Mata tatami – jak wygląda i do czego służy?
Mata tatami to tradycyjna japońska mata, która cechuje się ciekawym wyglądem, ale także trwałością, funkcjonalnością i wygodą. Jest wykonana ze słomy ryżowej i trawy igusa. Jej boki są obszyte barwną tkaniną. Jakie są zalety używania japońskiej maty? Jak i gdzie ją stosować?
1. Co to jest japońska mata tatami?
Mata tatami to tradycyjna mata japońska używana do pokrywania podłogi. Wykonana jest ze słomy ryżowej pokrytej plecionką z trawy Igusa. Jak wygląda?
Zasadnicza, wewnętrzna część tatami (tatami-toko) jest wykonana ze słomy ryżowej, zaś warstwa wierzchnia (tatami-omote) z podwójnej warstwy plecionej słomy trawy igusa. Jej dłuższe krawędzie są obszyte barwną bawełnianą taśmą (tatami-heri), co nadaje charakterystyczny wygląd, ale i zapewnia trwałość.
Obecnie tatami coraz częściej wykonuje się z dodatkami tworzyw sztucznych. W tradycyjnych matach tatami nie ma elementów z materiałów syntetycznych. Japońskie maty są wykonane wyłącznie z naturalnych surowców, dzięki czemu są przyjazne dla człowieka i środowiska naturalnego, ale i komfortowe w użytkowaniu.
Tatami mają standardowe wymiary 90×180 cm, choć spotyka się również pół-tatami o wymiarach 90×90 cm. Co ciekawe, w Japonii tradycyjnie pokoje miały wymiary będące wielokrotnościami 90 cm, stąd wielkość pomieszczenia określała liczba mogących się w nim pomieścić tatami. Maty traktowano więc jako jednostki miary.
2. Mata tatami w domu – jak ją wykorzystać?
Maty tatami są wpisane w wystrój wnętrz urządzonych w stylu japońskim, charakteryzującym się minimalizmem i prostotą. Układa się je na podłodze w celu poprawy komfortu użytkowania przestrzeni. Mają zapewnić wygodę w miejscach, w których różne czynności wykonuje się siedząc czy leżąc na podłodze. Stanowią nieodłączny element tradycyjnego rytuału picia herbaty.
Tatami japońskie doskonale odnajdują się w salonie, gdzie zastępują krzesła czy pufy podczas korzystania z niewysokiego stolika czy ławy. Sprawdzają się jako element aranżacji miejsca do codziennych ćwiczeń i relaksu. Ich niewątpliwym walorem jest to, że po zakończonym użytkowaniu można matę postawić pod ścianą (lub wykorzystywać jako podkład pod materac do spania).
Tradycyjne japońskie maty tatami to doskonała alternatywa dla tradycyjnego materaca czy łóżka. W zależności do potrzeb i preferencji może być użytkowana na podłodze lub stanowić stelaż po materac futon (zapewnia odpowiednią cyrkulację powietrza).
Mata tatami stanowi również uzupełnienie pokoju dziecięcego. Służy tak do zabawy, jak i wypoczynku. Zastępuje maty piankowe czy plastikowe. By zadbać o komfort młodego użytkownika podczas zabawy tatami można przykryć kocem lub cienkim bawełnianym prześcieradłem.
Maty tatami można także znaleźć w salach treningowych, gdzie występuje w roli zabezpieczenia podczas treningów wschodnich sztuk walki dla ochrony ćwiczących przed skutkami upadków (w judo, aikido, ju-jitsu, także karate i taekwondo).
Tworzy również przestrzeń do medytacji lub jogi. Japońskie podłogi tatami (wyłożone matami) tworzą izolację akustyczną i izolują od zimnej podłogi. Maty mogą być położone bezpośrednio na wylewce betonowej.
3. Jak czyścić matę tatami?
Maty tatami wymagają specjalnego traktowania, jeśli chodzi o ich pielęgnację, czyszczenie i konserwowanie. Jak prawidłowo dbać o japońską matę, aby zachować jej jakość i wygląd? O czym pamiętać, by mata mogła nie tylko dobrze wyglądać, ale i służyć?
Przede wszystkim tatami należy regularnie odkurzać i delikatnie czyścić. Wystarczy ją przemywać lekko wilgotną szmatką z wodą bez detergentów. Gdy pojawią się plamy, najlepiej od razu zetrzeć je wodą i naturalnym mydłem. Raz na jakiś czas warto tatami wystawić na balkon, taras czy podwórko (to szczególnie korzystne, gdy jest mróz).
Jednocześnie użytkując tatami trzeba pamiętać, by:**
- nie zginać maty,
- nie układać jej w pobliżu silnych źródeł ciepła (ogrzewanie podłogowe nie stanowi problemu),
- wszelkie ruchy szmatką czy szczotką odkurzacza należy wykonywać wzdłuż sitowia, by uniknąć zniszczenia maty podczas jej czyszczenia,
- nie wchodzić na matę w obuwiu. Przed wejściem na nią zawsze trzeba zdjąć buty,
- nie ustawiać na macie ciężkich mebli, zwłaszcza gdy mają nóżki (np. stołu, ławy, krzeseł, szafki, łóżka czy kanapy). Duży nacisk najpewniej doprowadzi do powstania dziur czy przetarć.
Warto pamiętać, że nowe maty wydzielają dość silny, charakterystyczny zapach siana, często gubią też pojedyncze źdźbła czy kawałki sitowia. Z czasem to mija, jednocześnie mata zwykle zmienia kolor z jasnozielonego na jasnożółty (zwłaszcza gdy często padają na nią promienie słoneczne).
