Pięta Haglunda
Ból pięty jest barzo dokuczliwy w codziennym życiu, ponieważ utrudnia chodzenie. Jego przyczyną może być zwyczajne odbicie pięty podczas upadku czy zeskoku, rozwijająca się kurzajka podeszwowa czy choroba zwana piętą Haglunda. Choroba Haglunda po raz pierwszy została opisana w 1928 roku. Objawia się bólem okolic pięty i należy do grupy jałowych martwic kości. W chorobie Haglunda martwica dotyczy guza piętowego.
1. Choroba Haglunda
Choroba Haglunda dotyczy najczęściej dzieci w okresie skoku pokwitaniowego. Niekiedy związana jest z przeciążeniem stóp podczas wysiłku fizycznego. Głównym jej objawem jest silny ból pięty uniemożliwiający oparcie nogi o podłoże. Może wystąpić również obrzęk w okolicy guza piętowego. W ponad 60 proc. przypadków jest obustronna, czyli dotyczy dwóch pięt. Ból pojawia się w wyniku zaostrzenia kości piętowej na jej tylno-górnej powierzchni. Do pojawienia się objawów chorobowych przyczynia się m.in. uraz okolic pięty, noszenie za małych butów oraz intensywny trening biegowy. Chorobę Haglunda rozpoznaje się najczęściej u biegaczy, tancerzy oraz piłkarzy. Przyczyna deformacji kostnej nie jest znana. Wydaje się częstsza przy stopach płaskich. Na piętę Haglunda narażone są również kobiety w wieku 15–35 lat.
Pięta Haglunda objawia się bólem okolicy pięty. Dolegliwości spowodowane są zaostrzeniem tylnej części kości piętowej. Wystąpieniu objawów sprzyja najczęściej używanie zbyt ciasnych butów lub butów z twardym zapiętkiem, uraz okolicy pięty lub intensywny trening, szczególnie u początkujących. Objawy choroby: ból pięty, zgrubienie skóry, nasilenie objawów po zmianie butów na pełne, np. w zimie. Ból w okolicy pięty nie jest jednoznaczny z rozpoznaniem pięty Haglunda. Dokładne badanie oraz RTG jest konieczne dla prawidłowego postawienia diagnozy. Ważne jest wykluczenie zapalenia bądź uszkodzenia ścięgna Achillesa, mogącego być początkiem całkowitego jego zerwania.
2. Objawy pięty Haglunda
Do najbardziej charakterystycznych objawów choroby Haglunda należą:
silny, pulsacyjny ból pięty, ból po nałożeniu butów ze sztywnym napiętkiem, uszkodzenie lub zgrubienie skóry w bolesnym miejscu.
Ból pięty nie jest równoznaczny z rozpoznaniem tego schorzenia. Do postawienia dokładnej diagnozy konieczne jest przeprowadzenie badań klinicznych i wykonanie zdjęcia RTG. Niezwykle istotne jest wyeliminowanie podejrzenia zapalenia lub uszkodzenia ścięgna Achillesa. Nierzadko zdarza sie, że u pacjenta występuje kilka różnych zmian patologicznych, ewentualnie jedna prowadzi do kolejnych. U osób z zaostrzeniem tylno-górnej krawędzi kości piętowej może dojść do drażnienia ścięgna Achillesa lub jego kaletki głębokiej. Powstały w ten sposób stan zapalny po długim czasie może spowodować uszkodzenie ścięgna Achillesa. Martwica pięty przy chorobie Haglunda rozwija się nadzwyczaj rzadko.
3. Przyczyny bólu pięty
Ból pięty może być spowodowany wieloma czynnikami. Należą do nich:
- kurzajka podeszwowa na pięcie,
- odbicie pięty w wyniku zeskoku lub upadku,
- choroba Haglunda,
- martwica pięty,
- całkowite zerwanie ścięgna Achillesa,
- zapalenie ścięgna Achillesa,
- zapalenie kaletki głębokiej ścięgna Achillesa,
- częściowe uszkodzenie ścięgna Achillesa.
4. Leczenie choroby Haglunda
Istnieje kilka sposobów leczenia pięty Haglunda. Leczenie zachowawcze obejmuje fizjoterapię, noszenie wygodnego obuwia, zastrzyki z leków sterydowych do kaletki głębokiej w ścięgnie Achillesa, przyjmowanie niesterydowych leków o działaniu przeciwzapalnym oraz zmianę w wykonywanym wysiłku fizycznym. Podczas iniekcji leków sterydowych należy zachować ostrożność, ponieważ częste zastrzyki mogą przyczynić się do zerwania ścięgna Achillesa (zwłaszcza jeśli wykonywane są bez kontroli USG).
W leczeniu chirurgicznym stosuje się wycięcie z kości piętowej wyrośli kostnej. Zabieg ten nie jest jednak wolny od ryzyka powikłań – może dojść do osłabienia struktury kości piętowej, zerwania ścięgna Achillesa, nawrotu dolegliwości w wyniku niecałkowitego wycięcia zmiany, zaburzeń gojenia się skóry, uszkodzenia nerwu strzałkowego, pojawienia się nieestetycznej blizny lub bólu wokół blizny pooperacyjnej.
Niekiedy zamiast operacji otwartej wykonuje się endoskopowe usunięcie zmiany. W czasie takiego zabiegu dokonuje się dwóch niewielkich nacięć na skórze, przez które wprowadza się narzędzia służące do usunięcia wyrośli. Technika endoskopowa pozwala na dokładne wycięcie zmiany, redukcję bólu pooperacyjnego i zminimalizowanie blizn na skórze. Podczas zabiegu po znieczuleniu od pasa w dół pacjent leży na brzuchu. Czas trwania operacji wynosi do 90 minut. Pacjent spędza zwykle 1–2 dni w szpitalu, a po zabiegu może w krótkim czasie zacząć rehabilitację. Jeśli zabieg został przeprowadzony prawidłowo, dolegliwości bólowe ustępują aż u 90 proc. pacjentów.