli judoka założy prawidłową dźwignię, przeciwnik zwykle się poddaje.
Duszenia obejmują nacisk na tętnicę szyjną za pomocą kołnierza przeciwnika, rąk lub nóg. W tym ostatnim przypadku istnieją ograniczenia, gdyż siła nóg mogłaby poważnie zagrozić przeciwnikowi. Przykładowym chwytem judo stosowanym do duszenia jest kataha-jime. Polega on na:
- unieruchomieniu uniesionej ręki przeciwnika ramieniem,
- chwyceniu przeciwnika za kołnierz,
- przytrzymywaniu drugą ręką głowy przeciwnika.
Nie można wypróbowywać takich chwytów judo na kimś samodzielnie! Mimo że chwyty judo są teoretycznie pozbawione chwytów niebezpiecznych, szczególnie duszenia mogą stanowić zagrożenie i nie należy ich wykonywać bez odpowiedniego przygotowania.
Uderzenia i kopnięcia (atemi-waza) nie są nauczane w sportowym judo. Zdarzają się w judo tradycyjnym oraz w trenowaniu kata, czyli pokazie technik bez przeciwnika.
4. Chwyty zabronione w judo
Chwyty i zachowania zabronione w judo to przede wszystkim:
- kopanie,
- uderzanie,
- atakowanie twarzy przeciwnika,
- zakładanie dźwigni na stawy inne niż łokciowy,
- noszenie biżuterii podczas walk.
Chwyty judo wykluczają jakiekolwiek uderzenia, można jedynie sprowadzić przeciwnika do parteru za pomocą rzutu i zmusić go do poddania się za pomocą odpowiedniego trzymania. Wyeliminowano w tej sztuce walki chwyty groźne dla przeciwnika. W samej walce bardzo ważne jest przestrzeganie zasad i etykieta – tak jak we wszystkich wschodnich sztukach walki.