Tlenek cynku – zastosowanie, właściwości, działanie i środki ostrożności
Tlenek cynku jest związkiem chemicznym, który ze względu na swoje właściwości jest wykorzystywany w wielu gałęziach przemysłu. Substancja jest częstym składnikiem kosmetyków, takich jak kremy do opalania, podkłady, balsamy oraz produkty do pielęgnacji skóry problematycznej. Jak działa na skórę? Jakie ma właściwości? Czy jest bezpieczna?
1. Co to jest tlenek cynku i jakie ma właściwości chemiczne?
Tlenek cynku to nieorganiczny związek chemiczny z grupy tlenków składający się z atomów cynku i tlenu (połączenie tlenu z cynkiem na II stopniu utlenienia). Otrzymuje się go w wyniku prażenia rudy cynkowej: siarczku cynku (ZnS) lub węglanu cynku (ZnCO3) w obecności powietrza. Wzór sumaryczny tlenku cynku to ZnO.
ZnO występuje w postaci białego, krystalicznego proszku, który jest trudno rozpuszczalny w wodzie (kryształ ZnO bez zanieczyszczeń jest bezbarwny).
2. Właściwości i zastosowanie tlenku cynku
Tlenek cynku, znany także jako biel cynkowa, znajduje zastosowanie w:
- stomatologii. Tlenek cynku w zębie pełni rolę tymczasowego wypełnienia,
- przemyśle budowalnym jako dodatek do farb, lakierów i powłok powierzchniowych, ponieważ poprawia odporność na warunki atmosferyczne i promieniowanie UV. Wykorzystuje się go również do produkcji mas izolacyjnych, zasypek, środków do impregnacji drewna,
- elektronice. Jest obecny w materiałach półprzewodnikowych, diodach LED, przetwornikach światła i innych komponentów elektronicznych,
- w kryminalistyce. Sproszkowaną biel cynkową stosuje się także w badaniu daktyloskopijnym metodą mechaniczną,
- medycynie, ze względu na swoje właściwości przeciwzapalne i antybakteryjne. Substancja przyspiesza także gojenie się ran.
Tlenek cynku jest składnikiem leków, takich jak czopki, czopki doodbytnicze, maści, pasty, puder (puder leczniczy, puder płynny) przeciwbólowe, antyseptyczne i przeciwtrądzikowe. Wskazaniem do ich stosowania są choroby skóry, * kosmetyce. Można go znaleźć w wielu produktach kosmetycznych, takich jak podkłady, pudry i balsamy oraz w produktach do ochrony przeciwsłonecznej (np. balsamy, lotiony, kremy do opalania czy kremy przeciwsłoneczne).
Tlenek cynku w pielęgnacji skóry
Jakie są zalety stosowania produktów z tlenkiem cynku w codziennej pielęgnacji i leczeniu skóry? Jego główne działanie to:
- ochrona przeciwsłoneczna. Tlenek cynku chroni przed promieniowaniem UV (UVB i UVA). Działa poprzez ich odbijanie i rozpraszanie, zapobiegając tym samym uszkodzeniom: poparzeniom słonecznym, starzeniu się skóry oraz zmianom skórnym związanym z nadmierną ekspozycją na słońce, takim jak przebarwienia i zmarszczki,
- redukcja nadmiaru sebum (absorbuje nadmiar sebum). To sprawia, że sprawdza się w pielęgnacji skóry tłustej i skłonnej do trądziku. Zapobiega błyszczeniu skóry, powstawaniu zaskórników, zmniejsza ryzyko rozwoju trądziku,
- łagodzenie stanów zapalnych, które towarzyszą takim dermatozom jak trądzik, ale i otarcia naskórka i trudno gojące się rany, łojotok. Substancja tonuje podrażnienia czy zaczerwienienia, obrzęki. Wpływa na szybsze gojenie się skóry,
- neutralizacja wolnych rodników. Tlenek cynku jest silnym przeciwutleniaczem, co oznacza, że prowadzi do neutralizowania wolnych rodników, które wpływają na starzenie się skóry i powstawanie zmarszczek. Tym samych chroni skórę przed stresem oksydacyjnym i szybszym starzeniem skóry.
3. Tlenek cynku - szkodliwość i środki ostrożności
Choć tlenek cynku jest bezpieczny dla wszystkich typów skóry, w tym dla skóry wrażliwej, u niektórych osób może wywoływać reakcje alergiczne i podrażnienia To dlatego przed zastosowaniem kosmetyków zawierających tlenek cynku zaleca się przeprowadzenie testu alergicznego na niewielkiej powierzchni skóry.
W przypadku wystąpienia objawów alergii takich jak wysypka, świąd, zaczerwienienie lub obrzęk skóry, należy przerwać stosowanie produktu zawierającego tlenek cynku i skonsultować się z lekarzem.
Podrażnienie skóry może pojawić się zwłaszcza przy stosowaniu produktów zawierających wysokie stężenia tlenku cynku. Jego symptomy to zaczerwienienie, pieczenie, swędzenie lub wysuszenie skóry. Wówczas również wskazane jest przerwanie stosowania produktu.
Obecnością działań niepożądanych może także skutkować spożycie dużych ilości tlenku cynku. Konsekwencją mogą być problemy żołądkowe, takie jak nudności, wymioty, biegunka i bóle brzucha, ale i zaburzenia wchłaniania składników odżywczych oraz różne dysfunkcje w obrębie układu pokarmowego, oraz układu odpornościowego, gdy stosowanie wewnętrzne tlenku cynku ma charakter długotrwały.
Stosując preparaty z tlenkiem cynku trzeba także pamiętać, by unikać kontaktu substancji z narządem wzroku. W przypadku dostania się produktu zawierającego tlenek cynku do oczu należy dokładnie przemyć je wodą, ewentualnie skonsultować się z lekarzem (jeśli niepokojące objawy, takie jak zaczerwienienie, podrażnienie czy pieczenie się utrzymują).
