Polonez - historia tańca, krok podstawowy, strój, muzyka
Polonez to uroczysty taniec korowodowy, dziś tańczony przede wszystkim na studniówkach. Kroki poloneza składają się na układ pełen różnorodnych figur z udziałem wielu par. Od XIX wieku taniec ten uznaje się za symbol polskiej kultury narodowej, w którym wyraz znajduje dawny etos szlachecki. Poznaj historię poloneza, podstawowe kroki i figury tego tańca.
1. Charakterystyka poloneza
Polonez to taniec narodowy, jego nazwa pochodzi od francuskiego przymiotnika polonaise, czyli „polski”. Jest to taniec korowodowy wykonywany w metrum trójdzielnym.
W ubiegłych wiekach określano go mianem chodzonego, co dobrze opisuje jego charakter. Układ poloneza opiera się na poruszaniu się par według prostych lub krętych linii.
Polonez jest bardzo uroczysty, co dodatkowo podkreślają wyprostowane sylwetki tancerzy i płynne ruchy w ściśle określonym tempie.
2. Historia poloneza
Pierwsze wzmianki o polonezie pochodzą z II połowy HVI wieku, już w XVII wieku został on zaakceptowany przez dwory magnackie. Wówczas dworzanie i dyplomaci z Europy Zachodniej jako pierwsi opisywali taniec chodzony.
Według ich relacji był on wykonywany w parach złożonych z dwóch kobiet i dwóch mężczyzn. Polonez był praktykowany w trakcie ważnych ceremonii dworskich, obecnie jest stałym elementem otwarcia balu maturalnego.
W XIX wieku taniec stał się mniej popularny, a układy były ograniczane do kilku podstawowych figur. Nie miało to jednak wpływu na to, że polonez został postrzegany jako symbol narodowy. Ten status zachował on do dzisiaj.
Zobacz także:
3. Krok podstawowy poloneza
Polonez jest jednym z najmniej wymagających tańców. Kobieta i mężczyzna stoją do siebie bokiem, partner podtrzymuje lewą dłoń partnerki. Złączone dłonie są nieco wyciągnięte do przodu.
Prawa ręka u obojga powinna być lekko cofnięta do tyłu i skierowana w dół. Na raz para ugina kolano i wysuwa stopę do przodu (kobieta prawą, mężczyzna lewą).
Pierwszy krok powinien być mocny i najdłuższy, kolejne dwa zdecydowanie krótsze i łagodniejsze. Krok podstawowy jest stałym elementem poloneza i nie zostaje on zachwiany mimo wykonywanych figur lub przejść.
3.1. Figury i układy
Obowiązujące figury zostały ustanowione w latach 1987-1989 przez Radę Ekspertów ds. Folkloru Ministerstwa Kultury i Sztuki. Polonez wyróżnia krok podstawowy i różnorodne figury, wykonywane synchronicznie przez wszystkich tancerzy.
Najbardziej znane figury poloneza to:
- ustawienie czwórkami,
- taniec w kole,
- wąż,
- spirala,
- mijanka,
- tunel,
- korowód.
Układ poloneza może być dowolnie ułożony, zwykle w każdym liceum wygląda on inaczej. Jedynym niezmienionym elementem jest krok podstawowy, od lat wykonywany w ten sam, ściśle określony sposób.
4. Strój do poloneza
Obecnie polonez jest wykonywany na balach maturalnych, stąd przyjęto że może być tańczony w strojach wieczorowych. Natomiast w trakcie występów scenicznych tancerze przywdziewają stroje szlacheckie, na które składa się kontusz, żupan i pas, a w przypadku pań długie suknie.
5. Muzyka do poloneza
Przez długi czas polonez był tańczony do utworu a-moll Michała Ogińskiego, zatytułowanego jako „Pożegnanie ojczyzny”. Jednak po ekranizacji "Pana Tadeusza" Andrzeja Wajdy polonez jest tańczony do utworu Wojciecha Kilara.
