Gdy łydki swędzą, idź do lekarza. To objaw groźnej choroby
Swędzenie łydek to dolegliwość, która pojawia się z wielu bardzo różnych przyczyn, a niestety wielu z nas ją ignoruje. Uporczywą potrzebę drapania bądź pocierania skóry mogą wywołać zarówno błędy pielęgnacyjne, jak i choroba. Jak sobie pomóc? Co robić we własnym zakresie, a kiedy zgłosić się do lekarza?
1. Najczęstsze przyczyny swędzenia łydek
Swędzenie łydek u mężczyzn i kobiet, dorosłych i dzieci, czyli nieprzyjemne, natrętne uczucie wyzwalające potrzebę drapania się, to przypadłość, która pojawia się z wielu różnych powodów.
Najczęstszą przyczyną swędzenia łydek jest nadmierna suchość skóry oraz golenie nóg maszynką (znaczenie ma zarówno narzędzia i technika, jak i stosowane produkty). Wskutek mechanicznego sposobu pozbywania się zbędnego owłosienia bardzo często pojawia się podrażnienie skóry. Problemem staje się także wrastanie włosków czy zapalenie mieszków włosowych.
Swędzenie łydek – dermatozy i choroby alergiczne
Świąd w okolicy łydek może także dokuczać z powodu alergii, zarówno kontaktowej, jak i pokarmowej. Przyczyną może być również wyprysk kontaktowy, tak związany z alergią, jak i nie. Co to znaczy?
Nieprzyjemne objawy mogą mieć związek z alergią na jakąś substancję, na przykład barwnik włókien obecnych w rajstopach czy spodniach, ale i wydzieliny owadów oraz innych zwierząt (dostające się do organizmu wskutek ugryzienia) czy leki.
Przyczyną wyprysku mogą być również przyczyny niealergiczne, takie jak drażniące środki piorące czy detergenty czy kosmetyki pielęgnacyjne (zarówno nowy produkt, jak i używany wielokrotnie). Dlaczego tak się dzieje?
Mechanizm powstawania świądu podudzi jest wieloczynnikowy. Może mieć źródło zarówno w układzie nerwowym, jak i być efektem oddziaływania różnych bodźców, na przykład mechanicznych, chemicznych, elektrycznych czy termicznych na włókna nerwowe (np. oparzenia słoneczne).
Swędzenie łydek i piszczeli, ale i innych części ciała, wywołują także dermatozy, to jest choroby skóry, takie jak AZS (atopowe zapalenie skóry). Bardzo często świąd wiąże się z rozpoznaniem takich stanów chorobowych i schorzeń jak pokrzywka czy łuszczyca.
Swędzenie łydek - cukrzyca i inne choroby
Swędzenie nóg poniżej kolan może mieć także związek z cukrzycą. Problemy ze skórą w jej przebiegu to najczęściej nadmierna suchość, swędzenie i łuszczenie się, podatność na zranienia i nadwrażliwość. Przyczyną patologii są zmiany naczyniowe (angiopatia cukrzycowa). Co to znaczy?
Wysokie stężenie glukozy we krwi (wysoki poziom cukru) prowadzi do zmian zwyrodnieniowych we włośniczkach, tętniczkach i żyłach, co upośledza funkcjonowanie układu naczyniowego. Zaburzenia mikrokrążenia powodują niedożywienie skóry. U osób młodych może się także pojawić tak zwany rumieniec cukrzycowy — nie tylko twarzy (na policzkach i na czole), ale i podudziach oraz stopach.
Swędząca skóra może mieć także związek z inną chorobą, taką jak:
- choroba wątroby i dróg żółciowych (swędzenie może wynikać np. z cholestazy),
- niewydolność żylna, która prowadzi do rozwoju żylaków. Jest to zespół złożonych zmian morfologicznych lub funkcjonalnych w obrębie układu żylnego, które mogą być tak wrodzone, jak i nabyte,
- infekcja bakteryjna,
- infekcja wirusowa,
- infekcja grzybicza (grzybica),
- infekcja pasożytnicza (świerzb),
- neuropatia,
- nowotwór skóry.
2. Swędzenie łydek – kiedy do lekarza?
Ze swędzącymi łydkami można sobie próbować radzić we własnym zakresie, czasem jednak trzeba skonsultować się z lekarzem. Co stanowi wskazanie do konsultacji? Jest nią sytuacja, gdy:
- przypadłości towarzyszą niepokojące objawy (zmęczenie, zmiany w częstości oddawania moczu, zmiany w rytmie oddawania stolca, gorączka, spadek masy ciała, ale i wysypka, opuchlizna, zaczerwienienie czy uczucie ciężkich nóg, co może świadczyć o tym, że dolegliwość ma podłoże chorobowe),
- dolegliwość nie mija w ciągu tygodnia pomimo podjęcia różnych działań, na przykład zmiany detergentu czy odstawienia kosmetyków,
- świąd jest bardzo dokuczliwy, potrzeba drapania się przeszkadza w normalnym funkcjonowaniu w ciągu dnia lub gdy szczególnie dokuczliwe jest swędzenie łydek wieczorem i w nocy,
- objaw pojawił się nagle bez wyraźnej przyczyny,
- występuje uciążliwe swędzenie skóry bez wysypki i objawów towarzyszących,
- swędzenie obejmuje całe ciało całego ciała, pojawiły się dodatkowe objawy.
3. Diagnostyka i leczenie świądu skóry
Diagnostyka świądu skóry obejmuje wywiad i badanie fizykalne, ze szczególnym uwzględnieniem zmian skórnych okolicy objętej świądem, także badania dodatkowe, w tym:
- badania laboratoryjne (m.in. morfologia, wskaźniki zapalenia, stężenie hormonów tarczycy),
- testy mikrobiologiczne,
- alergiczne testy skórne.
Prawidłowe rozpoznanie jest ważne, ponieważ od niego zależy dalsze postępowanie. Leczenie swędzenia skóry nóg można prowadzić na wiele sposobów. Bardzo istotna jest farmakoterapia, uwzględniająca tak preparaty bez recepty na świąd (np. krem czy maść na swędzenie łydek, ale i tabletka przeciwalergiczna), jak i leki wydawane po okazaniu recepty lekarskiej.
Ważne są także domowe sposoby łagodzenia świądu. Co robić? Pomocne jest:
- codzienne stosowanie balsamów i kremów nawilżających (najlepiej emolientów, które poprawiają kondycję płaszcza lipidowego skóry) oraz olejków,
- stosowanie balsamów z mentolem, fenolem lub kamforą,
- przykładanie zimnych okładów, chłodnych kompresów,
- robienie kąpieli z płatkami owsianymi, sodą oczyszczoną lub olejkami eterycznymi,
- unikanie substancji, które mogą wpływać na skórę drażniąco,
- unikanie stresu, który nasila świąd.