Sorbitol – właściwości, działanie, zastosowanie i bezpieczeństwo
Sorbitol jest związkiem organicznym stosowany jako substancja słodząca i zagęstnik w produktach spożywczych i farmaceutycznych, ale i kosmetycznych. W produktach do pielęgnacji ciała może być używany jako składnik nawilżający i humektant. Wpływa również na walory kosmetyków i ich właściwości aplikacyjne. Co warto wiedzieć?
1. Co to jest sorbitol?
Sorbitol, znany również jako D-sorbitol, D-glucitol, sorbol i sorbit, to organiczny związek chemiczny z grupy cukroli, alkohol heksahydroksylowy. Został odkryty w dojrzałych owocach jarzębiny (Pyrus aucuparia). Obecnie jest otrzymywany syntetycznie w procesie uwodornienia glukozy w obecności niklu. Jego wzór to C6H8(OH)6.
W czym jest sorbitol? Substancja w naturze jest obecna w niektórych warzywach i wielu owocach. W większych stężeniach występuje na przykład w jabłkach, gruszkach, wiśniach, brzoskwiniach, morelach. W stężeniach mniejszych także w malinach, jagodach, truskawkach, cytrusach, bananach, porzeczkach, agreście, ananasach, kiwi. Co interesujące, w suszonych owocach stężenie związku jest nawet pięciokrotnie wyższe niż w produktach świeżych.
2. Zastosowanie i właściwości sorbitolu
Sorbitol jako stosowany jako dodatek do żywności E420 (jako substancja słodząca i utrzymująca wilgotność oraz zagęstnik. Odpowiada za utrzymanie ich wilgotności i tekstury).
Związek jest zaliczany do grupy półsyntetycznych środków słodzących. Traktuje się go jako substytut cukru w produktach o obniżonej zawartości kalorii. Sorbitol w jedzeniu można znaleźć w czekoladach, ciastkach, lodach, cukierkach, gumach do żucia, napojach bezalkoholowych, marmoladach, dżemach, przetworach mlecznych i w wielu napojów.
Właściwości fizykochemiczne sorbitolu są zbliżone do właściwości cukru. Substancja:
- jest białym proszkiem, choć może mieć formę płatków,
- ma słodki smak, ale zawiera mniej kalorii niż tradycyjny cukier,
- podczas kontaktu językiem wywołuje wrażenie chłodu,
- łatwo rozpuszcza się w wodzie,
- nie rozpuszcza się w alkoholu (w odróżnieniu od sacharozy),
- jest odporny na wysoką temperaturę, brązowienie nieenzymatyczne i hydrolizę.
Sorbitol odnajduje się także w produkcji detergentów, lakierów, żywic syntetycznych, środków farmaceutycznych. W lekach najczęściej jest substancją wiążącą wodę w preparatach doustnych oraz jako substytut cukru w syropach leczniczych.
Sorbitol w kosmetykach
Sorbitol znajduje również zastosowanie w przemyśle kosmetycznym. W produktach do pielęgnacji ciała może być używany jako składnik nawilżający i humektant, ponieważ ma zdolność do wiązania wody. Pomaga utrzymać odpowiedni poziom nawilżenia skóry (przyciąga wodę i pomaga utrzymać ją w skórze). Co ważne, również zmiękcza i wygładza skórę oraz włosy, poprawia ich elastyczność i gładkość.
Ponadto sorbitol utrzymuje i zachowuje wilgoć w produkcie kosmetycznym, zapobiega jego wysychaniu lub krystalizacji, wpływa na lepkość preparatu i jego właściwości aplikacyjne.
W jakich rodzajach kosmetyków najczęściej znajdziemy sorbitol? Właściwości substancji, przede wszystkim zdolność do wiązania wody sprawiają, że jest ona popularnym składnikiem produktów do pielęgnacji skóry, zwłaszcza tych przeznaczonych dla osób o skórze suchej lub wrażliwej. Działa przez przyciąganie wilgoci do skóry, co pomaga utrzymać jej nawilżenie i zapobiega przesuszeniu.
W kosmetykach sorbitol może być obecny w różnych produktach, takich jak kremy do twarzy, balsamy do ciała, szampony, odżywki do włosów, żele pod prysznic, pasty do zębów i inne produkty do higieny jamy ustnej. Poza tym może pełnić funkcję substancji pomocniczej w produktach kosmetycznych (stabilizator emulsji lub zagęstnik).
Można także kupić sorbitol w płynie i wzbogacać nim gotowe kosmetyki (kremu, płynu do mycia, szamponu czy odżywki do włosów) lub dodawać do kosmetyków DIY. Zastosowany w preparacie kosmetycznym pozostawia uczucie jedwabistości i gładkości.
3. Czy sorbitol jest szkodliwy?
Czy stosowanie sorbitolu ma jakieś potencjalne skutki uboczne? Okazuje się, że tak. Choć jest ogólnie uważany za bezpieczny do spożycia, a substancja stosowana wewnętrznie w niewielkich ilościach nie stanowi zagrożenia dla osób dorosłych, może być szkodliwa dla diabetyków i osób chorych na zespół jelita drażliwego.
Sorbitol w dużych dawkach nasila procesy fermentacyjne jelit i przyspiesza ich perystaltykę. Nadmierne spożycie może wywołać efekt przeczyszczający. Dlatego też zaleca się zachowanie umiaru w jego spożyciu.
Podobnie jak w przypadku spożywania sorbitolu, substancja obecna w produktach kosmetycznych (stosowana zewnętrznie) jest uznawana za bezpieczną, jednak nadmierna ekspozycja lub stosowanie produktów zawierających wysokie stężenia sorbitolu u osób szczególnie wrażliwych mogą spowodować podrażnienie skóry.
