Fibroblasty - budowa, podział, funkcje i wpływ na skórę
Fibroblasty to komórki skóry właściwej, które odpowiadają za produkcję kolagenu, elastyny i kwasu hialuronowego. To one decydują o elastyczności i wytrzymałości skóry. Niestety, im skóra starsza, tym fibroblasty stają się coraz mniej aktywne. Skutkuje to utratą nawilżenia i jędrności skóry. Co jeszcze warto o nich wiedzieć?
1. Co to są fibroblasty?
Fibroblasty to komórki skóry właściwej, odpowiedzialne za syntezę kolagenu, elastyny oraz kwasu hialuronowego. Włókna kolagenowe i elastynowe tworzą „rusztowanie dla skóry”.
Z kolei kwas hialuronowy wiąże w skórze wodę, co zapewnia jej optymalny poziom nawilżenia. Fibroblasty należą do grupy najliczniejszych komórek tkanki łącznej oraz struktur odpowiadających za elastyczność oraz wytrzymałość naskórka.
2. Budowa i podział fibroblastów
Fibroblasty wywodzą się z mezodermy, to jest środkowej warstwy komórek. Są podstawowym elementem budowy skóry właściwiej, która znajduje się pod naskórkiem. Jak jest zbudowany fibroblast? Komórka posiada jedno okrągłe lub owalne jądro komórkowe, zwykle z wyraźnym jąderkiem.
Aktywne fibroblasty mają szorstkie retikulum komórkowe, zaś komórki nieaktywne, zwane fibrocytami, są mniejsze i wrzecionowate. Retikulum jest zredukowane. Fibrocyt to komórka tkanki łącznej występująca jako zredukowana forma fibroblastu o mniejszej sprawności metabolicznej. Zarówno fibroblasty, jak i fibrocyty posiadają zdolność do ruchu.
3. Właściwości i funkcje fibroblastów
Do najważniejszych funkcji fibroblastów zalicza się:
- udział w tworzeniu substancji międzykomórkowej oraz innych włókien (produkują białka potrzebne do ich budowy),
- wydzielanie enzymów, takich jak stromelizyna i kolagenaza,
- syntezę proteoglikanów istoty podstawowej skóry,
- uczestnictwo w syntezie elastyny, kwasu hialuronowego oraz kolagenu.
Fibroblasty odnawiają się poprzez prosty podział, czyli w sposób bardzo podobny do bakterii. Niestety gdy wyczerpią limit podziałów, przestają się odnawiać. Zaczynają się starzeć. Tym samym fibroblasty, tak jak i inne struktury skóry, wraz z upływem czasu tracą swoje właściwości.
Stają się coraz mniej aktywne. Co to oznacza? Osłabieniu ulega proces odnowy komórek, ilość kwasu hialuronowego zmniejsza się, a włókna kolagenowe i elastynowe tracą swoje właściwości.
W efekcie zmian tkanka staje się mniej gęsta i z czasem wiotczeje, a struktura skóry ulega zniszczeniu. Dowodem na to jest jej wygląd. Skóra traci elastyczność, gładkość oraz optymalny poziom nawilżenia. Osłabieniu ulega również proces odnowy komórkowej, zanikają funkcje metaboliczne oraz replikacyjne.
Zobacz także:
4. Pobudzanie aktywności fibroblastów (lub Jak zapobiegać starzeniu się skóry?)
Fibroblasty produkują kolagen oraz inne białka, które odpowiadają za elastyczność i strukturę skóry, przez co zapewniają jej młody wygląd. Kiedy przestają pracować, odbija się to na jej kondycji. Jak pobudzać ich aktywność? Jak zapobiegać starzeniu się skóry? Są na to sposoby.
Okazuje się, że by jak najdłużej utrzymać skórę w dobrej kondycji, trzeba pobudzać komórki do syntezy kolagenu, elastyny oraz kwasu hialuronowego. Co robić? Bardzo ważna jest zbilansowana dieta bogata w składniki odżywcze, witaminy i minerały.
W tym kontekście istotny jest wapń, a kluczowe znaczenie wydaje się mieć witamina C, która aktywuje w fibroblastach biosyntezę kolagenu, wspomaga aktywność enzymów, które to stabilizują i krzyżują włókna kolagenowe stanowiące rusztowanie skóry oraz hamuje syntezę elastyny, co umożliwia usunięcie naddatków.
W jadłospisie nie może również zabraknąć fasoli i buraków. To jedne z najlepszych źródeł składników, które pobudzą fibroblasty. Nie można zapomnieć o zielonych warzywach liściastych. Są zasobne w luteinę, która wspomaga budowę włókien kolagenowych.
Czas aktywnego działania fibroblastów można także przedłużyć przez stosowanie odpowiednio dobranej pielęgnacji skóry. Okres aktywnego funkcjonowania fibroblastów można przedłużyć dzięki zastosowaniu odpowiednich kosmetyków. Warto sięgać po takie, które po wniknięciu w głąb skóry aktywują syntezę fibroblastów.
Nie mniej ważne są zabiegi z zakresu medycyny estetycznej (proste i nieinwazyjne zabiegi, takie jak mezoterapia igłowa czy mezoterapia bezigłowa), zadaniem których jest podawanie w głąb skóry substancji odżywczych, a także poprawienie krążenia. Najskuteczniejszym, ale jednocześnie najbardziej inwazyjnym zabiegiem jest laseroterapia, zwłaszcza lasery ablacyjne.